به گزارش ایرنا، پروین فرشچی در سیزدهمین زنگ آموزش کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست که با موضوع روز جهانی اقیانوس‌ها برگزار شد، افزود: تولید زباله‌ها ناشی از صنعت توریسم، تخلیه فاضلاب‌های خشکی به دریا، صنایع، صید ماهیان و زباله‌های کشتی‌ها و قایق‌ها است.
وی ادامه داد: طناب، موتورهای کشتی‌های فرسوده، ابزارهای ماهیگیری (تورهای ماهیگیری و ... )، بسته‌بندی‌های غذا و نوارهای پلاستیکی می‌توانند به دور جانوران دریایی بپیچند، گیر افتادن حیوانات درون زباله‌های دریایی می‌تواند باعث جراحت، مریضی، خفه شدن و حتی مرگ آنها شود.
به گفته وی، همچنین گونه‌های مهاجم می‌توانند به زباله‌های دریایی چسبیده و هزاران کیلومتر در دریا جابه‌جا شوند و به محلی که بومی آنجا نیستند وارد شوند.
فرشچی ادامه داد: زباله‌های دریایی می‌توانند باعث شکسته شدن، ضربه زدن و حتی تخریب زیستگاه‌های مهم دریایی مانند صخره‌های مرجانی شوند، خیلی از این زیستگاه‌ها اساس و پایه اکوسیستم‌های دریایی هستند و برای زندگی جانوران حیاتی هستند.
این مقام مسئول ادامه داد: کاهش توریسم سواحل به علت از بین رفتن زیبایی و کثیفی سواحل، آسیب به اقتصاد صاحبان تفرجگاه‌های تفریحی و قایقرانان و کشورها، ایجاد هزینه‌های کلان برای نظافت سواحل، از بین رفتن ماهیان و ضرر اقتصادی ماهی‌گیران از جمله اثرات اقتصادی وجود زباله‌های دریایی است.
فرشچی اظهار داشت: در برخی مناطق جریان‌های آب اشیای پلاستیکی و زباله‌های دیگر را با هم جمع کرده و به توده‌هایی غول‌آسا و چرخان از زباله تبدیل کرده است.
وی با اشاره به این که برخورد کشتی‌ها در اقیانوس‌ها و دریاها با زباله‌ها می‌تواند به کشتی آسیب بزند، گفت: پلاستیک‌ها خیلی راحت می‌توانند آلوده‌کننده‌ها از جمله PCBs و DDT را جذب کنند و این مواد می‌توانند در بدن گونه‌هایی که در مجاورت این پلاستیک‌ها هستند تجمع پیدا کنند و از طریق زنجیره غذایی حتی وارد بدن انسان‌ها شوند.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با بیان این که فقط در سال 2017 میلادی در سطح جهان 275 بیلیون کیسه پلاستیکی تولید کرده‌ایم، گفت: در هر ثانیه 160000 کیسه پلاستیکی تولید و مصرف می‌شود.
به گفته فرشچی، سالانه 8 میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس‌ها می‌شود و سالانه حدود 8 بیلیون دلار خسارت به اکوسیستم‌های دریایی وارد می‌شود.
وی ادامه داد: آلودگی پلاستیک باعث مرگ یک میلیون پرنده دریایی و 100000 پستاندار دریایی می‌شود، پلانگتون مایکرو پلاستیک و ماهی پلاستیک می‌خورد و ما ماهی را می‌خوریم.
فرشچی خاطر نشان کرد: بخش مهم زباله‌های دریایی از طریق سیستم‌های زهکشی و فاضلاب و از فعالیت‌های تفریحی که در خطوط ساحلی انجام می‌شود و رها کردن ابزارهای فعالیت‌هایی همچون ماهیگیری وارد آبراهه‌ها و دریا می‌شوند.
- مصرف سالانه ده‌ها هزار ذره پلاستیکی در رژیم غذایی
معاون سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: به گفته محققان شاید یکی از بزرگ‌ترین منابع شناخته شده میکروپلاستیک‌ها، آب‌های بستهبندی شده باشد، محققان در بررسی بر روی انواع مختلف بطری‌های آب شیشه‌ای و پلاستیکی در بیشتر آنها ذرات میکروپلاستیک پیدا کرده‌اند.
وی ادامه داد: بطری‌های آب یک بار مصرف به ازای هر لیتر حاوی دو تا 44 قطعه میکروپلاستیک هستند.
فرشچی تصریح کرد: ایجاد دسترسی و مدیریت پایدار آب و بهداشت برای همگان، ارتقای کیفیت آب از طریق کاهش آلودگی، حذف زباله و به حداقل رساندن انتشار مواد شیمیایی خطرناک، به نصف رساندن مقدار فاضلاب تصفیه نشده و افزایش بازیافت و استفاده مجدد و ایمن در سطح جهان از جمله اقدامات در جهت پیشگیری و مقابله با زباله دریایی است.
این مقام مسئول اظهار داشت: ایجاد الگوهای تولید و مصرف پایدار، تحقق مدیریت مطلوب مواد زاید و کاهش چشمگیر آنها در هوا، آب و خاک با هدف کاهش اثرات نامطلوب تا سال 2020، کاهش زباله تا سال 2030 از طریق پیشگیری، کاهش، بازیافت و استفاده مجدد از دیگر برنامه‌ها برای مقابله با زباله دریایی است.
