احتمالاً همه شما با صحنه‌های کلاسیک «حمله قلبی» در فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بسیار آشنا هستید. مردی که جایی در میان انبوهی از جمعیت نشسته، مثلاً در یک رستوران یا ورزشگاهی با صدایِ بلندِ تماشاگران و ناگهان دیگر نمی‌تواند به‌خوبی نفس بکشد، شروع به لرزیدن می‌کند و زمین می‌خورد! صحنه دراماتیک و وحشتناکی است اما، فیلم ادامه می‌یابد.
واقعیت این است که حوادثی مانند این، در زندگی واقعی اتفاق می‌افتد و به‌سرعت کشنده است. اگر از آنچه که باید در صورت دیدن این صحنه‌ها انجام دهید آگاه شوید، می‌توانید زندگی یک نفر را نجات دهید. مشکل اینجاست که اکثر مردم نمی‌دانند فرد مورد نظر در حال تجربه حمله قلبی است یا ایست قلبی؟! و این، تفاوت‌ها را می‌سازد.
بیایید صادقانه به این سؤال پاسخ بدهید؟ آیا شما فرق بین حمله قلبی و ایست قلبی را می‌دانید؟
الف- البته که می‌دانم.
ب- بعد از مطالعه این مقاله، متوجه خواهم شد.
درحالی‌که اغلب، حمله قلبی و ایست قلبی اشتباه گرفته می‌شوند، اما این دو، دو مسئله مجزا هستند. در اینجا، از هر آنچه که موجب تفاوت این دو بیماری می‌شود صحبت خواهیم کرد:
تفاوت بین حمله قلبی و ایست قلبی چیست؟
ساده‌ترین راه برای تمایز این دو مسئله این است که حمله قلبی ناشی از اشکال در سیستم گردش خون، به علت مسدود شدن یکی از عروق و توقف جریان به سمت قلب، است؛ اما ایست قلبی یک مسئله الکتریکی، ناشی از خطای عملکردی الکتریکی و در نتیجه توقف کامل ضربان قلب است.
در طی یک حمله قلبی، یک شریان که خون مورد نیاز قلب را تأمین می‌کند، مسدود می‌شود، که می‌تواند به علت مشکلات بهداشتی مختلف مانند سیگار کشیدن، فشارخون یا کلسترول بالا، چاقی، عدم ورزش و یا رژیم غذایی نامناسب باشد. همه این‌ها ناگهان باعث می‌شوند قلب اکسیژن کافی به دست نیاورد، بنابراین بخشی از قلب شروع به مردن می‌کند، در حالی که ضربان قلب به طور کامل متوقف نمی‌شود. اگر این مسئله برای مدت طولانی بدون درمان رها شود، آسیب بیشتر خواهد شد.
از طرف دیگر، ایست قلبی زمانی رخ می‌دهد که سیستم الکتریکی قلب تخریب شود. این مسئله موجب ضربان قلب نامنظم یا آریتمی خواهد شد و ناگهان قلب را از خونرسانی بازمی‌دارد و آن را متوقف می‌کند که در نتیجه خونرسانی به مغز، ریه و سایر ارگان‌های حیاتی قطع می‌شود، به این معنی که اگر کمک‌رسانی فوری اتفاق نیفتد، شانس زنده ماندن بسیار ضعیف خواهد شد.
در مسئله ایست قلبی، 92 درصد افراد، حتی قبل از اینکه به بیمارستان برسند، از دنیا می‌روند و فقط 6 درصد مردم نجات پیدا می‌کنند که البته نمی‌دانیم چند نفر از این 6 درصد به زندگی قبلی‌شان بازمی‌گردند.
- نشانه‌های ایست قلبی چیست؟
تا اینجا، همه ما متوجه تفاوت حمله قلبی و ایست قلبی شدیم. اما چگونه باید این دو مسئله را، اگر برای فردی در مقابلمان اتفاق افتاد، از هم تفکیک کنیم؟ اولاً، حمله قلبی علائم کاملاً متفاوتی نسبت به ایست قلبی بروز می‌دهد که شامل درد قفسه سینه، ناراحتی‌هایی در قسمت فوقانی بدن، تنگی نفس، عرق سرد و یا استفراغ است. این علائم می‌توانند فوری اتفاق بیفتند، اما معمولاً چند روز یا چند هفته قبل از وقوع حمله قلبی واقعی نیز می‌توانند خود را نشان دهند.
درد قفسه سینه هنوز شایع‌ترین علامت است، اما در زنان ممکن است درد در قسمت‌های دیگری تجربه شود، مثلاً در بازوها، گردن، کمر یا احساس خستگی بسیار مفرط و سبکی سر.
در موارد ایست قلبی، ممکن است فرد دقیقاً قبل از ایست قلبی، علائمی را تجربه نکند. توقف قلب، می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که فرد ظاهری کاملاً طبیعی دارد و ناگهان به زمین می‌افتد، جریان تنفسش قطع می‌شود و دیگر حرکت نمی‌کند، زیرا جریان خون به یک باره از حرکت بازمی‌ایستد. افراد دچار ایست قلبی ممکن است هرگز هیچ علامتی از خود نشان ندهند، یا فقط چند ثانیه قبل از اتفاق، احساس ناخوشایندی را تجربه کنند. ایست قلبی یک اتفاق ناگهانی و هشداردهنده است. شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که از کجا بفهمیم که فرد مورد نظر، غش نکرده و دچار ایست قلبی شده؟ اگر کسی به دلیل سرگیجه غش کند، احتمالاً به آرامی به زمین می‌افتد و هنوز نفس می‌کشد و رنگ پوست نرمالی دارد. اما بر زمین افتادن فردی که دچار ایست قلبی شده، خیلی سریع اتفاق می‌افتد، دیگر نفس نمی‌کشد و حرکت نمی‌کند و رنگ پوستش خیلی سریع به آبی تغییر می‌کند.
- اگر فردی دچار ایست قلبی شد، باید چه کنیم؟
اگر فردی را دیدید که به علت ایست قلبی به زمین افتاده، سریعاً با 115 تماس بگیرید و بلافاصله CPR (احیای قلبی _ ریوی) را شروع کنید. با گذشت هر دقیقه بدون CPR، شانس زنده ماندن فرد 10 درصد کاهش می‌یابد.
در این مورد، سه مرحله ضروری وجود دارد که باید بدانید:
*بررسی کنید که آیا فرد پاسخ‌گوی سؤالات شما هست یا خیر؟ آیا در تلاش برای یافتن راهی برای تنفس یا حرکت می‌باشد یا خیر؟
*به‌محض اینکه متوجه شدید فرد هیچ واکنشی ندارد، با 115 تماس بگیرید.
*شروع به فشردن قفسه سینه با تنها یک دست کنید (دست‌هایتان را به هم متصل کنید و کف یک دست را باز کرده، سریع و سخت، با پاشنه کف دست، بر مرکز قفسه سینه فشار وارد کنید، هر 1 ثانیه 2 فشار به عمق حدود 6 سانتی‌متر را اعمال کنید.)
منبع: تبيان