شهروندانی که زندگی در مجاور دکل‌ها پیامدهای بی‌شماری برایشان داشته که قابل چشمپوشی نیست. این دکل‌ها که با عنوان دکل‌های فشار قوی یا دکل‌های فوق توزیع برق شناخته می‌شود، موجب انتشار امواج و اثرات منفی بر سلامت شهروندان، آلودگی صوتی، تولد نوزادان معلول و... شده‌اند و مردم خواستار جمع‌آوری آنها از همسایگی‌شان هستند. این میان ساکنان محله مشیریه هم با این مشکل درگیرند و در سال‌های اخیر خبرنگاران همشهری محله بارها پیگیر تحقق خواسته آنها بوده‌اند. این هفته هم سراغ آنها و نهادهای مربوط رفتیم تا از وضعیت این محله‌ها و اقدامات صورت گرفته و قول‌های داده شده به شهروندان و روند انجام کار بدانیم.
سیدمحمد صالحی|دبیر شورایاری محله مشیریه
- تردد در زیر دکل
از اواسط خیابان سازمان آب در محله مشیریه، دکل‌ها را می‌شود دید. دکل‌هایی که وسیله تأمین برق هستند و این روزها بیشتر از کارایی، معضلات و مزاحمتشان اهالی را کلافه کرده است. قدم‌به‌قدم که پیش می‌رویم به انتهای خیابان سازمان آب می‌رسیم، جایی که بزرگراه شهید نجفی رستگار از آنجا عبور می‌کند. در گوشه‌ای از خیابان مدرسه ابتدایی پسرانه‌ای قرار دارد که وقتی زنگ مدرسه به صدا درمی‌آید دانش‌آموزان دسته دسته وارد مسیر نیمه‌تمام بزرگراه می‌شوند.
نکته قابل تأمل وجود دکل‌ها در نزدیک مدرسه و تردد هر روز دانش‌آموزان از زیر این دکل‌هاست. شنیده بودیم که اگر چند دقیقه‌ای زیر دکل‌ها بایستیم دچار سردرد می‌شویم که تجربه آن صحت شنیده‌هایمان را تأیید می‌کند و تجربه حضور چند ساعتی ما زیر این دکل‌ها بسیار ناخوشایند بود و این برای سکنه این محدوده که دائم در کنار دکل‌ها زندگی می‌کنند ناخوشایندتر است.
- استقرار ۱۰ دکل برق فشار قوی
دکل‌های برق فشارقوی به قول معروف حق آب و گل در مشیریه دارند و از حدود ۵۰ سال پیش و قبل از ساخت منازل مسکونی، در انتهای محله مشیریه قرار داشتند. «سیدمحمد صالحی» دبیر شورایاری محله مشیریه دراین‌باره می‌گوید: «حدود ۱۰ دکل برق فشار قوی در محله مشیریه وجود دارد و زندگی در مجاور آنها پیامدهای مختلفی از جمله خطر برق‌گرفتگی به‌ویژه در زمان بارش باران، انتشار امواج مغناطیسی، صدای آزاردهنده و ایجاد آلودگی صوتی و تولد نوزادان معلول جسمی و ذهنی را در این محله به دنبال داشته است.
در سال‌های گذشته چند نفر از اهالی به دلیل برق‌گرفتگی به وسیله این دکل‌ها جان خود را از دست داده‌اند. از طرفی با توجه به اینکه این دکل‌ها در مسیر بزرگراه نجفی رستگار مقدم قرارگرفته‌اند و باید چندمتر از سطح زمین ارتفاع پیداکنند، در برخی نقاط مانع پیشرفت فیزیکی طرح شده‌اند و مسئولان پروژه هم به دلیل کمبود بودجه امکان جابه‌جایی دکل‌ها را ندارد و شرکت برق شهر تهران باید در این زمینه ورود کند.» او ادامه می‌دهد: «برخی از ساکنان انتهای محله مشیریه معمولاً کم برخوردار هستند و چاره‌ای جز سکونت در این مکان را ندارند. در صورت رسیدگی نکردن مسئولان، مشکلات ناگوار دیگری در اینجا رخ خواهد داد.»
