خدا کند اینجا باران نبارد

و باید خیلی شانس بیاوریم که بارانی بیاید و ما هنوز زنده باشیم؛ نمی دانستیم خطوط فشار قوی برق چه تاثیری بر سلامت ما دارد.

اینها عبارت مشترک برخی ساکنان جنوب پایتخت است اما برخی از آنان درعین حال می گویند: «ناچاریم، اگر کسی داشته باشد مگر اینجا زندگی می کند؟ فرض که بدانیم زندگی زیر این هیولاهای هوایی سرطان زاست،چکار می توانیم بکنیم؟»

وقتی پای صحبت ساکنان می نشینیم ادامه می دهند: در و دیوار هم اینجا برق دارد؛ دست به دستگیره در می زنیم برق ما را می گیرد، کابینت را باز می کنیم، برق دارد، همه چیز انگار برق دارد؛ شب ها صدای ویز ویز جریان برق را براحتی می شنویم.

« حالا تنها کاری که از دستمان بر می آید این است که بنشینیم و دعا کنیم باران نیاید چون خطر واقعی آن موقع است، بارها هم گلایه ها را گفته ایم، رسانه ها نوشته اند اما هنوز اتفاقی نیافتاده است»؛ این جمله ها واقعی و بخشی از دردل های ساکنان محله های جنوبی پایتخت است که در کنار دکل های فشار قوی برق زندگی می کنند.

سابقه حضور ساکنان این محدوده به بیش از 40 سال گذشته بر می گردد و طی این سال ها بر تعداد ساکنان اضافه شده است؛ اهالی از اقشار کم درآمد هستند و براساس آمار، اینک زندگی بیش از چهار هزار نفر از مردم با خطرات ناشی از برق گرفتگی، مشکلات و بیماری های زیادی در نتیجه زندگی زیر دکل های فشار قوی برق جریان دارد.

زندگی بخشی از محدوده جنوب شهر تهران از شرق به غرب درحاشیه دکل های فشار قوی برق قرار گرفته است؛ بخشی از محله ها در محدوده شهرری و دیگر مناطق جنوبی شهر تهران قرار گرفته است.

مسئولان می گویند بررسی های میدانی تاثیر دکل های برق بر سلامت ساکنان را که در قالب بیماری های مختلف بروز کرده تایید می کند.

این افراد برای ساخت محل سکونت مجوز ندارند، انشعاب های برق آنها هم قانونی و براساس استانداردها نیست، خودشان دوشاخه های سیم را روی شبکه انداخته اند و خطرها را به جان خریده اند تا بتوانند سهمشان را از دکل هایی که مثل هیولاهای هوایی بالای سرشان عبور می کند اینچنین بردارند.
مدیران شرکت برق اما می گویند که جمع آوری انشعاب ها کار ساده ای نیست، تبعات سیاسی به دنبال دارد و از طرفی ساماندهی شبکه هم بالای 65 میلیارد ریال هزینه دارد.

• 1155 واحد مسکونی در محدوده دکل ها

مدیر شرکت توزیع نیروی برق شهرستان ری در این مورد گفت: اکنون یکهزار و 155 واحد مسکونی به طول سه و نیم کیلومتر در محدوده کابل های برق فشار قوی واقع شده است.
داود رحیمی اظهارداشت: 450 واحد مسکونی در محله ملک آباد به طول 600 متر، 610 واحد در شهرک علائین به طول یک و نیم کیلومتر، 40 واحد در میدان خالقی به طول 200 متر، 50 واحد در بلوار قدس به طول 500 متر و پنج واحد در خیابان نوبهار به طول 200 متر در حریم این کابل های فشار قوی قرار دارند.

وی با بیان اینکه بیش از چهار هزار نفر از ساکنان این محلات درگیر خطرات و مشکلات ناشی از کابل های برق قرار دارند، گفت: این ساکنان در حریم خطوط 63 کیلوولت و 230 کیلو ولت قرار دارند.

