شرکت‌های دارویی در ایران، برای تامین مواد اولیه دارو، با مشکل نقدینگی مواجه هستند. سازمان‌های بیمه‌گر، مدتی است که مطالبات شرکت‌های دارویی را پرداخت نکرده اند. نوسانات قیمت ارز نیز در چند ماه اخیر، مشکلات صنعت دارو و شرکت‌های دارویی را بیش از گذشته کرده است. تا جایی که سید حسن هاشمی، وزیر بهداشت، پنجم آذرماه، در مراسم افتتاح بزرگترین کارخانه تولید داروهای ضدسرطان در ایران، از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواست که در آستانه تدوین بودجه، به مشکلات صنعت دارو توجه بیشتری کنند. وزیر بهداشت از بانک‌ها هم خواست که پای کار بیایند و به صنعت دارو در ایران، کمک کنند تا صنعت دارو در ایران نوسازی شود. هاشمی، معتقد است که اقتصاد دارو باید با کمک بانک‌ها اصلاح شود.
همشهری آنلاین، در زمینه مشکلات حوزه دارو در ایران، با دکتر سیامک مره صدق، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، گفت‌وگو کرده است. مره صدق، از چند منظر مختلف، به وضعیت دارو در ایران، نگریسته است.
- مشکل نقدینگی، یک مشکل اساسی
مره صدق، می‌گوید: مشکل اساسی در زمینه دارو در ایران، نقدینگی است. سازمان‌های بیمه‌گر، مطالبات شرکت‌های دارویی را پرداخت نکرده‌اند، شرکت‌های دارویی در ایران، با وجود اعتبار، نقدینگی ندارند و برای تامین منابع اولیه دارو، با مشکل روبه رو شده اند. از سوی دیگر، افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیرهم ، مشکلات شرکت‌های دارویی را مضاعف کرده است.
- بانک‌ها تسهیلات خاص بدهند
این نماینده مجلس شورای اسلامی اضافه می‌کند: به اعتقاد من، برای حل مشکل نقدینگی صنعت دارویی در ایران، بانک‌ها باید تسهیلات خاص و لازم در اختیار شرکت‌های دارویی قرار دهند و منابع لازم برای تهیه دارو، فراهم شود. تسهیلات با نرخ‌های ۲۷ و ۳۰ درصد، مشکل شرکت‌های دارویی را حل نمی‌کند و برای شرکت‌های دارویی سودآور نیست. این تسهیلات حداکثر باید با سود ۱۴ درصد در اختیار شرکت‌های دارویی قرار بگیرد تا بتوانند ازطریق مطالباتشان از سازمان‌های بیمه‌گر، اقساط خود را پرداخت کنند.
- فرهنگ مصرف دارو در ایران به سرعت تغییر کند
مره صدق تاکید می‌کند : فرهنگ مصرف دارو در ایران، باید به سرعت تغییر کند. متاسفانه در زمینه چگونگی مصرف دارو در ایران، کار فرهنگی انجام نشده است. در خانه‌های ایرانیان، داروهای مصرف‌نشده زیادی، یافت می‌شود. این مسئله به شدت به اقتصاد دارو در ایران ضربه زده و می‌زند.
- چرا پزشکان داروی خارجی تجویز می‌کنند؟
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی خاطر نشان می‌کند: داروهایی ایرانی، هم از کیفیت قابل قبولی برخوردار هستند و هم اثربخشی لازم را دارند. دارو در ایران بر اساس استانداردهای لازم تولید می‌شود و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نظارت‌های لازم و کافی را در این باره انجام می‌دهد.اما مشکل اینجاست که هنوز هستند پزشکانی که داروی خارجی برای بیماران خود تجویز می‌کنند درحالی که برای درمان بیمار، داروی ایرانی جوابگوست.
مره صدق می‌گوید: در حالی‌که این پزشکان هستند که باید بیماران را به مصرف داروهای ایرانی تشویق و ترغیب کنند. اما نه تنها برخی از همکاران من این کار را انجام نمی دهند که برعکس، فقط داروی خارجی تجویز می‌کنند . به دلیل تلقین پزشکان، بیماران هم تصور می‌کنند که بیماری آنها تنها با داروی خارجی قابل درمان است درحالی‌که داروهای ایرانی اثربخشی و کیفیت لازم را دارد. باید هم مردم و هم پزشکان را تشویق کنیم که از سیستم ژنریک دارو استفاده کنند. البته این امر مستلزم آن است که در هنگام تولید دارو استانداردهای لازم و از همه مهمتر نظارت‌های جدی انجام شود که این دو مهم انجام م شود.
- ضرورت ارائه آموزش‌های لازم
او تاکید می‌کند: نیاز به ارائه آموزش‌های بسیار در زمینه نسخه‌نویسی برای دانشجویان رشته پزشکی به شدت احساس می‌شود.
- ۴۰ درصد از ویزیت پزشکان، نباید نسخه دارویی داشته باشد
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی اعلام می‌کند:بر اساس آمار علمی اروپا، ۴۰ درصد از ویزیت پزشکان، نباید نسخه دارویی داشته باشد. این در حالی‌است که در ایران اغلب ویزیت‌ها همراه با با نسخه‌های دارویی است. با وجود آنکه، تغییر شیوه زندگی، تغذیه سالم، تحرک و ورزش می‌تواند به بهبود برخی از بیماری‌ها کمک کند و آنها را درمان کند اما در عین‌حال باز پزشکان برای هر ویزیتی که ممکن است، نیاز به دارو نداشته باشد، دارو تجویز می‌کنند.
- آزمایش‌های غیرضروری برای بیماران
مره صدق اضافه می‌کند: علاوه بر تجویز غیرضروری دارو در ایران، بسیاری از آزمایش‌ها و پاراکلینیک‌هایی که برای بیماران تجویز و نوشته می‌شود هم غیر ضروری است.
- پروتکل برای تجویز آزمایش در ایران نداریم
او می‌گوید: در ایران، پروتکل و چارچوب تعیین شده ای برای تجویز انواع آزمایش‌ها، وجود ندارد و این درحالی‌است که در کشورهای آمریکایی، پروتکل و چارچوب مشخصی برای تجویز انواع آزمایش‌ها وجود دارد. به این معنا که اگر آزمایش براساس آن پروتکل درمانی، برای بیمار تجویز شده باشد، بیمه هزینه را تقبل می‌کند و اگر بر اساس پروتکل نباشد، بیمه هزینه را تقبل نمی‌کند. بر این اساس، پزشک بی‌دلیل و بی‌رویه آزمایش نمی‌نویسد و بیمار هم در این زمینه حساسیت بیشتری نشان می‌دهد و با تامل و حساسیت بیشتر نحوه‌ی ویزیت و درمان خود را پیگیری می‌کند.
مره صدق در پاسخ به سوال همشهری آنلاین که چرا نمایندگان کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، چنین پروتکلی را در ایران پیگیری نمی‌کنند می‌گوید: چندسالی است که در کمیسیون مجلس شورای اسلامی، پیگیر این موضوع هستیم اما از آنجا که برای تحقق این امر، نیاز به همکاری‌های بین‌بخشی وجود دارد، هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده ایم. برای اجرایی شدن این مهم همکاری‌های بین‌بخشی چند وزارت‌خانه و سازمان‌های بیمه‌گر، از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی، پزشکی قانونی و سازمان‌های بیمه‌گر، ضروری است.