دیگر کمتر بومی اصیلی را می‌توان در این محله پیدا کرد. بسیاری به دلیل افزایش تعداد معتادان متجاهر، کارتن‌خواب‌ها و مجردهایی که دست به هر خلافی می‌زنند، رفتن را به ماندن ترجیح داده‌اند. پلیس برای پاکسازی این محله از حضور معتادان، چندین عملیات انجام داده است. نخستین عملیات ضربتی، نهم بهمن‌ماه سال گذشته انجام شد و به گفته سردار «حسین رحیمی» رئیس پلیس پایتخت، ۱۳۰ پلیس تخصصی در عملیات شرکت کردند و بیش از ۳۰۰ خرده فروش و معتاد شناسایی و دستگیر شدند.
با این عملیات، اهالی منتظر روزهای خوش بودند اما دیری نگذشت که معتادان و خرده‌فروشان دوباره وارد محله شدند. عملیات دوم پلیس ۲۵ بهمن انجام شد و رئیس پلیس پایتخت از جمع‌آوری بیش از ۴۲۰۰ معتاد متجاهر در محله‌های شوش، مولوی و هرندی خبر داد. در این عملیات ۸۷ خانه که به محل امنی برای معتادان و فروشندگان تبدیل شده بود و به اصطلاح «خانه‌های پلاک قرمز» نامیده می‌شدند، شناسایی و پلمب شدند.
این عملیات هم نورامیدی در دل اهالی روشن کرد و برای روزهای خوش لحظه‌شماری کردند. «اما باز هم خبری نشد و معتادان چون گذشته جولان دادند و پلیس دوباره برای پاکسازی، عملیات سوم را ۲۶ اسفندماه انجام داد و ۶۶۴۹ معتاد متجاهر محله هرندی را جمع‌آوری کرد. گمان شهروندان این بود که محله برای حضور معتادان ناامن شده است. اما مانند گذشته نه همچنان کم و بیش معتادان در هرندی رفت‌وآمد می‌کنند.
شناسایی خانه‌های پلاک قرمز و پلمب آنها و قطع انشعاب گاز و برق، مهم‌ترین وجه تمایز این عملیات‌ها بود که در واقع، مکمل عملیات‌های پیشین محسوب می‌شود و که تا حدود زیادی در کاهش حضور معتادان در هرندی تأثیر داشت. وضعیت خاص محله هرندی و شوش ما را برآن داشت تا همراه با سرهنگ «محمد بخشنده» رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر تهران بزرگ گشتی در این محله‌ها بزنیم و پای صحبت اهالی بنشینیم.
حضور پلیس در محله کاملاً محسوس است. از گشت‌های انتظامی که تقریباً در همه کوچه‌ها حضور دارند تا موتورسیکلت‌سوارهای پلیس که با لباس شخصی در حال بالا و پایین کردن محله‌اند. حتی افراد پیاده در کوچه‌ها حضور دارند که بعدها متوجه می‌شویم از نیروهای مردمی ساکن محله هرندی‌اند که برای برقراری امنیت با پلیس همکاری می‌کنند. این حضور فضا را برای خلافکاران ناامن کرده است.
بی‌سیم رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر و رئیس پایگاه هفتم مبارزه با موادمخدر تهران بزرگ، لحظه‌ای از صدا نمی‌افتد. حرف‌هایی که در بی‌سیم رد و بدل می‌شود، شستمان را با خبر می‌کند که هر غریبه‌ای که وارد محله می‌شود رصد و اگر دست از پا خطا کند دستگیر می‌شود. اقداماتی که پلیس در ماه‌های اخیر در شوش و هرندی انجام داده اهالی را هم برای برقراری امنیت پای کار آورده است. بسیاری از ساکنان با دیدن رئیس پلیس پا پیش می‌گذارند و مشکلاتشان را می‌گویند.
یکی از اهالی از اینکه درخانه‌ای فروش موادمخدر انجام می‌شود و برخی شب‌ها معتادان پشت‌بام به پشت‌بام خود را به این خانه می‌رسانند تا مواد بخرند حرف می‌زند. سرهنگ «بخشنده» کروکی محل را می‌گیرد و به مأموران خود دستور می‌دهد «تور امنیتی» را در خانه پهن کنند تا دغدغه این شهروند از بین برود.
- پلیس‌ها از محله نروند
«رضا» از قدیمی‌های محله است که حال این روزهای محله را این‌گونه برایمان تعریف می‌کند: «از وقتی مأموران پلیس به محله آمدند و بساط معتادان را جمع کردند آرامش حاکم شده است. در هر کوچه‌ای مأموران پلیس حضور دارند و معتادان و فروشندگان موادمخدر جرئت ندارند خودشان را نشان بدهند. حتی خانه‌هایی که در آن خرید و فروش و استعمال مواد انجام می‌شد شناسایی و جلو در ورودی بسیاری از آنها را گچ گرفته‌اند.»
