با این وجود، اهالی قدیمی این خیابان و نیز ساکنان خیابان محصل که سال‌هاست در همسایگی این معبر قدیمی زندگی می‌کنند خیابان عادلی را با نام خیابان «چهارفصل» می‌شناسند.
نامی که در نشانی‌دادن‌ها و قرار و مدار گذاشتن‌های همسایه‌ها زنده است و روایت‌هایی از روزهای گذشته محله دهقان را با خود به همراه دارد. در این گزارش سری به این خیابان قدیمی زده و در گفت‌وگو با اهالی ماجرای این نامگذاری جالب را از زبان آنها روایت کرده‌ایم.
وقتی خانه‌ها به حکمرانی زمین‌های خاکی در اطراف خیابان پیروزی خاتمه دادند کوچه‌ها نیز یکی پس از دیگری از میان خانه‌های ویلایی نمایان شد. سال‌های میانی دهه 30، محله‌ای که امروز به اسم دهقان می‌شناسیم پر از زمین‌های بایر بود.
وقتی خاطره منطقه ییلاقی دوشان‌تپه در شرقی‌ترین بخش تهران عهد ناصری با توسعه ساخت‌وسازها و ساخت پادگان نیروی هوایی شروع به رنگ باختن کرد، خیابان پیروزی نیز حال و هوای دیگری یافت. سپس خیابان‌های فرعی که در قرق زمین‌های خاکی بود جان گرفت و ساکنان جدید محله نیز یکی یکی از راه رسیدند.
«غلامرضا صادقی» یکی از نخستین ساکنان و کاسبان خیابان شهید دیزجی که اهالی آن را با نام خیابان محصل می‌شناسند می‌گوید: «محله دهقان از خیابان‌های محصل و عادلی توسعه پیدا کرد. آن روزها که حتی خبری از دیوار پادگان نیروی هوایی نبود، این دو معبر خاکی از خیابان پیروزی به سمت شمال زمین‌های بایر اطراف راه داشت.
ابتدا چند مغازه در این خیابان ساخته شد. مغازه‌های آهن‌فروشی، خواروبار‌فروشی، الکتریکی و... برای شروع ساخت‌وسازها و توسعه محله مورد نیاز بود.» همزمان با توسعه خیابان محصل که آن روزها جوادیه و کمی بعد هم آریامهر نام گرفت، رفت و آمدها در خیابان عادلی نیز پس از ساخت چند خانه ویلایی بیشتر شد.
صادقی می‌گوید: «خیابان‌های عادلی و محصل به‌عنوان دو خیابان موازی و اصلی محله، تا چهارراه نجف‌پور که پس از توسعه کامل محله شکل گرفت ادامه داشتند. 12 کوچه فرعی هم که معابر خاکی بودند این دو خیابان شمالی جنوبی را به هم متصل می‌کردند. به تدریج با مسکونی شدن تمام آن 12 کوچه، محله سر و شکل امروزی‌اش را پیدا کرد.»
- کوچه‌هایی به نام 12 ماه سال
خیابان عادلی از همان روزهای نخست شکل‌گیری به خیابان چهارفصل مشهور بود و این نام هنوز از زبان اهالی این خیابان شنیده می‌شود. علت این نامگذاری را باید در نام‌های قدیم آن 12 کوچه جست‌وجو کرد. قصه نام‌هایی که در گذر چند دهه بارها تغییر کرده‌اند اما هنوز پا به پای نام‌های جدید ورد زبان همسایه‌ها هستند.
این 12 کوچه که خیابان‌های محصل و عادلی را به هم وصل می‌کند از تقاطع این دو خیابان با خیابان پیروزی تا چهارراه نجف‌پور که در گذشته 15 متری دریانی نام داشت امتداد دارند. «محمدتقی شبستری» یکی دیگر از ساکنان و کاسبان قدیمی خیابان محصل می‌گوید: «12 کوچه میان خیابان‌های عادلی و محصل از همان روزهایی که من به‌عنوان یکی از نخستین کاسبان محله به این خیابان آمدم به نام 12 ماه سال نامگذاری شده بود. اهالی به کوچه اول، فروردین می‌گفتند. کوچه دوم را اردیبهشت و کوچه سوم را هم خرداد می‌نامیدند.
کوچه دوازدهم هم که به چهارراه 15 متری دریانی می‌رسید به نام آخرین ماه سال، یعنی اسفند نامگذاری شده بود.» شبستری می‌گوید: «نخستین ساکنان خیابان‌های عادلی و محصل، مرحومان اختری و علیزاده بودند. آنها در سومین کوچه فرعی که آن روزها کوچه خرداد نامیده می‌شد زندگی می‌کردند. » اکنون هنوز هم در جمع موسفیدان خیابان‌های محصل و عادلی، علاوه بر نام چهارفصل، نام ماه‌های سال هم شنیده می‌شود و گاهی باب گفت‌وگو و مرور خاطرات گذشته محله را میان آنها باز می‌کند.
نظر شما