از این نقطه شهر برجهای آزادی و میلاد دیده میشود، یکی روبهرویمان و دیگری در سمت چپمان قرار دارد. با کمی دقت میتوان بخشی از پل طبیعت را هم از اینجا دید. یعنی 3 نماد پایتخت و هویت ملی در تیررس نگاهمان قرار دارد. اینجا پل معلق بوستان نهجالبلاغه، یکی دیگر از نمادهای پایتخت است.
پلی به طول 285متر که بوستان نهجالبلاغه را به بوستان پردیسان متصل میکند و بهطور همزمان 200 نفر بازدیدکننده میتوانند روی عرشه آن تردد و توقف کنند. پل معلقی که در نوع خودش در کشور نخستین است و بهعنوان یکی از جاذبههای گردشگری تهران میتواند بازدیدکنندگان داخلی و خارجی بسیاری را برای دیدن این نماد شهری و کشوری جذب کند.
قبل از اینکه بخواهیم وارد ورودی پل شویم، سازههای آهنی موشکی شکلی جلومان قد علم میکند. انگار آماده شلیکند، اما با این تفاوت که به انتهای این سازههای موشکی، کابلهای ضخیمی برای تعادل وزن پل متصل شده که مداوم مورد آزمایش و بازبینی قرار میگیرند. ادامه این کابلها به پلی طویل ختم میشود.
پلی که با دیگر پلهایی که تاکنون دیدهاید تفاوت بسیاری دارد. «محمود گنجعلیبیک» مدیر پروژه مکان شهر مهر و سازنده و ایدهپرداز پل معلق نهجالبلاغه درباره این پل منحصربهفرد میگوید: «مراحل ساخت پل معلق بوستان نهجالبلاغه از سال 89 آغاز شده و بعد از گذشت 8سال اکنون آماده بهرهبرداری رسمی است. معمولاً ساخت اینگونه پلها، یک سال زمان میبرد، اما متأسفانه به دلیل عدم بودجه و تغییرات مدیریتی ساخت این پل طول کشیده است.
پل معلق بوستان نهجالبلاغه 285متر طول، 2متر عرض مفید و 65 متر از کف رودخانه ارتفاع دارد. این پل در نوع خودش نخستین پل معلق ایران به شمار میرود. 12 رشته کابل به قطر 43 میلیمتر از نوع کابل گالوانیزه برای پل اصلی و 2 کابل 43 میلیمتر هم برای بادبند استفاده کردیم. همچنین قطر کابلهای فرعی هم 20 میلیمتر است.
تور و دستگیره این پل در برابر باد مقاوم است و ظرافت و زیبایی خود را هم حفظ کرده است. البته چند سال پیش هم پل معلق دیگری در مشکینشهر ساخته شد، اما سازههای این دو پل با هم متفاوت است. تفاوت این پل با پل مشکینشهر در شکل کف آن است. پل مشکینشهر، قوسی شکل اما پل معلق بوستان نهجالبلاغه صاف است. هر دو پل در ایران در نوع خود بینظیر و اول است. البته طول پل مشکینشهر بیشتر است. تعداد این نوع پلها در دنیا محدود است. »
- صددرصد ایرانی
کفپوش قرمز رنگ مانند فرش قرمزی روی عرشه پل سیطره انداخته است و از بازدیدکننده برای دیدن این پل دعوت میکند. چند قدمی که جلوتر میرویم، دو بزرگراه مهم و حیاتی شهر به وضوح قابل دیدن است. بزرگراه شهید همت در شمال و بزرگراه شهید حکیم در سمت جنوب قرار دارد. دیدن پرچم کشورمان در کنار این بزرگراهها از روی این پل که با وزش باد در هوا تکان میخورد، صلابت این پل معلق را دوچندان میکند.
چراکه به گفته گنجعلی، صفر تا صد این پل در کشور ساخته و تولید شده و این پل کاملاً ایرانی است. او در اینباره میگوید: «همه متریالی که در ساخت پل استفاده شده عمدتاً از محصولات ایرانی و مقداری هم که ایرانی نبود از بازار ایران تهیه شده و بهطور مستقیم چیزی از بازارهای خارجی وارد نکردیم.