- عواقب زندگی زیر دکل‌ها
ماجرای دکل‌ها سر دراز دارد و فقط به آلودگی صوتی ختم نمی‌شود. سال‌های گذشته در قسمت‌هایی که دکل‌های برق فشارقوی به منازل مسکونی بسیار نزدیک است، فرزندانی دچار معلولیت متولد شده‌اند. «مهری اقدم» مادر یکی از این افراد دراین‌باره می‌گوید: «حدود۱۰سال پیش من و همسرم برای پیدا کردن کار به تهران آمدیم و چون پول زیاد برای اجاره منزل نداشتیم، به ناچار به انتهای محله مشیریه که اجاره خانه‌ها کمتر بود، آمدیم تا زمانی که بچه‌دار و متوجه شدیم که فرزندمان معلولیت ذهنی دارد. با توجه به اینکه در خانواده من و همسرم سابقه معلولیت وجود نداشت علت را از چند پزشک حاذق جویا شدیم که بعد از انجام آزمایش‌های متعدد اعلام کردند، معلولیت فرزندم به دلیل وجود امواج دکل‌ها است.»
زمانی‌که این دکل‌ها جانمایی شده‌اند خارج از محدوده خدمات شهری بودند و شهروندان با بی‌توجهی به حریم دکل‌ها ورود پیدا کرده‌اند. «مسعودرضایی» معاون شهرسازی و معماری شهردار منطقه۱۵ دراین‌باره می‌گوید: «دکل‌ها در حریم منطقه و خارج از حوزه خدمات شهری قرار گرفته‌اند، برای ساخت منازل مسکونی در فضاهایی که مجاور دکل‌ها هستند، قبل از صدور مجوز ساخت استعلام‌هایی از وزارت نیرو صورت می‌گیرد تا ملک مورد نظر در حریم دکل‌ها نباشد. اما در این میان ساخت‌وسازهای غیرمجاز و بدون مجوزی درگذشته انجام شده که در صورت مشاهده طبق ضوابط پرونده ساختمان به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داده می‌شود. اما درحال حاضرهیچ مجوز ساختی برای ملک‌هایی که درحریم منطقه قرارگرفته‌اند، صادر نمی‌شود.»
- تبدیل شبکه‌های هوایی به زیرزمینی
ایجاد شبکه‌های برق و جانمایی دکل‌ها، طبق قانون در کلانشهرها حدود ۵۰ سال پیش در حالی صورت گرفته که در حوزه شهر و خدمات شهری نبودند. این موضوع را از مسئولان برق منطقه‌ای تهران پیگیری کرده‌ایم. «علی خراسانی» مدیر روابط‌عمومی شرکت برق منطقه‌ای تهران دراین‌باره می‌گوید: «یکی از وظایف اصلی شرکت برق منطقه‌ای تهران تأمین برق مطمئن و پایدار است اما این شهروندان هستند که وظیفه حفظ جان خود را برعهده دارند.
این درحالی است که در سال‌های گذشته تاکنون شهروندان به حریم دکل‌ها ورود پیدا کرده‌اند و ساخت‌وسازهای غیرمجاز در زیر و مجاور دکل‌ها انجام داده‌اند که پیامدهای آن متوجه خود شهروندان است. از طرفی مشترکان برق در این نقاط به‌صورت غیرمجاز برق خود را تأمین می‌کنند. این درحالی است که در زیر دکل‌ها باید فضای سبز ایجاد شود.» او می‌افزاید: «سال‌هاست که در تهران شبکه هوایی برق (دکل‌ها) ایجاد نمی‌شود و در برخی مناطق با همکاری شهرداری این شبکه‌های هوایی تبدیل به شبکه‌های زیرزمینی شده‌اند.
از طرفی نمی‌توان این دکل‌ها را سریع جمع‌آوری کرد، بلکه باید زیرساخت‌های تبدیل شبکه هوایی به زیرزمینی وجود داشته باشد. در صورت جمع‌آوری دکل‌ها بدون برنامه‌ریزی برای تأمین برق با مشکل روبه‌رو می‌شویم.» او با اشاره به برنامه بلندمدت شرکت برق منطقه‌ای تهران می‌گوید: «شرکت برق تهران با شهرداری توافقاتی برای تبدیل شبکه‌های هوایی به زیرزمینی انجام داده که درصورت تأمین منابع و زیرساخت‌ها توسط شهرداری و همکاری سازمان‌های مربوطه شبکه‌های هوایی به شبکه‌های زیرزمینی تبدیل شوند.»