سعید دمیرچی؛ مدیر موسسه پخش کتاب دمیرچی عنوان کرد: مراودات نشر ایران و افغانستان و استقبال از کتابهای ایرانی در بازار افغانستان، به دلیل اشتراک خط و زبان به سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برمی گردد که مطابق با آن بخشی از کتاب های ایران به افغانستان صادر می شد.
وی ادامه داد: یکی از نکات جالب این است که همیشه از کتاب های ایرانی در کشور افغانستان استقبال می شد، کمااینکه کتابهای یک سری از نویسندگان افغانستان نیز در گذشته به ایران میآمد و قبل از جنگ‌های داخلی افغانستان و دوره ای که کمونیست ها در افغانستان حاکم بودند، کتابهای آ ن ها هم به ایران میآمد.
دمیرچی درباره وضعیت نابسامان افغانستان طی سه دهه اخیر، گفت: افغانستان ۳۰ سال درگیر جنگ‌های خارجی و داخلی بود که موجب شد فضا دراین کشور بسته شود، اما از سال ۱۳۸۲ که طالبان قدرت را واگذار کرد، همچنین در دوره انتقال قدرت، تنها جایی که مردم افغانستان می‌توانستند کتابهای مورد نیاز خود را تامین کنند، ایران بوده است.
وی با اشاره به دوران پساجنگ در افغانستان و وضعیت تبادلات حوزه نشر در این دوران، افزود: در این دوره به دلیل اینکه در دانشگاها هیچ منبع مکتوبی وجود نداشت، بخشی از ناشران و کتاب‌فروشان افغانستان به ایران آمدند و کتابهای مورد نیاز خود را از بازار نشر ایران تامین کردند و برای توسعه و بازسازی این کشور نیز رایزنی‌هایی انجام شد.
دمیرچی به برخی از این اقدامات با همکاری ناشران ایرانی اشاره کرد و توضیح داد: به عنوان مثال در یک دوره زمانی، انتشارات سمت و وزارت خارجه در تعامل با همدیگر کتابهای زیادی به دانشگاه‌های افغانستان اهدا کردند و این موضوع موجب شد که مطالعه آثار ایرانی در این کشور فراگیرتر شود.همچنین آن سال ها از کتاب های موسسات انتشاراتی مختلف مثل فرهنگ معاصر، نی و میزان نیز به دلیل اینکه دانشگاهی بودند، استقبال خیلی خوبی شد و از آنجایی که بخش زیادی از استادانی که در دانشگاه کابل تدریس می کردند، در ایران تحصیل کرده بودند به دانشجویان خود نیز کتابهای ایرانی را به عنوان منبع درسی معرفی می کردند.
مدیر موسسه پخش کتاب دمیرچی با بیان اینکه تبادلات حوزه نشر ایران و افغانستان از سال ۱۳۸۲ رشد زیادی پیدا کرد، گفت: در این دوره بیشتر ناشران و کتاب فروشان افغانستان به ایران می‌آمدند و از ناشران ایرانی خرید می‌کردند و به کشور خود می‌بردند. در همان سال‌ها انتشارات الهدی به عنوان زیرمجموعه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی دفتر خود را در این کشور راه اندازی کرد.
به گفته وی، این انتشارات کتاب های ناشران ایرانی را به افغانستان منتقل و به استادان دانشگاه‌ها معرفی می کرد. در سه -چهار سال نخست این مجموعه فعالیت خوبی داشت اما به مرور ناشران افغانستان مراودات خود را با ایران زیاد کردند و الهدی کم کم از دور رقابت‌ها خارج و کتاب فروشی این انتشارات نیز چهار-پنج سال پیش تعطیل شد.
- ورود دوباره به بازار نشر افغانستان
دمیرچی در بخش دیگر صحبت های خود به فعالیت مجموعه خود در حوزه نشر اشاره کرد و گفت: شش سال پیش به حوزه نشر افغانستان ورود پیدا کردیم و می‌توانم بگویم تنها مجموعه ایرانی هستیم که صادرات کتاب به افغانستان را به صورت جدی دنبال می کنیم و در این زمینه ارتباطات خوبی میان ناشران ایرانی و ناشران و کتاب فروشان افغانستان برقرار کرده‌ایم. البته ما بحث صادرات کتاب به تاجیکستان را نیز در دستور کار قرار دادیم اما به دلیل اینکه خط مردم این کشور سیریلیک است و زبان محاوره‌شان فارسی است، از کتابهای ایرانی استقبال زیادی نشد و نتوانستیم موفقیت زیادی کسب کنیم.
