در این بین، بعد از امضای تفاهمنامه میانشهرداری تهران و معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری همکاریهایی برای ایجاد فضای فناوری و نوآوری در شهر تهران در جهت سهولت زندگی شهروندان انجام گرفته است. پرویز کرمی، دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان در گفتوگو با همشهری میگوید:
«معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری بهدنبال ایجاد یک زیستبوم فناوری و نوآوری در شهر تهران است؛ درست مشابه شهرهای بهاصطلاح پیشرفته و دانشبنیان دنیا. شهر در این زیستبوم فناوری چند وجهه دارد؛ مثلا میتواند محل استقرار شرکتهای دانشبنیان باشد چراکه شرکتهای دانشبنیان همسو و سازگار با محیطزیست هستند. پهنههایی که کاربری آنها قبلا بهصورت سنتی به شکل دیگری تعریف شده بود، مثلا محل صنعتی و قبلا در حاشیه شهر بوده، اما الان به نوعی در داخل بافت مسکونی و شهری قرار گرفته است. این محلها الان به راحتی میتوانند محل استقرار شرکتهای دانشبنیان باشند.»
او ادامه میدهد: «کاری هم با شهرداری تهران انجام دادیم که جای تقدیر دارد، آن هم اجازه استقرار شرکتهای دانشبنیان در محل مسکونی به شرط عدممزاحمت و آلایندگی برای سایر اهالی آن آپارتمان یا مجتع مسکونی است. امیدوار هستیم این کار توسط سایر کلانشهرها هم ادامه پیدا کند.
البته این حرکت خیلی خوبی بود که با حمایت شهرداری تهران صورت گرفت و الان خیلی از استارتاپها و شرکتهای دانشبینان میتوانند در محل سکونت خود کارهای R&D، تحقیقاتی، پروژهها و حتی کارهای تولیدی انجام دهند. اخیرا طی بازدیدی که آقای افشانی از3پروژه فناوری و نوآوری انجام دادند و با آقای ستاری هم همفکری کردند، قرار شد انشاءالله تهران تبدیل به یک شهر نوآور و خلاق شود. یعنی برود به سمت شهری که خودش بتواند اکثر کارهای انجام یافته یا در حال انجام را بهاصطلاح خلاق و نوآور کند.»
- حملونقل آنلاین و سریع
نوآوری در حوزه حملونقل شهری تحول زیادی در آسانشدن رفتوآمد شهروندان تهرانی بهوجود آورده است. عبور از حملونقل سنتی و رسیدن به حملونقل مدرن که از نظر کرمی با کلانشهرهای بزرگ دنیا قابل مقایسه است، هر روز احساس نیاز به فعالیت شرکتهای دانشبنیان و استارتاپها بیشتر میشود. مشاور معاون علمی و فناوری ریاستجمهوری در این رابطه عنوان میکند: «اگر یادتان باشد در گذشته سیستم حملونقل شهری یک سیستم سنتی بود، اما الان با کمک نوآوریهایی که در این حوزه صورت گرفته تبدیل به یک حملونقل آنلاین، سریع، ارزان و قابل بهرهوری برای مردم شده است.
این کار میتواند در اکثر موضوعات دیگری که لازم است، انجام و عرضه شود. تهران یکی از شهرهایی است که از طریق دانشبنیان به راحتی میتواند دارای ارزش افزوده شود. طوری که با این کار میتواند بازار کار ایجاد کند و اصطلاحا شهر یک بازار محسوب شود. معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با همکاری و همیاری شهرداری تهران باید هرچه بیشتر از فناوری و نوآوریهای روز در شهر تهران استفاده کند.»
- هوشمندسازی موتورخانهها
ارائه خدمات فناوری و نوآوری برای شهروندان تهرانی هماکنون در چه مرحلهای قرار دارد؟ این پرسشی است که کرمی اینگونه پاسخ میدهد: «اگر ما تهران را در پارامترها و شاخصهای شهری با کلانشهرهای بزرگ دنیا مقایسه کنیم، حتی از نظر ابنیه، جمعیت و... ما چیزی کم نداریم. خوشبختانه اتفاقات خیلی خوبی در حوزه زیست شهری و معماری شهری و همینطور زیرساختهای شهری صورت گرفته است.
