دوبرابرشدن کرسی‌های زنان در پارلمان شهری علاوه بر اینکه برای نخستین بار در تاریخ تشکیل شورای شهر اتفاق افتاد، این ذهنیت را به وجود آورد که این حضور می‌تواند از مشکلات زنان در شهر بکاهد و به تحقق تساوی حقوق زنان و مردان در تمامی اقدامات شهری کمک کند.
طی ۴دوره گذشته تعداد بانوان حاضر در شورای شهر تهران از 3نفر فراتر نرفته بود اما 6عضو شورای شهر پنجم زن هستند. این در حالی است که تعداد اعضا در این دوره کاهش یافته است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که حضور بانوان در شورای شهر می‌تواند نگاه صرفا مردانه در فعالیت‌های شهری را به نگاهی برابر تبدیل کند و شاید به این ترتیب خواسته‌ها و نیازهای تمامی شهروندان به‌طور یکسان مورد توجه قرار گیرد.
- افزایش حضور زنان در مدیریت شهری
«یکی از اقدامات خوبی که در سال‌های اخیر در شهر تهران انجام شده حضور 30درصدی زنان در شورای شهر است»؛ این را زهرا صدراعظم‌نوری ـ یکی از بانوان شورای پنجم شهر تهران و رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری ـ به همشهری می‌گوید و ادامه می‌دهد:
«این حضور نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل توجهی داشته و موفقیت مهمی برای زنان محسوب می‌شود؛ چراکه حضور آنها در پارلمان محلی و مدیریت شهری، پررنگ‌تر شده است. در همین راستا برای نخستین‌بار ریاست یکی از کمیسیون‌های شورا به یک زن واگذار شد تا عهده‌دار مسئولیت سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهر تهران شود.
همچنین بخش قابل‌توجهی از مسئولیت‌های کمیته‌های شورای شهر هم به عهده بانوان است که این امر موجب می‌شود نوع سیاست‌گذاری‌ها و رویکردها به گونه‌ای باشد که به مسئله زنان در مدیریت شهری توجه بیشتری شود». او به حضور زنان در پست‌های مدیریتی شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: «هم‌اکنون شاهد حضور بانوان به عنوان مدیرکل، شهردار منطقه، معاون شهردار منطقه، رئیس ادارات و سازمان‌ها و... هستیم که از رشد قابل‌قبولی در چند وقت اخیر برخوردار بوده و نشان از رویکرد مثبت شورای شهر و شهرداری تهران به حضور زنان در مدیریت شهر و توجه به مسئله زنان دارد».
این عضو شورای شهر در ادامه می‌گوید: «در این مدت تلاش شده که نوع نگاه از نگاهی صرفا مردانه به نگاهی برابر سوق پیدا کند و نیازها و خواسته‌های تمامی شهروندان اعم از مرد و زن به طور یکسان، دیده و به آن توجه شود. به‌عنوان مثال اگر فضاهای عمومی ایجاد می‌شود به گونه‌ای باشد که زنان و دختران ما با توجه به محدودیت‌ها و ملاحظاتی که دارند بتوانند از آنها استفاده کنند». او با تاکید بر اینکه امروز مسئله زنان یک مسئله جدی است و باید مورد توجه قرار بگیرد تصریح می‌کند:
«موضوع امنیت، یکی از مسائل مهمی‌است که باید در شهر برای همه فراهم شود؛ به‌خصوص برای خانم‌ها. فضاهای امن فضاهایی است که به‌راحتی امکان تردد و حضور افراد را فراهم می‌کند و با توجه به گروه‌های مختلف تعاریف متفاوتی دارد. به‌عنوان مثال تامین فضای امن برای بانوان سرپرست خانوار تعریفی متفاوت از تامین این فضا برای مادرانی دارد که با کودک خود در شهر حضور پیدا می‌کنند».
صدراعظم‌نوری در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین مشکل زنان در شهر تهران چیست می‌گوید: «این موضوع باید با ارزیابی دقیق مورد سنجش قرار گیرد تا اولویت‌ها مشخص شود. تا‌کنون این ارزیابی انجام نشده است اما اگر بخواهیم با استناد به تحقیقات پراکنده انجام‌شده و با توجه به بازدیدهای موردی، مشکلات زنان در تهران را ببینیم باید بگوییم که موضوع امنیت یکی از مسائل جدی و مهم برای افراد جامعه و به‌خصوص زنان و دختران است. تامین روشنایی معابر در شب، رفع نقاط آسیب‌زا، توجه به فضاهای بی‌دفاع شهری، توجه به ایمنی فضاهای عمومی و... از جمله مسائلی است که می‌تواند امنیت را افزایش دهد و آرامش ایجاد کند».