- کمپین دریای پاک
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به وجود کمپین دریای پاک افزود: یکی از برنامه‌های سازمان محیط زیست امریکا با هدف حذف منابع اصلی زباله‌های دریایی تا سال 2020 به ویژه پلاستیک‌های یک بار مصرف و میکرو پلاستیک به ویژه پلاستیک‌های مورد استفاده در تزیینات بستهبندی محصولات ایجاد کمپین دریای پاک است.
وی گفت: این کمپین بر تشویق دولت‌ها به استفاده از سیاست‌های کاهش پلاستیک و ملزم کردن صنایع به کاهش استفاده از پلاستیک، طراحی مجدد محصولات و تزیین بسته‌بندی‌ها و تغییر عادت مصرف کنندگان تاکید دارد، در این کمپین افراد مشهور نیز حضور داشته و از مردم به ویژه طرفدارانشان خواهان کاهش مصرف زباله‌های (پلاستیک) یک بار مصرف هستند.
فرشچی گفت: نظارت بر عدم تخلیه مواد زائد و زباله به دریا ناشی از فعالیت کشتی‌ها و سکوها، بهبود ارائه خدمات دریافت مواد زائد (زباله و پلاستیک و ....) از کشتی‌ها، پیگیری برای تصویب جرایم تخلیه زباله در دریا، ارتقای فرهنگ زیست محیطی و تولید و مصرف پایدار، برگزاری همایش و سمینارهای جلوگیری از تخلیه زباله در مناطق ساحلی، تامین تجهیزات مناسب به منظور جمع‌آوری پلاستیک از سطح آب خصوصا در بنادر از جمله برنامه‌ها و اقدامات ملی برای کاهش زباله‌های دریایی است.
- مسئولیت‌های اجتمایی ارگان‌های دریایی در قبال حفظ محیط زیست
فرشچی با تاکید بر این که هر یک از ارگان‌های دریایی کشور برنامه مشخص برای اجرای مسئولیت‌های اجتماعی خود دارند، گفت: برنامه‌های مرتبط به حفاظت از محیط زیست معمولا محدود به ایجاد فضای سبز، مدیریت مواد زاید جامد، تصفیه پسماندها و فاضلاب‌ها در محدوده عمل هستند.
وی ادامه داد: هزینه این اقدامات برای ارگان‌های دریایی کم نیست، لیکن به دلیل عدم هماهنگی برنامه‌ها با اولویت‌های مورد نیاز نه در ارزیابی عملکرد به حساب می‌آیند نه مورد توجه مردم قرار می‌گیرند و نه کارایی لازم را دارند.
به گفته معاون سازمان حفاظت محیط زیست، در موارد بسیاری می‌شود با هزینه‌ای بسیار کم به مشکلاتی که متولی مشخص ندارند فایق آمد، به طور مثال در رابطه با زباله‌های دریایی، آموزش و تنویر افکار عمومی، همکاری در تعیین اولویت‌ها، تدوین برنامه مشترک اجرایی و تخصیص بودجه مشترک برای اقدامات دارای اولویت است.
وی ادامه داد: عزم ارگان‌های دریایی به منظور ایجاد سازمان توسعه دریایی کشور و اجرای سند توسعه دریایی از جمله اولویت‌های پیش روی ارگان‌های دریایی کشور است.
فرشچی تاکید کرد: همکاری در تعیین اولویت‌ها، تدوین برنامه مشترک اجرایی و تخصیص بودجه مشترک به منظور تحقق مسئولیت‌های اجتماعی در قبال حفاظت از محیط زیست و تشکیل شورای راهبردی گردشگری ساحلی و دریایی ضرورت دارد.
- مبارزه با پلاستیک‌ها و میکرو پلاستیک‌ها شعار روز جهانی اقیانوس‌ها
هشتم ژوئن مصادف با روز جهانی اقیانوس‌ها است که از سوی سازمان ملل متحد با هدف حفاظت از این منابع گرانبها و نجات اقیانوس‌ها از خطر آلودگی و تخریب گونه‌ها نامگذاری شده است.
سازمان حفاظت محیط زیست نیز سیزدهمین زنگ آموزش کارکنان خود را موضوع روز جهانی اقیانوس‌ها انتخاب کرد که فرشچی درباره این روز در این زنگ آموزشی گفت: هر ساله در روز هشتم ژوئن مراسم روز جهانی اقیانوس‌ها برگزار می‌شود. برای نخستین بار و در سال 1992، پیشنهاد اختصاص روزی به این نام توسط هیئت کانادایی شرکت‌کننده در اجلاس زمین در ریو دو ژانیرو برزیل مطرح شد.
وی افزود: در سال 1998، کمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی یونسکو از برگزاری مراسم بین‌المللی رسمی در این زمینه حمایت کرد. در سال 2002، دو سازمان حفاظت از محیط زیست به نام‌های شبکه جهانی اقیانوس و پروژه اقیانوس این روز را با استفاده از شبکه باغ وحش‌ها، آکواریوم‌ها و گروه‌های زیست محیطی خود در سراسر جهان جشن گرفتند.
فرشچی ادامه داد: در نهایت، مجمع عمومی سازمان ملل نیز به صورت رسمی روز جهانی اقیانوس‌ها را در سال 2008 تعیین کرده و در هشتم ژوئن 2009 نخستین مراسم آن برگزار شد.