البته در بخش فناوری و نوآوری باید به این نکته توجه کرد که زمان و فاصله ما با آنها بسیار کم است. این فناوری و نوآوری راحت میتواند ما را در بعضی پارامترها از این کلانشهرها جلوتر نشان دهد. برای نمونه ما در یکی از نوآوریها در حوزه حملونقل شهری که همان داستان اوبر (Uber) است، الان تاکسیهای آنلاین شهری بومی واقعا پتانسیل و کارایی بالاتری نسبت به اوبر دارند. حتی بازار تهران از بازار آنها بزرگتر است. ما کجا 30میلیون جمعیت در یک شهر داریم؟»
مشاور معاون علمی و فناوری ریاستجمهوری اضافه میکند: «ما در حوزه خدمات شاهد نوآوریهای بسیاری هستیم. چه در زمینهایکامرها(نرمافزارهای درخواست خودرو و پیک)، خرید و فروش و چه در زمینه پرداختهای آنلاین کمکم به سمتی حرکت میکنیم که همهچیز بر مبنای تلفنهای هوشمند باشد.
یعنی کارت پول شما، پرداخت و دریافت، بلیت مترو و اتوبوس و همه اینها در تلفنها و شبکه هوشمند تجمیع پیدا کند. یعنی ما نمیتوانیم بگوییم که در کلانشهری مانند تهران میخواهیم دمای آلایندگی هوا را کم کنیم یا دمای سوختهای فسیلی را کاهش دهیم، اما مثلا موتورخانههای ادارات و ساختمانها هوشمند نباشد. این اتفاق نمیافتد، مگر اینکه این فناوری در شهر نفوذ کند، مستقر شود، تجاری و تولید شود تا همه بتوانند از آن استفاده کنند.»
- در حاشیه دانشگاهها
پاییز سال گذشته بعد از تفاهمنامه معاونت علمی ریاستجمهوری با شهرداری تهران مجوز استقرار شرکتهای دانشبنیان در اماکن مسکونی تهران صادر شد. بدینترتیب، فعالیتهای این شرکتها گستردهتر و با استقبال شهروندان روبهرو شد. دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانشبنیان یادآور میشود که وضعیت استقرار شرکتهای دانشبنیان و استارتاپها در تهران بهعهده شهرداری است.
او تأکید میکند: «هر کجا که شهرداری تهران و هر نوع پهنهبندی که مدنظر شهرداری و در برنامه اصلی آنها باشد، اعمال میشود. به این شکل که بتواند با نفوذ فناوری و شرکتهای دانشبنیان در آنجا تغییرات فناورانه، زیستمحیطی و شهری برای بهرهوری شهروندان ایجاد کند. در این شرایط شرکتهای دانشبنیان هم استقبال میکنند.
مثلا بافتهای فرسودهای که الان در قلب مرکزی شهر واقع شده، هر کدام از ساختمان و ابنیه متروکه میتواند تبدیل به یک فضای فناورانه و نوآورانه شود. هرجاکه دسترستی آسانتری به وسایل نقلیه عمومی داشته باشد، مورد پسند استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان است؛ بهخصوص در حاشیه دانشگاهها مانند دانشگاه تهران، علموصنعت، صنعتی شریف، شهید بهشتی و سایر دانشگاههایی که صنعتی و پزشکی هستند.
در حاشیه این دانشگاهها استارت کمپها، شرکتهای دانشبنیان و مجتمعهای خدمات فناوری میتوانند استقرار پیدا کنند. وقتی ما میگوییم دانشگاه نسل سوم، یعنی دانشگاهی که در اطراف آن مراکز علمی، آموزشی، تحقیقاتی و استارت کمپها باشد، نه اینکه مثلا مکانیکی و فروشگاههای لوازم خانگی باشد.»
پرویز کرمی درباره اینکه چه سیاستی در مناطق محروم شهر تهران اعمال شود نیز میگوید: «پهنهبندی دست شهرداری است. یعنی هر جا که شهرداری مشخص کند و تسهیلاتی به شرکتها ارائه دهد، حتما موضوع تجمع شرکتها در آنجا صورت میگیرد. لذا باید ببینیم که شهرداری تهران چه مناطق و محلههایی را مدنظر قرار میدهد. البته این تعامل شروع شده و با جدیت ادامه پیدا میکند. بازدیدی هم که جناب شهردار از کارخانه نوآوری، مجتمع خدمات فناوری و یکی از شتابدهندههای حوزه بیوتکنولوژی انجام داد، در همین راستا بود.»