دمیرچی درباره دیگر دلایل عدم موفقیت صادرات کتاب ایرانی به تاجیکستان نیز توضیح داد: البته مردم تاجیکستان به نسبت افغانستان کمتر کتاب می‌خوانند و این موجب شد که نتوانیم در بازار تاجیکستان دوام بیاوریم و در حد تامین کتاب قشر روشنفکر تاجیکستان اقدام کنیم. حتی ناشران تاجیک هم نتوانستند فعالیت زیادی در زمینه فروش کتابهای ایرانی داشته باشند، چون به دلیل تفاوت خط و پایین بودن فرهنگ کتاب خوانی زمینه همکاری‌ها زیاد نبود.
مدیر موسسه پخش کتاب دمیرچی با بیان اینکه اکنون با تمرکز بر بازار افغانستان، به صورت هدفمند در این عرصه فعالیت می کنیم، گفت: در این زمینه با 90 ناشر ایرانی و 35 کتاب فروش و ناشر افغانستانی در شهرهای کابل، هرات و مزارشریف در ارتباط هستیم و روال کار ما این است که به ناشران و کتاب فروشان اصلی افغانستان می دهیم و آن ها در میان شهرها و کتاب فروشی های کوچکتر این کتاب ها را توزیع می کنند.
دمیرچی در پاسخ به این سوال که آیا در افغانستان کتاب فروشی دایر کرده اند یا خیر، نیز گفت: برای اینکه بتوانیم از ظرفیت ناشران و کتاب فروشان افغانستان استفاده کنیم، هیچ وقت به این فکر نکردیم که خودمان در این کشور کتاب فروشی راه اندازی کنیم، زیرا این موضوع موجب می شد که کتاب فروش افغانستان فکر کند رقیب پیدا کرده است و برای زمین زدن او همه کار کند.
وی تاکید کرد: اما اگر ببیند مجموعه ای در کنارش قرار دارد که می گوید هر کتابی که از ایران نیاز داری، فهرست آن را از طریق شبکه مجازی ارسال کن و ما با بهترین تخفیف و شرایط برای تو ارسال می کنیم، قطعا از این همکاری‌ها استقبال بیشتری خواهد داشت و فکر می‌کنم رمز موفقیت ما این بوده که در کنار ناشر افغانستانی ایستاده‌ایم و اگرچه بازار خوبی برای کتاب فروشی در این کشور وجود دارد اما هیچ وقت به آن فکر نکردیم چون به نظر ما موفقیت آمیز نخواهد بود.
دمیرچی با بیان اینکه هرچه ارتباطات بیشتر شود برای صنعت نشر کشور مفیدتر خواهد بود، گفت: از دیگر برنامه های ما این است که در تعامل با معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعدادی از کتابهای ناشران افغانستان را پس از خریداری رایت کتاب‌ها با مجوز در ایران چاپ کنیم تا این تعامل دوسویه باشد.
به گفته وی، پیش از این چنین اتفاقی نیفتاده بود و کتاب‌هایی که در ایران مجوز نمی‌گرفتند در افغانستان چاپ می‌شدند و یک نسخه از آن به ایران آورده شده، ریسو و در بازار توزیع می‌شد و در این زمینه در حال مذاکره هستیم تا بتوانیم جلوی بخشی از این کارها را بگیریم.
دمیرچی با تاکید بر اولویت صادرات کتاب های ایرانی به افغانستان، گفت: اکنون بازه خوب و مناسبی پیش روی ناشران ایرانی قرار دارد، زیرا با توجه به تفاوت قیمت در نرخ پول ایران و افغانستان اکنون قدرت خرید مردم این کشور برای خرید کتاب ایرانی بالا است و ترجیح می‌دهند که اصل کتاب ایرانی داشته باشند زیرا کتابی که در افغانستان یا پاکستان افست می‌شود کیفیت کتاب اصلی را ندارد و مخاطب به دنبال کتاب خوب است و ناشران ایران باید از این فرصت استفاده کنند.
منبع : خبرگزاری ایبنا