- ارتقای امنیت با رفع فضاهای بی‌دفاع شهر
زهرا نژادبهرام ـ عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر تهران ـ نیز درباره مهم‌ترین دستاورد زنان شورای شهر می‌گوید: «مهم‌ترین دستاورد ما در حوزه زنان ورود 6خانم به 6کمیسیون شورای شهر است؛ از کمیسیون معماری و شهرسازی گرفته تا کمیسیون فرهنگی؛ درحالی‌که پیش از این اعضای خانم شورای شهر فقط در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی حضور داشتند».
او می‌گوید: «با وجود آنکه ما منافع شهروندان را منافع جمعی می‌بینیم، حضور زنان شورا در کمیسیون‌های مختلف موجب شده که حواسشان به زنان شهر هم باشد و به‌عنوان مثال اگر در حال بررسی بودجه هستند به بودجه‌ای که به زنان تعلق می‌گیرد هم توجه ویژه داشته باشند».عضو شورای شهر پنجم در ادامه می‌گوید: «ما به زنان به‌عنوان بخشی از یک کل نگاه می‌کنیم؛ بنابراین اگر کل، درست اداره شود زنان هم آسوده خواهند بود».
او با تاکید بر وجود امنیت در شهر به‌ویژه برای بانوان می‌افزاید: «رشد بدون برنامه‌ریزی تهران، طراحی‌های نامناسب و فضاهای بی‌دفاع شهری، موجب افزایش ناامنی شهروندان ـ به‌ویژه اقشار ناتوان و آسیب‌پذیر ـ شده است. در بحث ایجاد امنیت شهری باید نسبت به رفع فضاهای بی‌دفاع شهری اقدام کرد. در این زمینه شهرداری موظف به شناسایی، پیگیری، بهسازی و رفع فضاهای بی‌دفاع شهری است. شورای شهر از تمامی شهرداری‌های مناطق خواسته که نسبت به شناسایی این نوع فضاها اقدام و هرگونه ایجاد ناامنی را پیگیری کنند».
نژادبهرام به موضوع مدیریت زنان در شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: «بخشنامه‌های اخیر شهرداری تهران نشان‌دهنده افزایش دوبرابری پست‌های مدیریتی زنان است که ما این امر را به فال نیک می‌گیریم». او تصریح می‌کند: «مناسب‌سازی معابر و فضاهای شهری از دیگر برنامه‌هایی است که به طور جدی دنبال می‌شود تا این معابر برای کم‌توانان، سالمندان، کودکان و مادران، مناسب‌سازی شود».
نژادبهرام می‌گوید: «تا وقتی فضاهای بی‌دفاع شهری روند روبه‌رشدی دارند ما با گسترش آسیب و خشونت اجتماعی مواجه خواهیم بود؛ بنابراین ابتدا باید تعیین دقیق این نقاط و رفع مسائل اجتماعی در این باره در دستور کار قرار گیرد».
- منافع عمومی را فدای منافع جنسیتی نمی‌کنیم
ناهید خداکرمی ـ رئیس کمیته سلامت شورای شهر ـ هم در این باره می‌گوید: «هم‌اکنون زنان حدود نیمی از جمعیت شهر را تشکیل می‌دهند؛ درحالی‌که حدود یک‌سوم اعضای شورای شهر پنجم نیز زن هستند؛ بنابراین اگر بخواهیم جنسیتی نگاه کنیم زنان در شورای شهر باید تلاش بیشتری برای احقاق حقوق زنان داشته باشند».
او می‌گوید: «انگیزه کسانی که خودشان را در معرض انتخاب مردم قرار می‌دهند، در وهله اول علاقه به مشارکت اجتماعی و کمک به برآورده‌شدن خواسته‌های رأی‌دهندگان است. وقتی شهروندان تهرانی به این فهرست رأی دادند یعنی رویکرد آنان را که همان ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان و شفافیت در مدیریت شهری است قبول دارند.