در واقع همه مصالحی که برای ساخت پل معلق مورد استفاده قرار گرفته، ایرانی و از تولیدات داخلی کشور است. حتی محاسبات ساخت این پل هم توسط مهندسان و مشاوران ایرانی انجام شده است. ابزار و ماشینآلات این پروژه را خودمان طراحی و از همان دستگاهها و ماشینها برای ساخت پل استفاده کردهایم و شهرداری هم در زمینه طراحی نما همکاری داشته است.»
- بفرمایید هیجان
به نیمه پل که میرسیم، سکوی شیشهای به بدنه پل وصل شده است. گنجعلی درباره این سکو میگوید: «جدا از ماهیت منحصربهفرد پل معلق، برای افزایش جاذبه و ایجاد تفریحات بیشتر، در اواسط پل بخشی برای بازی جامپینگ در نظر گرفته شده که 90درصد مراحل اجرای آن انجام شده و تنها باید موتور آن نصب شود.
همچنین بخش دیگری با عنوان دوچرخه معلق یا بیکلا در زیر پل نصب خواهد شد که دوچرخهسوار بهصورت معلق در این مسیر رکاب میزند. به جرئت میتوانم بگویم طرح راهاندازی مسیر دوچرخهسواری معلق برای نخستین بار است که در دنیا اجرا میشود و من خوشحالم که ایده آن از من است.»
در تهران چند سال قبل هم پل طبیعت افتتاح شد که با عبور از روی بزرگراه مدرس، 2 بوستان آب و آتش و طالقانی را به هم متصل میکند، اما طبق صحبتهای سازنده و ایدهپردازی پل معلق نهجالبلاغه این دو پل با هم بسیار تفاوت دارند. او در اینباره میگوید: «اگر از روی پل طبیعت عبور کنید، احساس نمیکنید که روی پل قدم میزنید، اما پلهای معلق بهعنوان اسلیم، رعنایی و زیبایی، شهره هستند و به همین خاطر پل معلق نهجالبلاغه از هر زاویهای که دیده شود، نمای پل واقعی را دارد و ابهت آن به خوبی احساس میشود.
پل معلق از هر طرف زیبایی خود را دارد و منحصربهفرد است. چراکه این پل از نظر دید، ارتفاع و ظرافت در نهایت زیبایی طراحی شده است. اگر بهطور مداوم به این پل رسیدگی شود تا 80 سال عمر خواهد کرد.»
گنجعلی به هزینه دریافتی برای ورودیه این پل اشاره میکند و میگوید: «در همه پلهای تفریحی برای ورودیه مبلغی دریافت میشود که میزان نرخ بهای بلیت آن بستگی به تعداد و استقبال بازدیدکنندگان آن دارد. براساس قرارداد همکاری ما با شهرداری حداقل تا 3ـ 2 سال این پل توسط خود ما اداره میشود و ما از طریق فروش بلیت هزینه نگهداری آن را تأمین خواهیم کرد.
بازیهایی همچون جامپینگ و مسیر دوچرخهسواری معلق در کنار بازدید از پل میتواند به تأمین بخشی از این هزینهها کمک کند.» انتهای پل برخلاف ورودیاش با چند پله به بوستان پردیسان ختم میشود. بوستانی که مانند بوستان نهجالبلاغه امکانات تفریحی بسیاری برای استفاده شهروندان در آن در نظر گرفته شده است.
- انفجار نور روی پل معلق
مراحل اجرایی این پروژه با نظارت معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری منطقه2 انجام میشود. براساس گفتههای حیدرنیا، معاون حملونقل و ترافیک شهردار منطقه، 7میلیارد تومان برای ساخت این پل معلق هزینه شده است. حیدرنیا میگوید: «عملیات اجرایی پروژه پل معلق در فاز دو بوستان نهجالبلاغه با هدف ایجاد فضایی شاد و مفرح برای شهروندان از سال90 کلید خورد. این پل نقطه اتصال دو بوستان نهجالبلاغه و پردیسان است که با راهاندازی آن شهروندان میتوانند از امکانات رفاهی دو بوستان مانند پارکینگ و زمین بازی کودکان استفاده کنند و صرفاً هدف از ساخت این پل این بوده که بتواند یکی از جاذبههای گردشگری شهر تهران باشد.