او از این وضع راضی است اما نگرانی‌هایی هم دارد: «پیش از این هم پلیس چند بار معتادان را در محله ما جمع‌آوری کرده بود. نگرانم جمع‌آوری این افراد در محله مقطعی باشد و پس از مدتی دوباره سرو کله‌شان پیدا شود. از نیروی انتظامی می‌خواهم از این محله نرود و مردم را با معتادانی که ممکن است برگردند تنها نگذارد.» این حرف‌های رضا را سرهنگ بخشنده می‌شنود. او نگرانی اهالی را درک می‌کند و می‌گوید: «هرندی و شوش از این پس محله‌هایی امن خواهند بود.»
- از خاله پروانه تا ممد سیاه
در ادامه گشت‌وگذار درکوچه‌پسکوچه‌های هرندی و شوش، گذرمان به خانه یکی ازساقی‌های محله هرندی که به گفته رئیس پلیس موادمخدر از ساقی‌های زرنگ محله بوده است و پس از «خاله پروانه» که از دانه درشت‌های تأمین مواد در محله بوده است، «ممد سیاه» دومین ساقی دانه درشت محله است. بخشنده با دست به خانه پلمب شده اشاره می‌کند و می‌گوید: «مالک خانه فرد زرنگی بود.
او در خانه‌اش مرغ و خروس زیادی نگهداری می‌کرد. بارها گزارش‌هایی درباره خرید و فروش و نگهداری موادمخدر در این خانه به دستمان رسیده بود. هر بار که مأموران با حکم قضایی وارد خانه می‌شدند، موادی پیدا نمی‌کردند. کار به جایی رسیده بود که ممد سیاه از ما شکایت می‌کرد که بدون دلیل مزاحمش می‌شویم.» رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر حرفش را این‌گونه ادامه می‌دهد: «برای پایان دادن به این ماجرا، با کار اطلاعاتی گسترده متوجه شدیم این فرد مواد را نیمه‌شب با استفاده از مرغ و خروس‌هایش جابه‌جا می‌کند. بلافاصله مأموران وارد عمل شدند و چندین‌کیلو انواع موادمخدر از او کشف کردند. این فرد اکنون در اختیار مراجع قضایی است و منتظر است تا حکم نهایی درباره‌اش صادر شود.»
- قطع خدمات شهری به ۹۲ خانه پلاک قرمز
با عبور از کوچه و خیابان‌های محله، تعداد خانه‌هایی که با حکم قضایی ورودی آنها مسدود شده است بیشتر می‌شود. در کوچه جارویی‌ها مأموران شرکت آب و فاضلاب در حال کندن آسفالت خیابان هستند. سرهنگ بخشنده می‌گوید: «خانه‌هایی که در آن موادمخدر خرید و فروش می‌شد و یا تبدیل به خانه مجردی برای اقامت شبانه افراد معتاد شده بود با حکم قضایی مسدود شده است. ارائه خدمات شهری مانند آب، برق، گازبه این واحدها ممنوع است. مأموران این شرکت‌ها وظیفه دارند انشعاب این خانه‌ها را جمع‌آوری کنند.»
سروصدای مته‌هایی که آسفالت را می‌شکافد وحضور پلیس در محل، همسایه‌ها را دوروبرخانه پلمب شده جمع می‌کند. یکی ازهمسایه‌ها می‌گوید: «خانه‌ای که پلمب شده است خانه مجردی و پاتوق معتادان بود. مالک خانه هر شب از افراد ۵ تا ۱۰هزار تومان می‌گرفت و به آنها جای خواب می‌داد. گاهی تا ۱۰۰ نفر هم در این خانه می‌خوابیدند. خدا راشکر با پلمب این خانه از دست همسایه پردردسرمان راحت شدیم.»
- نقش مراکز ترک اعتیاد در ناامنی محله
گشت وگذارمان در کوچه‌های هرندی ادامه دارد. هر جا که می‌رویم مردم از حضور پلیس و اقداماتی که در هفته‌های اخیر برای پاکسازی محله انجام داده است، راضی‌اند. یکی از اهالی که ساکن کوچه «باغ انگوری» است پس از قدردانی از پلیس نگرانی‌های خود را با رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر پایتخت در میان می‌گذارد: «خیلی‌ها هستند که به اسم کمک به معتادان غذا پخش می‌کنند. این خبر به گوش معتادان نقاط دیگر شهر رسیده و آنها برای استفاده از این کمک‌ها به محله ما می‌آیند.»