وي در مورد رعایت محدوده قانونی این خطوط نیز گفت: هشت متر در طرفین خطوط 63 کیلو ولت و 12 متر در طرفین خطوط 230 ولت، حریم و محدوده این خطوط محسوب می شود که هیچگونه سکونتی نباید در این محدوده انجام گیرد.
رحیمی یادآور شد: این دکل‌ها و ولتاژ آنها زمانی که فاصله ‌شان با خانه ‌های مسکونی کم باشد، مشکل‌آفرین است بویژه در زمان بارانی بودن هوا که صدای ویز ویز دکل‌های نیز شنیده می ‌شود.

وی گفت: تأثیر این امواج بر اعصاب، پاره شدن سیم‌های آن براثر عواملی مثل رعد و برق یا حوادث دیگر نیز برای ساختمان‌های اطراف خطرناک است و حوادث برق گرفتگی و خسارت به شبکه توزیع برق نیز از دیگر خطرات است.
این مسئول افزود: 230 کیلوولت برق موجب بروز بیماری های خطرناکی می شود که بی تاثیر در سلامت انسان ها نیست.

وی افزود: همچنین واگذاری انشعاب برق به این محدوده ها منع قانونی دارد، تمامی این خانوارها از برق غیرمجاز استفاده می کنند و این مصرف بی رویه در فصل تابستان نیز بیشتر می شود و خسارت زیادی را به توزیع نیروی برق منطقه وارد می کند.
مدیر شرکت توزیع نیروی برق شهرستان ری ادامه داد: از آنجاکه ساکنان این محدوده ها از اقشار کمتر برخوردار جامعه محسوب می شوند، جمع آوری این انشعابات غیرمجاز تبعات سیاسی دارد و به صلاح نیست.
وی گفت: بسیاری از این واحدهای مسکونی فاقد سند هستند و بصورت غیرقانونی این واحدها را ساخته اند و به دلیل ضعف مدیریتی در دولت های گذشته اکنون با این مشکلات مواجه هستیم.

• 65 میلیارد ریال هزینه ساماندهی

مدیر شرکت توزیع نیروی برق شهرستان ری درباره راهکارهای حل مشکل معتقد است: تنها با کانال گذاری می توان این کابل ها را ساماندهی کرد.
وی ادامه داد: دو کیلومتر از این کابل ها در محدوده جاده نظامی با هزینه 50 میلیارد ریال در دولت تدبیر و امید آزادسازی و کانال گذاری شده است و 400 انشعاب قانونی نیز در این محدوده واگذار شد.
وی افزود: اکنون سه و نیم کیلومتر دیگر از این خطوط شبکه باقی مانده است که 65 میلیارد ریال برای بازسازی آن نیاز است.
این مسئول ادامه داد: شهرداری و شرکت برق منطقه ای استان به عنوان متولیان ساماندهی این خطوط باید چاره اندیشی کنند و این مناطق را آزاد کنند.

رحیمی با بیان اینکه وزارت نیرو متولی تولید، انتقال و توزیع برق است، گفت: شرکت توزیع نیروی برق شهرستان ری تنها وظیفه انتقال و توزیع خطوط 20 کیلوولت به پایین را بر عهده دارد این در حالی است که این کابل های فشار قوی 63 و 230 کیلوولت هستند.
وی ادامه داد: تمامی فعالیت های عمرانی خطوط انتقال بر عهده شرکت برق منطقه ای استان تهران است.

• کابل های سرطان زا 

مهدی کیوان متخصص رادیولوژی نیز در مورد خطرات ناشی از امواج الکترومغناطیسی کابل های برق فشار قوی معتقد است: این امواج بر روی بدن انسان تاثیر می گذارد و برخی از سرطان ها مانند سرطان خون با نزدیکی محل زندگی فرد با کابل های برق فشار قوی مرتبط است.
وی تصریح کرد: کابل های برق فشار قوی برای بدن انسان مضر هستند، لذا فاصله مناسب محل زندگی از کابل های برق فشار قوی باید بیشتر از 300 متر باشد.