ما در تلاشیم که شهر برای زندگی و آسایش مردم، بهتر باشد. رأی مردم علاوه بر آنکه بار سنگینی بر دوش ما گذاشته است، انگیزه و انرژی مضاعفی نیز به ما می‌دهد». خداکرمی ادامه می‌دهد: «باید به این نکته توجه کنیم که مسائل تهران، مسائل عمومی است؛
در واقع اگر مشکلی برای شهر به وجود بیاید همه رنج می‌برند و اگر موفقیتی کسب شود باز هم برای همه است و جنسیت در آن مطرح نیست. گرچه معتقدم زنان به خاطر مسائل سنتی، فرهنگی، حتی مذهبی و عرفی به‌خصوص در مشکلات مربوط به جنسیت خود با وجود آنکه نیازهای خاصی دارند همواره در حاشیه قرار گرفته‌اند».
خداکرمی می‌گوید: «همه تلاش ما در شورای شهر این است که بتوانیم در مدیریت شهری از زنان مدیر و شایسته بهره ببریم و این را به‌صورت یک مطالبه از شهردار خواسته‌ایم و می‌خواهیم». او با اشاره به اینکه من به تبعیض بین مرد و زن در شهر اعتقاد ندارم تصریح می‌کند: «تبعیض مثبت را در شرایط مساوی، قابل‌قبول می‌دانم؛
به‌دلیل اینکه عقب‌ماندگی زنان در این حوزه زیاد است. معتقدم اگر برای شهرداری یک منطقه یک زن و یک مرد شرایط مساوی دارند امتیاز مثبتی به زن‌بودن بدهیم و آن هم تنها به‌دلیل اینکه عقب‌ماندگی‌های ما در حوزه مدیریت شهری زنان زیاد است و می‌توانیم کمی از آن را با این تبعیض مثبت در شرایط مساوی و نه کمتر بهبود ببخشیم؛ با این حال اصلا موافق این نیستم که از یک زن ضعیف برای مدیریت استفاده کنیم در جایی که مدیر قوی مرد داریم».
او با تاکید بر اینکه نمی‌خواهیم منافع عمومی را فدای منافع جنسیتی کنیم اضافه می‌کند: «در این 8ماه، عملکرد زنان در شورای شهر خیلی خوب بوده و ایده‌های نویی مطرح شده که از آن جمله می‌توان به ایده شفافیت که توسط خانم آروین مطرح شد اشاره کرد». از سوی دیگر، خانم صدراعظم‌نوری عهده‌دار ریاست کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری هستند که به‌خوبی از پس مسئولیت این کمیسیون برآمده‌اند. خانم فخاری هم ریاست شورای استان را به عهده دارند.
این عضو شورای شهر ادامه می‌دهد: «علت موفقیت خانم‌ها در شورای شهر توجه آنها به مشارکت‌پذیری مردم در پروژه‌های شهری است. ما به این اصل باور داریم که اگر مردم نخواهند، ما هرگز نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم و باید همیاری و مشارکت مردم را برای پیشبرد اهداف‌مان داشته باشیم تا بتوانیم به ایده‌های خود مردم جامه عمل بپوشانیم».
او در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین دستاورد زنان در شورای شهر چیست می‌گوید: «به عقیده من مهم‌ترین دستاورد، پیگیری به‌کار‌گیری مدیران زن در مجموعه شهری و توجه به مشکلات زنان هم در منظر شهری و هم در عرصه شهری بوده است. پرسشگری زنان شورا درباره مسائل شهر هم موضوع مهمی است که نباید از یاد ببریم. اگر نگاهی به کارنامه تذکرات و پیگیری‌های زنان بیندازیم می‌بینیم که در این 8ماه زنان در شورا به‌دنبال کار فله‌ای نبوده‌اند و امور شهر را در مسیر عقلانیت و خردورزی هدایت کرده‌اند؛
حتی بسیاری از طرح‌ها و لوایحی را که روی زمین مانده بود به دست گرفته‌اند و با جدیت پیگیر اجرای آنها هستند؛ حواسشان به کودکان و افراد آسیب‌پذیر هست و حفظ منابع اقتصادی شهر و هزینه‌کردن آن برای رفاه و آسایش شهروندان را پیگیری می‌کنند. ما برای بهبود محیط‌زیست و ارتقای سلامت مردم هم بحث «تهران، شهر بدون پلاستیک» را مطرح و پیگیری می‌کنیم. حفظ باغات شهر نیز یکی دیگر از اولویت‌های زنان شوراست».
خداکرمی اضافه می‌کند: «تمام تلاش خود را می‌کنیم که تهران را به شهری مهربان و نمونه تبدیل کنیم؛ شهری که بتواند شکوه و اعتبار ایران را زنده کند و به‌عنوان مرکز تمدن ایران امروز شناخته شود».