او خطاب به بخشنده می‌گوید: «بهزیستی مراکز DIC در محله راه انداخته‌اند و به معتادان خدمات می‌دهند. چرا این خدمات را به محله ما آورده‌اند. کاری کنید که این مراکز جمع شود. اگر این مراکز را تعطیل کنند مشکلات محله ما هم تا حدود زیادی کمتر می‌شود.» رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر تهران هم می‌گوید: «اکنون ۱۴ مرکز DIC، کمپ ترک اعتیاد و مراکز حمایتی در محله هرندی فعال است. علاوه بر این تشکل‌های مردم‌نهاد زیادی به محله می‌آیند و میان معتادان غذا پخش می‌کنند. این کار از نظر ما درست نیست و باید این مراکز درنقاط مختلف تقسیم شوند. این روش و شیوه فعالیت و تمرکز واحدها در یک محله آسیب زاست.»
- عملکرد مأموران پلیس در محله‌های شوش و هرندی
تعداد کل دستگیرشدگان: ۸ هزار نفر
معتادان متجاهر: ۶ هزار نفر
خرده‌فروشان: ۲ هزار نفر
کارتن‌خواب‌ها: ۶۱۴ نفر
اتباع خارجی رد مرز شده: ۲۱۹ نفر
زنان متجاهر: ۱۳۱ نفر
خانه‌های پلمب شده: ۹۲ باب
اتاق‌های پلمب شده: ۷۰۰ اتاق
باندهای متلاشی شده: ۲۷ باند
مواد کشف شده: ۲۳۶کیلو
مراکز تولید الات استعمال موادمخدر: ۲ باب
ورود به منزل با حکم قضایی: ۱۹۳ مورد
اجرای حکم: ۱۸۲ مورد
- اقدامات فرهنگی انجام شده در محله هرندی
برای اجرای طرح‌های انتظامی درمحله‌های شوش و هرندی فعالیت‌های فرهنگی در این محله‌ها، به‌ویژه در محله هرندی در دستور کار دستگاه‌های فرهنگی و تشکل‌های مردم‌نهاد فعال در این حوزه انجام شده است تا مردم احساس تعلق محلی و امنیت بیشتری به محله خود پیدا کنند.
۱ مرکز مدیریت فعالسازی قرارگاه‌های فرهنگی
۱۹ مسجد فعال برای اقامه نماز
۱۹ نقطه راه‌اندازی پایگاه بسیج
۲۰ تشکل فعالیت‌های مردم نهاد
- یادداشت
محمد علی مدیری، مدیرعامل جمعیت مردمی پردیس پاک پایان کارتن‌خوابی:
برخورد قهری راهکار ساماندهی هرندی نیست
حضور پلیس درمحله‌هایی مانند هرندی به تنهایی برای مقابله با پدیده اعتیاد و... پاسخگو نیست. تاریخچه محله هرندی که در گذشته از آن به‌عنوان دروازه غار یاد می‌شد نشان می‌دهد حدود ۹۰ سال است این محله پاتوق مصرف‌کنندگان موادمخدر بوده است. چنین تاریخچه‌ای سبب شده است معتادان در هر نقطه‌ای از کشور و تهران بدانند که برای تهیه موادمخدر خود به‌عنوان آخرین پناهگاه و محل تهیه و استعمال مواد به این نقطه از شهر بیایند و نیاز خود را تأمین کنند.
بی‌تردید با چنین پیشینه‌ای نمی‌توان با اتکا به برخوردهای پلیسی مسئله ساقی‌ها، خانه‌های فساد، وجود معتادان متجاهر و تردد معتادان را در محله برطرف کرد. براین باورم برخورد پلیسی تنها بخش کوچکی از پازل مقابله با پدیده اعتیاد است، چراکه معتادان به دستگیر شدن و نگهداری کوتاه یا میان مدت در زندان یا مراکز خاص نگهداری عادت کرده‌اند و بلافاصله پس از آزادی دوباره به محله باز می‌گردند. تجربه ما نشان می‌دهد معتادان به دورهمی با گروه دوستان عادت دارند و این دوستان اغلب در محل‌های استعمال مواد حضور دارند بنابراین، بازگشت دوباره معتادان به محله بدیهی است و بی‌شک غیر از۶ تا ۷درصد افرادی که به جامعه بازگردانده می‌شوند،
اغلب دستگیرشدگان به محله برمی‌گردند چراکه برای چند نوبت می‌توانند از مواد رایگان استفاده کنند و دوباره در وضعیت قبل از دستگیری قرار بگیرند. از سوی دیگر، بر این باور که معتادان مجرم نیستند و بسیاری از متجاهرها هرگز مشکلی برای مردم ایجاد نمی‌کنند چراکه افرادی هستند که غیر از مصرف مواد هیچ سابقه یا جرمی را مرتکب نشده‌اند و نباید آنها را افرادی مجرم به حساب آورد. گمان می‌کنم اقداماتی که اکنون در هرندی انجام می‌شود ریشه‌ای نیست و به جای فعالیت‌های قهری باید کار دست متخصصان بهزیستی، تشکل‌های مردم‌نهاد و سازمان رفاه شهرداری قرار گیرد تا بتوان این آسیب را مدیریت کرد.