وی ادامه داد: آثار این امواج کودکان و نوجوانان را بیش از هر گروه سنی دیگری تهدید می کند با توجه به این که گلبول های سفید و قرمز خون در سنین کودکی و نوجوانی در حال رشد هستند، هرگونه جهش خونی می تواند به بروز اختلالات خونی حتی انواع سرطان منجر شود.
این متخصص رادیولوژی ادامه داد: برخی دانشمندان وجود رابطه بین انواعی از میدان های الکترومغناطیسی و سرطان خون در کودکان را تایید و اعلام کرده اند کابل ها و دکل های برق فشار قوی می توانند سبب بروز سرطان خون بویژه در کودکان شود.

• دولت و مجلس پیگیری می کند

مسئولان می گویند مشکل را در دست پیگیری دارند؛ فرماندار ویژه شهرستان ری در مورد این مشکل گفت: بسیاری از شهروندان ما در محدوده این کابل ها زندگی می کنند؛ بسیاری از ساکنان این محدوده ها دچار اختلالات جسمی و با مسائل بغرنجی مواجه هستند.
هدایت الله جمالی پور با بیان اینکه آمار دقیقی از افراد مبتلا به بیماری های ناشی از تاثیر جریان الکترو مغناطیسی این کابل ها جمع آوری نشده و در دسترس نیست، افزود: بررسی های میدانی ما حاکی از این است که بیشتر خانواده ها با این بیماری ها درگیر هستند و این کابل ها تاثیر مستقیمی بر سلامت این افراد دارد.

وی ادامه داد: این سکونت گاهها در حدود 40 سال پیش شکل گرفته اند و شهرداری به عنوان متولی ساخت و ساز در حریم شهری نباید اجازه ساخت و ساز غیرقانونی در گذشته را می داد.
جمالی پور گفت: پیگیری های جدی از سوی فرمانداری در این زمینه برای زیرزمینی کردن این خطوط انجام شده که شرکت توزیع برق استان به علت کمبود منابع مالی، اقدامی انجام نداده است.
وی ادامه داد: با بسیاری از نمایندگان مجلس مذاکره کرده ایم و مقرر است مجلس از وزیر نیرو بخواهد مشکل را هر چه زودتر بررسی و پیگیری کند.
معاون استاندار تهران ادامه داد: وزارت نیرو به عنوان متولی اصلی ساماندهی کابل های برق فشارقوی در این زمینه باید چاره جویی و هرچه زودتر این کابل ها را ساماندهی کند.

وی افزود: هرچند دولت با مشکلات مالی زیادی مواجه است ولی خطرات ناشی از کابل های برق فشار قوی بسیار حیاتی به نظر می رسد و مطالبه بحق مردم است که باید زودتر رسیدگی شود.
جمالی پور اظهار امیدواری کرد که با عزم جدی دولت و نمایندگان مجلس این معضل در شهرری در آینده ای نزدیک به سرانجام مطلوبی برسد.

خبرنگار ایرنا برای پیگیری موضوع از منظر شهرداری به سراغ مدیران شهری رفت؛ شهردار منطقه 20 تهران نیز در این مورد عنوان کرد: این سکونت گاههای غیرمجاز در اوایل انقلاب شکل گرفته اند و طی سال های اخیر توسعه آنها کنترل شده است.
سید احمد صفوی اظهارداشت: شهرداری تهران رایزنی های لازم را در این مورد با وزارت نیرو انجام داده و برای حل این مشکل در شهرری اعلام آمادگی کرده است.

وی بیان کرد: مادامی که این خطوط فشارقوی برق زیرزمینی نشوند، ساماندهی این سکونت گاهها هم امکان پذیر نیست.

صفوی افزود: نباید صورت مساله را پاک کرد، لازم است تمامی دستگاهها در کنار یکدیگر برای حل این مشکل تلاش کنند.

گزارش: روح الله صائب - ايرنا