رییس اداره کنترل و درمان سرطان وزارت بهداشت ضمن تشریح هزینه‌های درمان این بیماری در کشور گفت: طبق برآوردهای انجام شده، سالانه حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان در کشور برای درمان سرطان هزینه مي‌شود.
دکتر علی مطلق در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه سالانه در کشور بیش از ۱۰۰ هزار مورد جدید ابتلا سرطان اتفاق می‌افتد، گفت: طبق آخرین برآوردها، آمار ابتلا به سرطان در مردان ایرانی ۱۷۳ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر و در زنان ۱۳۷ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است؛ به طور متوسط ۱۵۴ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در کشور به سرطان مبتلا می‌شوند. وقتی این آمار را با متوسط جهانی آن که بالغ بر ۲۰۵ و ۱۶۵ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر به ترتیب بین مردان و زنان است، مقایسه کنیم، می‌بینیم که میزان بروز این بیماری در ایران از متوسط جهانی کمتر است.
- شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان و مردان ایرانی
وی با بیان اینکه البته ابتلا به سرطان در جهان و ایران در حال افزایش است، افزود: در سال ۲۰۱۲، حدود ۱۴ میلیون نفر در جهان به سرطان مبتلا شدند و پیش‌بینی می‌شود که این میزان در سال ۲۰۳۰ به ۲۵ میلیون نفر برسد. باید توجه کرد که شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان ایرانی سرطان پستان است و٣٢ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند سرطان معده، بالاترین بروز را در میان مردان ایرانی دارد و حدود ۲۲ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر در مردان کشورمان به این سرطان مبتلا می‌شوند.
- سرطان و آلودگی‌های زیست‌محیطی
مطلق مهم‌ترین علت افزایش بروز سرطان در ایران و جهان را افزایش امید به زندگی و نسبت جمعیت سالمند عنوان کرد و درباره نقش آلودگی‌های زیست‌محیطی در افزایش ابتلا به سرطان، گفت: سخت است که بگوییم هر عاملی چه سهمی در بروز بیماری دارد، اما طبق بررسی‌های انجام شده در جهان اکثر عوامل بروز سرطان به سبک زندگی مانند افزایش وزن، تغذیه ناسالم، مصرف سیگار و... مربوط می‌شود و این عوامل به لحاظ سطح و نسبت، سهم بیشتری در بروز سرطان دارند. می‌توان گفت سه‌چهارم عوامل قابل پیشگیری بروز سرطان، به شیوه زندگی و تقریبا یک‌چهارم آن به عوامل محیطی بازمی‌گردد. البته بعد از سال‌ها تحقیق، سازمان بین‌المللی تحقیقات سرطان در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که آلودگی هوا با بروز سرطان ارتباط دارد، اما شیوه زندگی ناسالم نقش پررنگ‌تری در این زمینه ایفا می‌کند. هر چند که شیوه زندگی ناسالم هم از عوامل محیطی متاثر است.
وی افزود: البته مطالعاتی در جهان درباره عوامل مختلف ابتلا به سرطان به تفکیک کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه انجام شده است. طبق این مطالعات گفته می‌شود که ۲۵ درصد از علل قابل پیشگیری مرگ‌های ناشی از سرطان در کشورهای در حال توسعه به عوامل عفونی بازمی‌گردد، اما در کشورهای توسعه‌یافته این میزان کمتر است.
- هزینه ۳۰۰۰ میلیاردی برای سرطان
رییس اداره سرطان وزارت بهداشت با بیان اینکه بر اساس برآوردها به طور کلی سالانه ۵۰ هزار نفر در ایران به دلیل سرطان فوت می‌کنند، درباره هزینه‌های درمان سرطان در کشور، گفت: طبق برآوردهای انجام شده سالانه حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان در کشور برای درمان سرطان هزینه می‌کنیم. بر این اساس در مراکز دولتی این هزینه تا حد زیادی توسط دولت پرداخت می‌شود. وقتی هم که بیماران بستری شوند بین پنج تا ۱۰ درصد فرانشیز پرداخت می‌کنند. همچنین ارایه خدماتی مانند شیمی‌درمانی و رادیوتراپی که به صورت سرپایی انجام می‌شود نیز در مراکز دولتی رایگان است.
مطلق ادامه داد: از طرفی بین ۷۰ تا ۹۰ درصد هزینه‌های اکثر داروهای سرطان تحت پوشش بیمه قرار دارد. هرچند که گاهی اوقات همان ۱۰ تا ۳۰ درصدی هم که بیماران پرداخت می‌کنند، ممکن است برایشان عدد قابل ملاحظه‌ای باشد که بر اساس اعتباراتی که در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار می‌گیرد، مددکاری‌های بیمارستان‌ها به بیماران کمتر برخوردار کمک می‌کنند تا هزینه‌هایشان را کاهش دهند.
- از سرطان بترسیم؟
مطلق در ادامه با بیان اینکه متاسفانه سرطان هنوز هم بیماری است که مردم از آن می‌ترسند، گفت: البته وقتی که به آمار بهبودی سرطان طی چهار تا پنج دهه گذشته در جهان نگاه کنیم، می‌بینیم که در بسیاری از موارد میزان بقای مبتلایان به سرطان تقریبا دو برابر شده است. بنابراین می‌توان گفت که سرطان بیماری است که بویژه اگر زود تشخیص داده شود، درمان‌پذیر است. به طور کلی بیش از ۵۰ درصد سرطان‌ها معالجه می‌شوند و این آمار درباره سرطان‌های کودکان حتی به ۷۰ درصد هم می‌رسد. درصد باقی‌مانده هم افرادی هستند که می‌توانند با کیفیت نسبتا مناسبی با سرطان زندگی کنند.
