کودک، نوجوان، جوان، میانسال و کهنسال، هر یک در طول زندگی و در جهان به نوعی درد را تجربه کرده‌اند. درد دلیل بسیاری از مراجعه به پزشکان و مشورت‌های پزشکی است.
درد از زمان خلقت با بشر بوده است و تعاريف متعدد و تئوري‌هاي مختلف درباره آن نوشته شده است.
- برخي از تعاريف درد
* درد، يك احساس ذهني است كه در اثر محرك‌هاي مضر در طبيعت ايجاد مي‌شود و يكي از عمومي‌ترين علائم ناراحتي در افراد است.
* درد، واكنشي است ناشي از درك اعصاب مختلف در سطوح مختلف بدن نسبت به محرك داخلي يا خارجي و تجربه‌اي احساسي و عاطفي است كه با آسيب‌هاي شديد بافتي و رواني توام است يا برحسب چنين معياري ارزيابي مي‌شود.
* درد يك تجربه حسي و عاطفي ناخوشايند است كه با آسيب بالقوه يا بالفعل بافت در ارتباط است.
* درد رحمت و بخشش خداوند به انسان است. گرايش به سوي چنين اعتقادي مدت مديدي است كه به ماهيت درد به طور روز افزون جنبه روانشناسانه داده و به صورت مدل‌هايي پايه ريزي شده به صورت علم روانشناسي در آمده است.
* درد يك احساس ناگوار است كه به وسيله محرك زيان‌آور ايجاد مي‌شود و هدف آن اساسا دفاع و محافظت است.
* در تعريف پرستاري درد آمده است: هر چيزي كه ازنظر جسمي بيمار را مي‌آزارد و بيماران آن را بيان مي‌كند.
* تا اواخر قرن نوزدهم تصور بر این بود که هر عاملی که کار بافت‌ها و دستگاه‌ها را مختل كند موجب درد می شود و برای این حس دستگاه مخصوصی معرفی نمی‌شد.
* در سال 1386 گلدشایدر و درسال 1896 وُن فری، در پوست انسان نقاطی را یافتند که آنها را نقاط درد نامیدند زیرا تحریک این نقاط منحصراً احساس درد به وجود می‌آورد در‌حالی که تحریک نقاط مجاور آنها احساس تماس، فشار، گرما و سرما ایجاد می‌کند.
* نقاط درد در واقع محل گیرنده‌های درد است که تعداد آنها از گیرنده‌های فشار بیشتر است. در قسمت‌های مختلف سطح بدن به طور متوسط در هر سانتیمتر مربع 200 گیرنده درد و حدود 20 گیرنده فشار یافت می‌شود.
- سردردهاي ميگرني، دردهاي شايع در ميان مردم
يكي از دردهاي شايع در اغلب كشورهاي جهان سردرد است و در ميان انواع سردردها سردرهاي ميگرني از همه شايع‌تر، به مناسبت روزجهاني درد با دكتر مهشيد نيكو سرشت، متخصص درد و عضو هيئت علمي دانشگاه گفت و گو كرده ايم.
دكتر نيكو سرشت مي‌گويد: يكي از دردهاي شايع در ميان ايرانيان، سردرد است كه خود انواع مختلف دارد. سردردهاي ميگرني، سردردهاي ناشي از تنش، سردردهاي ناشي از مشكلات عضلاني، اسكلتي در ناحيه سر و گردن و سردردهاي ناشي از بافت مغزي و تومورهاي مغزي.
به گفته اين متخصص درد، سردردهاي ميگرني كه سردردهاي شايعي هستند، مي‌تواند از سنين كودكي و نوجواني، افراد را درگير كند. اين نوع از سردردها، مي‌تواند بيمار را زمينگير كند. به دليل سردردهاي ميگرني بسياري از افراد، ساعت‌هاي مفيد كاري و فعاليت‌هاي كاري مفيد را ازدست مي‌دهند.
نيكو سرشت اضافه مي‌كند: سردردهاي ميگرني به ويژه در بانوان شيوع بالا دارد و سبب مي‌شود كه در زندگي اختلال به وجود آيد.
* توصيه‌هايي براي كاهش سردردهاي ميگرني
اين متخصص درد توصيه مي‌كند: اغلب مبتلايان به سردردهاي ميگرني براي كاهش درد، از مسكن‌هاي معمول و به مقدار زياد، مصرف مي‌كنند كه اقدام درستي نيست. مصرف مسكن‌ها، به مقدار زياد ممنوع. چرا كه وقتي فرد براي كاهش سردرد ناشي از ميگرن به مقدار زياد از مسكن استفاده مي‌كند به جاي درمان به سردرد مقاوم به درمان مبتلا مي‌شود و مصرف مسكن سبب مي‌شود كه ديگر هيچ مسكني دردش را دوا نكند. به مردم توصيه مي‌كنيم كه حتما مصرف مسكن به مقدار زياد را محدود كنند و كنار بگذارند.- در فرايند زندگي نكات بهداشتي را رعايت كنيد. ورزش كنيد. خواب مناسب و استراحت كافي داشته باشيد. تغذيه مناسب داشته باشيد.
- سعي كنيد تا حد امكان زياد خسته و يا تشنه نمانيد. صبح كه از خواب بيدار مي‌شويد، حتما صبحانه ميل كنيد چون در صورت نخوردن صبحانه، قند خون كاهش مي‌يابد و سردرد ميگرني، افزايش مي‌يابد.
- از مواد محرك و بوهاي محرك دوري كنيد. بوهاي تند مي‌تواند سردرد ناشي از ميگرن را تشديد كند.
- ورزش كنيد. به ويژه ورزش‌هايي كه عضلات گردن، شانه و سرشانه‌ها را تقويت كند چرا كه معمولا اسپاسم‌هاي شديد در اين نواحي است. ورزش‌هاي مداوم و مرتب در حد نرمش، اسپاسم عضلاني را كاهش مي‌دهد و در بهبود سردردهاي ميگرني موثر است.
- از مصرف غذاهاي تند و ادويه‌دار پرهيز كنيد.
- تغذيه سالم داشته باشيد. سبزي و ميوه بيشتر مصرف كنيد. غذاهاي تند، سس‌دار و فرآوري‌شده نخوريد.
- استرس خود را تا مي‌توانيد كنترل و سعي كنيد خود را در معرض موقعيت‌هاي استرس‌زا قرار ندهيد.
- با انسان‌هاي مثبت‌انديش بيشتر معاشرت كنيد و از افرادي كه افكار منفي دارند تا حد امكان فاصله بگيريد.
- مديتيشن و يوگا در كاهش دردهاي ميگرني اثرگذار است.
- آرام آرام نفس بكشيد و نفس‌هاي عميق و بلند بكشيد و سعي كنيد كه با نفس كشيدن اينچنيني، ذهن خود را از درد و شرايط استرس‌زا به جاي ديگر، معطوف كنيد.
اين متخصص درد خاطر نشان مي‌كند كه تا حدي درد تحت كنترل انسان است و واكنش‌هاي فيزيولوژي درد در افراد مختلف با هم متفاوت است به همين دليل است كه درك و واكنش افراد از درد كه يك احساس ناخوشايند است در بسياري از موارد با هم متفاوت است و افراد ممكن است كه درك متفاوتي از درد داشته باشند.