پرویز عجیل زاده پژوهشگر مندایی و نویسنده کتاب یحیی تعمید دهنده و صابئین مندایی در گفتوگو با ایرنا در خصوص این آیین گفت: این روز به عنوان روز تولد حضرت آدم(ع) مقدسترین روز صابئین مندایی بوده و هر ساله در چنین روزی گرامی داشته میشود.
وی افزود: صابئین مندایی در صبح این روز به مدت 12 ساعت در کنار رودخانه به غسل تعمید پرداخته و از ساعت 18 این روز آیین "کنشو زهلی" آغاز میشود.
وی توضیح داد: منداییان به مدت 36 ساعت در خانهها اعتکاف کرده و برای سلامتی مردم و رهبرشان و نیز خوب شدن بیماران دعا میکنند.
وی افزود: "کنشو" به معنای جارو کردن، خانه تکانی و پاک کردن است که با تعمید به معنای پاک کردن روح و روان و جسم بوده و کلمه "زهل" یا "زهلی" به معنای جلوهگر شدن است.
عید سال نو منداییها با عنوان عید بزرگ یا "دهوا ربا"، 2 روز دیگر (28 تیر) آغاز میشود.
منداییان اعتقاد دارند که پس از ساخته شدن جسم حضرت آدم و حوا، تعدادی از فرشتگان از سوی خداوند، مامور حلول روان(نشمتا) به جسم آنها شدند که وقتی به زمین رسیدند، 36 ساعت طول کشید تا روان را وارد جسم آدم و حوا کردند.
منداییان که در خوزستان با نام صابئین نیز شناخته میشوند، پیروان یحیای تعمید دهنده و یکی از اقلیتهای مذهبی ایران، عراق و سوریه هستند.
پیروان مندایی در کنار رودخانههای دجله، فرات و کارون زندگی میکنند و کتاب مقدس آنها «گنزا ربّا» یا گنج عظیم نام دارد که که آموزههای حضرت آدم و فرزندش شیتل (= شیث در فرهنگ اسلامی) را دربرداشته و حاوی روشها و قوانین آیین مندایی است.
همه مناسک صابئین مندایی وابسته به آب جاری و اصلیترین رکن دینی آنها غسل تعمید در روزهای یکشنبه در آب روان بوده و شغل بیشتر آنها زرگری، طلاسازی، میناکاری و قایق سازی است.
جمعیت منداییان در عراق70 هزار نفر و در ایران 25 هزار نفر برآورد شده است. جنگهای داخلی و حضور داعش در عراق و سوریه باعث شد بسیاری از منداییان به کشورهای دیگر مهاجرت کنند. در ایران نیز، آلودگی کارون و کرخه و همچنین خشک شدن آنها بر مناسک پیروان این آیین تاثیر گذاشته، به طوری که جمعیت آنها در دو دهه گذشته به دلیل مهاجرت به شدت کاهش پیدا کرده است.
واژه صابئین به عنوان یک دین، سه بار در قرآن (سوره ی 'بقره' آیه ی 62، سوره 'انعام' آیه ی 69 و سوره 'حج' آیه ی 17)، در کنار 'یهودیت'، 'مسیحیت' و ' زرتشت' آمده است.
به اعتقاد آنها آدم، شیتل(شیث)، نوح، سام و یحیی، پیامبران پنجگانه مندائیان بوده و یحیی(ع)، واپسین پیامبر آنها، کسی بود که خالهزاده خود حضرت عیسی(ع) پیامبر مسیحیان را در رود اردن 'تعمید' داد.
آنها معتقدند پس از عروج حضرت یحیی(ع) در سن 64 سالگی به آسمان، یهودیان به کشتار پیروان آن حضرت پرداختند و مهاجرت این قوم آرامی، آغاز و بیش از 1800 سال پیش، در کناره رودهای 'فرات'، 'دجله'عراق و 'کرخه' و 'کارون' و 'جرّاحی' ایران ساکن شدند.
امروزه مرکزیت و رهبری معنوی صابئین دنیا در شهر اهواز است.