آب مرواريد، به معناي ساده، يعني كدورت در عدسي چشم.
در داخل چشم و در پشت عنبيه، عدسي شفافي وجود دارد كه به متمركز كردن شعاع‌هاي نوراني روي شبكيه كمك مي‌كند.
كدورت در عدسي، به معني تغيير در ساختار پروئتين‌هاي آن است كه به دلايل مختلف ايجاد مي‌شود. به دليل ايجاد مانع بر سرراه عبور نور به داخل چشم كدورت در عدسي ايجاد مي‌شود.
با دكتر كيوان شيرزادي، جراح و متخصص چشم، درباره آب مرواريد، علل ايجاد آن و چگونگي درمان اين بيماري، گفت‌و‌گو كرده ايم.
- دلايل ايجاد آب مرواريد
دكتر شيرزادي، درباره عمده ترين دلايل ايجاد آب مرواريد مي‌گويد: علت ايجاد آب مرواريد، مختلف است اما آب مرواريد ناشي از افزايش سن، شايع‌ترين نوع آب مرواريد است كه معمولا سنين 65 تا 74 سال به بالا را درگير مي‌كند اما مواردي از ابتلا به آب مرواريد، است كه ازسن 35 سال به بالا هم ديده مي‌شود.
با افزايش سن، ساختمان منظم پروتئين‌هاي عدسي چشم دچار اختلال مي‌شود و با از هم گسيختگي اين ساختمان پروتئيني، لكه‌هاي تيره اي بر روي عدسي چشم به وجود مي‌آيد. با توسعه اين لكه‌هاي تيره‌اي، عدسي چشم، رفته رفته، شفافيت خود را از دست مي‌دهد و در عبور نور ناتوان مي‌شود.
- ساير دلايل آب مرواريد
اين جراح و متخصص چشم درباره ساير دلايل ايجاد آب مرواريد مي‌گويد:
ابتلا به آب مرواريد، دلايل ديگري هم مي‌تواند داشته باشد كه عبارتند از:
* سابقه خانوادگي ابتلا به آب مرواريد در بستگان درجه اول و دوم
* آب مرواريد ناشي از ضربه
* آب مرواريد ناشي از بيماري‌هاي التهابي مزمن داخل چشم
* آب مرواريد ناشي از بيماري‌هاي متابوليك مانند بيماري قند
* آب مرواريد ناشي از پرتوهاي ماوراي بنفش و اشعه ايكس
* آب مرواريد ناشي از مصرف بعضي از داروها مانند كورتون
* قرار گرفتن طولاني‌مدت و بدون محافظت در مقابل نور آفتاب
* استفاده طولاني مدت از داروهاي استروئيدي
* مصرف الكل
* سيگار
- كاتاراكت سبب درد نمي‌شود و به آهستگي پيشرفت مي‌كند
دكتر شيرزادي خاطر نشان مي‌كند: كاتاراكت، معمولا سبب درد نمي‌شود و به آهستگي پيشرفت مي‌كند با گذشت زمان، كدورت روي عدسي چشم، افزايش مي‌يابد. اگر فرد مبتلا به آب مرواريد باشد، نور منتشر شده از يك لامپ درخشان‌تر از حد معمول است.
- علائم شايع مرواريد
جراح و متخصص بيماري‌هاي چشم درباره علائم شايع آب مرواريد مي‌گويد:
علائم شايع آب مرواريد عبارتند از:
* تارشدن ديد چشم بدون درد.
* تاري ديد تدريجي در مدت چند ماه و يا سال در يك يا هر دو چشم.
* تاري ديد در شرايط نوري كم به ويژه در غروب.
* پخش نور به ويژه در هنگام رانندگي در شب در گذرگاه‌هاي دو طرفه
* تغيير در ديد رنگي به ويژه در رنگ آبي در بعضي از انواع آب مرواريد.
* دور بيني در يك چشم و يا سايه‌دار ديدن.
* تغييرات مكرر نمره عينك.
* حساسيت به نور.
* دوبيني در يك چشم.
* احتياج به نور بيشتر براي مطالعه.
* محو شدن يا زرد شدن رنگ‌ها.
* كاهش ديد در شب.
- آب مرواريد چگونه درمان مي‌شود؟
این جراح و متخصص چشم، درباره چگونگي درمان آب مرواريد مي‌گويد:
اگر علائم آب مرواريد خفيف باشد، تغيير نمره عينك ممكن است به طور موقت مشكل فرد را حل كند. محافظت از چشم، در برابر نور خورشيد، ممكن است به جلوگيري يا كند شدن روند پيشرفت آب مرواريد كمك كند. عينك‌هاي آفتابي هم كه نور ماوراءبنفش را جذب مي‌كنند يا عينك‌هاي طبي با يك پوشش ضداشعه ماوراء بنفش باعث حفاظت چشم مي‌شوند.
اما اگر علائم آب مرواريد خفيف نباشد، تنها راه درمان آب مرواريد، جراحي است. هيچ دارو، رژيم غذايي، فعاليت ورزشي و جسمي و قطره و ... وجود ندارد كه بتواند سبب درمان و يا جلوگيري از ابتلا به آب مرواريد شود. بنابراين، تنها راه درمان آب مرواريد، جراحي است. اين بيماري، زماني نياز به جراحي دارد كه فعاليت‌هاي شغلي يا روزمره از قبيل مطالعه تماشاي تلويزيون و رانندگي و ... دچار اختلال مي‌شود.
- پيشگيري
گرچه بيشتر موارد كاتاراكت، با بالارفتن سن ارتباط دارد. اما توصيه مي‌شود كه افراد به ويژه در سنين بالا معاينات منظم چشم پزشكي داشته باشند. اين مهم مي‌تواند به تشخيص زودهنگام آب مرواريد، كمك كند.
دكترشيرزادي، در زمينه پيشگيري از ابتلا به آب مرواريد، توصيه مي‌كند:
* در رژيم غذايي، حتما انواع ميوه و سبزي مصرف كنيد.
* در معرض نور شديد خورشيد، قرار نگيريد.
* درصورت ابتلا به ديابت، حتما به طور منظم به چشم پزشك مراجعه كنيد.
*در صورت سابقه خانوادگي آب مرواريد، معاينات دوره اي چشم را جدي‌تر بگيريد.