- مبتلایان سرطان حمایت اجتماعی شوند
وی تاکید کرد: بنابراین ابتلا به سرطان به این معنی نیست که امیدمان را از دست بدهیم؛ چراکه با درمان‌هایی که امروزه وجود دارد، بسیاری از موارد سرطان درمان می‌شوند. از طرفی امید به بهبودی سرطان، در بهبودپذیری آن بسیار موثر بوده و داشتن شرایط روانی بهتر و حمایت‌های روانی، اجتماعی و خانوادگی در بهبود سرطان نقش موثری دارد. در این زمینه مطالعه‌ای در ایالات متحده روی یک میلیون نفر انجام و مشاهده شده که مبتلایانی که همراه با کسی زندگی می‌کنند به نسبت کسانی که تنها زندگی می‌کنند، طول عمر بالاتری دارند. این نکته خیلی جالبی است، گاهی ما انواع درمان‌های مختلف و سخت را برای بیماران تجویز می‌کنیم تا طول عمرشان افزایش یابد، اما یک حمایت خانوادگی و اجتماعی به تنهایی می‌تواند باعث افزایش طول عمر بیمار و حتی بهبود او شود. بنابراین مردم هوشیار باشند تا از عوامل خطر دوری کنند، اما اگر مبتلا شدند علائم هشداردهنده سرطان را بشناسند و دیر به پزشک مراجعه نکنند. باید توجه کرد که ۴۰ تا ۵۰ درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند، اما اگر هم به سرطان مبتلا شدیم بدانیم که درمان‌های زیادی وجود دارد و می‌تواند کمک کند تا بهبود یابیم.
- وضعیت سرطان تا ۱۴۰۴
رییس اداره سرطان وزارت بهداشت در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به زیرساخت‌های ایجاد شده در حوزه درمان سرطان، گفت: از سه سال پیش اقدامی با عنوان «آمایش سرزمینی سرطان» از سوی وزارت بهداشت در کشور انجام شد و بر اساس آن مشخص کردیم که تا سال ۱۴۰۴ در هر منطقه چه میزان امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی مرتبط با تشخیص و درمان سرطان نیاز داریم. ماحصل این اقدام دو سند به نام «سند توسعه شبکه مراقبت سرطان» و «سند توسعه نیروی انسانی» در این حوزه شد که نشان می‌دهد تا ۱۰ سال آینده بر اساس میزان بروز سرطان، چه امکانات و تجهیزاتی در این حوزه نیازمندیم.
- از غربالگری تا درمان سرطان
مطلق ادامه داد: در این راستا مراکز سه‌گانه‌ای شامل تیپ یک، تیپ دو و تیپ سه برای ارائه این خدمات پیش‌بینی شد که مراکز تیپ یک شامل مراکز تشخیص زودهنگام و غربالگری هستند. ۱۳۷ مرکز تیپ یک پیش‌بینی کردیم که حدود ۷۵ مرکز به اتمام رسیده و پیگیر تجهیز آنها هستیم. بنابراین افراد مشکوک به سرطان در سطح شبکه بهداشتی شناسایی و به این مراکز ارجاع می‌شوند تا اقدامات تکمیلی تشخیصی برای رد یا اثبات سرطان برایشان انجام شود. این اقدامات بویژه برای سه سرطان قابل پیشگیری پستان، روده‌بزرگ و دهانه‌رحم انجام می‌شود. مراکز تیپ دو و سه نیز مراکز درمان سرطان هستند که در سطح کشور بر اساس بروز سرطان توزیع مناسبی پیدا کردند تا مردم دسترسی بهتری به خدمات داشته باشند. به طور عام ۷۴ مرکز تیپ دو و ۱۵ مرکز تیپ سه که مراکز جامع سرطان هستند، در کشور مورد نیاز است. باید توجه کرد که ارائه خدمت در این مراکز با تعرفه دولتی و با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام می‌شود. البته برخی از این مراکز در کشور موجودند و برخی هم باید ساخته شوند.
- ارائه خدمات حمایتی و تسکینی سرطان؛ به زودی
رییس اداره سرطان وزارت بهداشت گفت: همچنین در طی شش ماه گذشته چند اقدام مهم صورت گرفته است. تدوین و ابلاغ دستورالعمل مدیریت خدمات شیمی درمانی که کمک می‌کند داروهای شیمی‌درمانی به صورت استاندارد آماده و تزریق شوند، تدوین و ابلاغ دستورالعمل و راهنمای ملی برای تجویز ١٢ داروی گران و پر مصرف شیمی‌درمانی که کمک می‌کند داروها در موارد درست و به جا و موثر تجویز شوند و ضمن مدیریت مصرف داروها سبب اثرگذاری بیشتر این داروها خواد شد، از جمله اقدامات انجام شده در این حوزه بوده است. همچنین در راستای بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان، دستورالعمل مراقبت‌های حمایتی و تسکینی تدوین شده و پس از برگزاری دوره مهارتی حرفه‌ای برای پزشکان و پرستاران در اواخر اردیبهشت و خرداد ٩٧، این خدمات در مراکز منتخب کشور ارائه خواهد شد.