روان‌شناسان می‌گویند که رنگ‌ها در تلطیف روحیه انسان‌ها و ایجاد سرزندگی تأثیر دارند و توصیه می‌کنند شهروندان از رنگ‌های مناسب در محیط کار و زندگی‌شان استفاده کنند.

شهرها نیز از این قاعده مستثنا نیستند و با رنگ شاد و زیبا می‌توان به آنها جان داد و زندگی مردم را در چنین شهرهایی مطلوب‌تر و زیباتر ‌کرد. تهران شاید از معدود کلانشهرهایی است که رنگ در آن کمتر دیده می‌شود و به همین دلیل شهروندان آن را شهری مرده و بی‌روح می‌دانند و بر این باورند مدیریت شهری در این مورد کوتاهی کرده و رنگ‌های خاکستری و خنثی، شادابی تهران را از بین برده است. مناطق مرکزی تهران به دلیل وجود مراکز تجاری، اداری، آموزشی، خرید، مکان‌های تاریخی و موقعیت خاص جغرافیایی، بیش از سایر مناطق، مرکز توجه قرار دارند و شهروندان از مدیران این مناطق توقع بیشتری دارند و خواستار استفاده از رنگ‌های شاد در المان و مبلمان‌های شهری هستند. همین گلایه شهروندان، سوژه گزارش ما شد و سراغ متولیان زیباسازی و رنگ‌آمیزی در مناطق شهرداری رفتیم و دلیل بی‌روح بودن محله‌ها و استفاده نکردن از رنگ‌های شاد و چشمنواز را در معابر عمومی و المان و مبلمان‌های شهری جویا شدیم.  

  • بازبینی دستورالعمل‌های رنگ‌آمیزی

رنگ‌آمیزی المان‌ها و مبلمان‌های شهری توسط اداره زیباسازی اما بر اساس دستورالعمل ابلاغ شده از سوی سازمان زیباسازی شهر تهران انجام می‌شود. این قانون کلی در همه مناطق تهران اطلاق دارد. «علیرضا سعادتی» رئیس اداره زیباسازی شهرداری منطقه ۶ در تأیید این موضوع می‌گوید: «برای ایجاد هماهنگی در همه مناطق، رنگ المان‌ها و مبلمان‌های شهری در سازمان زیباسازی شهر تهران تصویب و پس از تعیین کد، آن را به مناطق ابلاغ می‌کنند و بر اساس دستورالعمل، رنگ‌آمیزی‌ها انجام می‌شود.

بنابراین، متولیان زیباسازی در این مورد هیچ اختیاری ندارند و نمی‌توانند سلیقه‌ای عمل کنند. می‌پذیرم که رنگ خاکستری و طوسی المان‌های شهری برای شهروندان تکراری و خسته‌کننده شده‌اند و نیاز هست که رنگ‌های زیبا و چشمنواز دیگری را جایگزین کنیم. برای این کار لازم است مسئولان سازمان زیباسازی شهر تهران در دستورالعمل رنگ‌آمیزی المان و مبلمان‌های شهری بازبینی و بازنگری کنند. با این کار بی‌شک تهران، شهری زیبا و چشمنوازی می‌شود و شهروندان می‌توانند زندگی در محیط شاداب و با نشاط‌تری را تجربه کنند.» 

  • خلق رنگین‌کمان در محله‌ها

مدیریت شهری منطقه ۷ در استفاده از رنگ پیشگام شده است و به گفته معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه، آنها منتظر دستورالعمل نمانده‌اند و رنگ‌آمیزی المان‌های شهری را شروع کرده‌اند. «عباس مافی» می‌گوید: «با توجه به سیاست شهردار تهران درباره شاد کردن شهر و استفاده از رنگ‌های چشمنواز برای تلطیف روحیه شهروندان، رنگ‌آمیزی تجهیزات بوستان‌ها در دستور کار قرار گرفت و در مرحله اول کارگروه رنگ تشکیل شد و پس از شناسایی طیف‌های رنگی مناسب، کار رنگ‌آمیزی شروع و با استقبال خوب شهروندان مواجه شد.

در مرحله بعدی برخی از المان و مبلمان‌های شهری مانند پایه پل روشندلان را با رنگ شاد، رنگ‌آمیزی کردیم و برخی از پله‌های معابر عمومی به شکل مداد رنگی، رنگ شدند. شهروندان حق دارند در محیطی شاد زندگی کنند و استفاده از رنگ برای ایجاد چنین فضایی بهترین گزینه است. همچنین در مرحله‌های بعدی تلاش می‌کنیم از طریق رنگ‌آمیزی دیوارها و جداره‌های بزرگراهی و نیز اجرای نقاشی‌های دیواری زیبا و چشمنواز، محله‌ها را بیش از گذشته برای شهروندان دلپذیر و زیبا کنیم.» به گفته او با اجرایی شدن بخش زیادی از طرح رنگ‌آمیزی المان و مبلمان‌های شهر، نوروز امسال شهروندان شاهد رنگین کمان زیبایی در محله‌ها خواهند بود.  