در این زمینه 3هزارمترمربع در دو طرف شرقی و غربی پل، عملیات کف و محوطهسازی انجام شده و کفپوشهای این پل از نوع گرانولی است. همچنین قرار است برای نورپردازی این پل از دو روش دینامیک (نورپردازی انفجاری و حرکتی) و ایستاتیک (نورپردازی ساکن) استفاده شود. ایجاد فضای سبز، آبیاری قطرهای، باغچهکاری، دیوارکشی و فضاسازی در محوطه پل از جمله اقدامات معاونت حملونقل ترافیک شهرداری منطقه2 برای ایجاد زیباییهای بصری پل معلق بوستان نهجالبلاغه است.
- هنوز نرخی مصوب نشده است!
برخی از مسئولان این پروژه، بهای ورودی این پل معلق را مبلغ 8هزارتومان عنوان میکنند، اما به گفته «محمد علیخانی» عضو شورایشهر اسلامی شهر تهران از طرف شورایشهر هنوز هیچ مبلغی تصویب و تعیین نشده است. علیخانی درباره این موضوع میگوید: «در همه کشورهای دنیا که نماد گردشگری وجود دارد، برای بازدید از آن باید هزینه پرداخت کرد. برای پل معلق بوستان نهجالبلاغه هم مبلغ دریافتی باید مبنای مشخصی داشته باشد و این قیمت بررسی شود.» او اعتقاد دارد نمادهای شهری میتوانند منبع درآمد خوبی برای شهر محسوب شوند.
او میگوید: «بسیاری از شهروندان برای استفاده یا دیدن جاذبههای گردشگری به کشورهای دیگر سفر میکنند. این در صورتی است که در تهران ظرفیتهای بسیاری وجود دارد که با توجه به منابع محدود مالی شهرداری تهران و پروژههای نیمهکاره، باید این ظرفیتهای جدید به سرمایهگذاران واگذار شود و سرمایهگذار با ایدههای جدیدی که دارد از این موقعیت کسب درآمد کرده و این درآمد را برای نگهداشت و توسعه فضاهای ایجاد شده، هزینه کند. اگر از پروژههای جدید بخش خصوصی که با شهرداری مشارکت دارند حمایت شود، شاهد اتفاقات و اقدامات خوبی در شهر در زمینه جذب گردشگر و رونق درآمدزایی خواهیم بود.»
- یگانه در خاورمیانه
- وحید رحمانی-مدیر پروژه پل کابلی بوستان نهجالبلاغه:
این پل، نخستین پل کابلی تهران است که در نوع خود بینظیر است و در خاورمیانه هم مشابهی ندارد، اما به تازگی برخی از کشورهای همسایه از جمله آذربایجان و ارمنستان هم برای احداث پلی مشابه درخواست داشتهاند. از نظر صنعت و تکنولوژی پلسازی، احداث چنین پلهایی بهدلیل عدم احداث ستون، بسیار پیچیده و سخت است و طبیعتاً نگهداری از آن هزینهها و مشکلات خاص خود را دارد. به همین خاطر ساخت نمونه مشابه آن در نقطه دیگری از شهر آن هم صرفاً برای نمایش، صرفنظر از هزینههای جاری در تهران، منطقی به نظر نمیرسد.
با توجه به اینکه این پل در یکی از بزرگترین بوستانهای شهر تهران و روی روددره نهجالبلاغه واقع شده، انتخاب این نقطه از شهر برای احداث این پل از نظر موقعیت مکانی هم اصولی و کارشناسانه بوده است. از طرف دیگر هم با ایجاد تمهیدات ورزشی روز و هیجانانگیز مانند سکوی پرش آزاد و عبور دوچرخه ریلی در زیر عرشه این پل میتواند، علاوه بر افزایش زیباییهای بصری این محدوده و جذب توریست، مورد استقبال بسیاری از جوانان قرار بگیرد. به همین دلیل این پل به تنهایی میتواند بهعنوان یکی از جاذبههای گردشگری تهران محسوب شود.