  • رنگ و لعاب شاد بر چهره منطقه 

رنگ‌ها بر نیروی درک احساس و عاطفه شهروندان تأثیر فراوانی دارند و همین موضوع حتی روحیه و خلق و خوی شهروندان را در برخورد با موانع زندگی شهری تحت تأثیر قرار می‌دهد. «عباس رجبی» رئیس اداره زیباسازی شهرداری منطقه ۱۰ با تأیید این مطلب می‌گوید: «در منطقه ۱۰ به دلیل کمبود فضای سبز حاشیه‌ای در بخش‌های مسکونی و تراکم بالای ساختمانی، رنگ‌ها را همان نماهای ساختمان تشکیل می‌دهند که طیفی از آبی آسمانی تا کرم‌ ـ طوسی است.

البته این رنگ‌ها هم چندان سر زنده نیست و برای برنامه‌های بعدی در حوزه رنگ‌آمیزی شهری در نظر داریم تا از رنگ‌های گرم استفاده کنیم. براساس تحلیل‌های انجام شده توسط کارشناسان کارگروه رنگ منطقه، در بعضی خیابان‌ها اغتشاش رنگ زیادی داریم. رنگ‌هایی مانند طوسی، قرمز، کرم، آبی، سبز، سفید و نخودی را کنار هم مشاهده می‌کنیم که هیچ گونه نظم بصری ندارند. این طیف متنوع، به دلیل ناهماهنگی بصری به چشم نازیبا می‌آید. بنابراین تنها استفاده از رنگ نمی‌تواند مشکل‌گشا باشد و در انتخاب و استفاده از رنگ باید دقت بیشتری شود.» به گفته او اجرای نقاشی دیواری و نصب پرچم‌های رنگی کارهایی هستند که برای شاداب‌سازی محله‌ها انجام شده است.  

  • زیباسازی جداره‌های شهری 

منطقه ۱۱ به‌عنوان یکی از مناطق مرکزی و گردشگری شهر تهران باید رنگ و لعاب زیباتری داشته باشد، اما تاکنون جز در یکی دو نقطه از این منطقه، آن هم در حوالی میدان انقلاب، کار چشمگیری انجام نشده است. رئیس اداره زیباسازی شهرداری منطقه ۱۱ با تأیید این موضوع می‌گوید: «رنگ و لعاب سیمای شهری در منطقه، چنگی به دل نمی‌زند. کوچه «مهرناز» شاید تنها نقطه‌ای است که در حوالی میدان انقلاب با برافراشته شدن چترهای رنگی، جلوه خاصی به محله داده و مورد اقبال عمومی قرار گرفته است.»

«اشکان بیات» اما خبرهای خوبی برای اهالی دارد: «محله‌های دیگر هم نیاز به زیباسازی با استفاده از رنگ دارند که قرار است با تشکیل کارگروه تخصصی رنگ و دعوت از کارشناسان و هنرمندان با همکاری کمیته هنر شورای اسلامی شهر تهران، اتفاق‌های خوبی رخ بدهد. همچنین در قالب اجرای پروژه پهنه رودکی قرار است کارهای تأثیرگذار و ارزشمندی روی جداره‌های شهری منطقه انجام شود و محله‌ها رنگ و لعاب زیباتری بگیرند.»

  • رنگ روی بناهای تاریخی

قلب تاریخی تهران شرایط کاملاً متفاوتی با مناطق دیگر درحوزه زیباسازی دارد. بافت تاریخی و وجود آسیب‌های اجتماعی در این منطقه، اجرای طرح‌های زیباسازی با استفاده از رنگ را با محدودیت‌هایی مواجه کرده است. «علیرضا افتخاری» رئیس اداره زیباسازی شهرداری منطقه ۱۲ می‌گوید: «بخشی از بافت منطقه در حصار ناصری و صفوی و بخش دیگری از آن در بافت تجاری و مسکونی قرار گرفته است. استفاده از رنگ در جداره این ۲ بافت، متفاوت از یکدیگر است و حتی می‌تواند یک تهدید برای فضای شهری و ابنیه موجود در آن محسوب شود.

از سوی دیگر در بخشی از محدوده ناحیه ۴ و بخشی از جنوب ناحیه ۳ به‌ویژه محله‌هایی مانند هرندی و تختی با معضل کارتن‌خواب‌هایی که اقدام به روشن کردن آتش می‌کنند و رنگ جداره‌ها را از بین می‌برند، مواجه‌ایم. بنابراین، محدودیت‌هایی موجب می‌شود طرح زیباسازی و استفاده از رنگ را با احتیاط و متفاوت‌تر از سایر مناطق اجرایی کنیم.» به گفته او دستورالعمل استفاده از رنگ در المان و مبلمان شهری در محله‌ها ابلاغ شده که با مشارکت شهروندان تا پایان سال اجرایی و محله‌ها زیباتر می‌شوند.

برچسب‌ها