با تغییر فصل، تغییرات آب و هوایی، پوشش گیاهی و ذرات معلق در هوا نیز تغییر می‌کند. این چرخه طبیعی اثرات مهمی بر بدن دارد، همان‌طور که آنفلوآنزا و سرماخوردگی بیماری‌های شایع زمستان و بیماری‌های گوارشی اغلب در تابستان دیده می‌شوند، بیماری های سیستم تنفسی در بهار شیوع بیشتری دارند. آسم و آلرژی دو عارضه شایع در بهار قلمداد می‌شوند.
- آسم
آسم آلرژیک تقریبا ۵۰ درصد بزرگسالان مبتلا به آسم و ۹۰ درصد کودکان مبتلا به آسم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آسم یک بیماری شایع و غیر مسری است که در آن مجاری تنفسی ملتهب شده و ورود و خروج هوا دشوار می‌شود. آسم آلرژیک اغلب در فصل بهار به دلیل وجود آلرژن‌های خاص دیده می‌شود و حساسیت بیشتری در مجاری تنفسی به‌وجود می آورد.
حملات آسم به صورت تنگی نفس و خس خس سینه بروز می‌کند. در این بیماری مزمن، پوشش لوله‌های برونش متورم می‌شوند، مجاری تنفسی تنگ شده و جریان هوای داخل و خارج شده از ریه کاهش می‌یابد.
علل آسم به‌طور کامل شناخته‌شده نیست، علاوه بر آلرژن‌های محیطی مانند گل‌ولای و گرده، عواملی مانند مواد حساسیت‌زا، دود سیگار و مواد شیمیایی سبب تحریک این عارضه می‌شوند.
از مهمترین عوامل محرک بیماری آسم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* نگهداری حیوانات خانگی و به طور کلی تماس با موی حیوانات
* استفاده از لباس‌های پوست و پشم طبیعی
* گرد و غبار موجود در خانه و مبلمان
* دود ناشی از تنباکو
* آلودگی هوا
* انواع محرک‌های شیمیایی
* لوازم بهداشتی شیمیایی
* انواع آلرژن مانند گرده
* شرایطی مانند استرس، احساس خشم و ترس می‌تواند این عارضه را تشدید کند.
برخی از مهمترین راهکارهای مقابله با آسم آلرژیک ناشی از فصل بهار عبارتند از:
* کاهش رطوبت به کمتر از ۴۰ درصد
* استفاده از ماسک فیلترکننده
* اجتناب از قرار گرفتن‌های غیر ضروری در محیط آزاد
* استفاده از تهویه هوا در منزل
* تمرکز و مدیریت استرس
* استفاده از مواد طبیعی با خاصیت ضد التهابی مانند زردچوبه، سیر، زنجبیل و مکمل‌های امگا ۳
- آنفلوآنزای معده
آنفلوآنزای معده یا گاستروانتریت ویروسی، به التهاب و عفونت روده و معده گفته می‌شود. این عارضه برخلاف نامش هیچ ارتباطی با آنفلوآنزا ندارد و بر اثر ویروس های مختلفی از جمله نورو ویروس، روتاویروس و آدنوویروس ایجاد می‌شود. معمولا این بیماری مسری بر اثر تماس با فرد آلوده و مصرف آب و غذایی آلوده، اماکن عمومی و شلوغ به وجود می آید.
احساس درد در ناحیه شکم (روده و معده)، باد گلو، نفخ، اسهال، مدفوع سبز رنگ، سوء هاضمه، حالت تهوع، استفراغ، کاهش آب بدن، لرز، خشکی دهان، انسداد معده، احساس تشنگی بیش از حد، خشکی دهان، تب، ضعف، کاهش اشتها، تعریق، سردرد، کاهش ادرار و کاهش وزن از مهمترین علایم این بیماری هستند.
هیچ درمان پزشکی برای این عارضه وجود ندارد و بیمار پس از حدود ۱۰ روز بهبود می‌یابد. ولی برخی عوامل در تسریع روند بهبود موثر هستند از جمله :
شستشوی منظم دست‌ها؛ شستشوی منظم دست‌ها به ویژه پس از ورود به منزل و پیش از صرف غذا ضروری است.
نوشیدن آب سالم به میزان کافی؛ نوشیدن آب کافی و آب رسانی به بدن باید در طول بیماری مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه به دلیل اسهال و استفراغ، آب بدن کاهش می‌یابد. برخی محققان مصرف الکترولیت‌های حاوی نمک و مواد معدنی را مفید می دانند.
* نوشیدن آب میوه‌های اسیدی مانند آب پرتقال ممنوع است.
* اگر کودک شیرخوار به این عارضه مبتلا شده است، با مشورت پزشک از مصرف شیر اجتناب شود.
* از مصرف لبنیات، کافئین، غذاهای تند، پرادویه و چرب، نیوکوتین و مشروبات الکلی خودداری شود.
* سبزیجات و میوه ها قبل از مصرف خوب شسته شوند.
* گوشت و مرغ در مدت زمان بیشتری طبخ شود و از مصرف کباب خودداری شود.
- گلودرد استرپتوکوکی
این عارضه، گلودرد ناشی از باکتری استرپتوکوک است. این عارضه می‌تواند در تمام فصول سال رخ دهد؛ اما شیوع آن در پاییز و بهار بیشتر است.
این بیماری مسری معمولا از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا تماس با مخاط بینی و دهان آلوده، اشتراک گذاشتن ظروف و غذا و لمس اشیای آلوده به باکتری به‌وجود می‌آید.
معمولا برای درمان این عارضه آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
برخی از مواد غذایی حاوی آنتی بیوتیک از جمله سیر، عسل، پیاز و دارچین در بهبود علائم نقش دارند، ولی بیماری به‌اندازه‌ای جدی است که آنتی بیوتیک‌های شیمیایی تجویز می‌شود.
- اختلال عاطفی فصلی
اختلال عاطفی فصلی T یا به اختصار SAD اغلب در زمستان دیده می‌شود ولی در بهار نیز می‌تواند فرد را مبتلا کند. معمولا بر اثر این عارضه، در فرد علائم افسردگی دیده می‌شود.
در ابتدا وجود این عارضه به صورت علمی با شک مواجه بود، ولی در موسسه ملی بهداشت روان آمریکا به رسمیت شناخته شد.
با برخی راهکارها می توان به مقابله با این عارضه پرداخت از جمله :
* گرفتن مشاوره
* دوری از استرس
* ورزش و پیاده روی
* معاشرت با افراد شاد
* تبعیت از رژیم غذایی سالم
* مسافرت
* متعادل نگه‌داشتن دمای خانه
* استفاده از نور خورشید
* نگهداری گل و گیاه
* گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش
- آلرژی فصلی
آلرژی فصلی و آلرژی غذایی رایج‌ترین نوع آلرژیست. به گزارش کالج آسم و ایمونولوژی آمریکا (ACAAI) حدود ۵۰ میلیون آمریکایی از آلرژی فصلی رنج می برند. چمن، گرده و گل و لای، مهمترین عوامل آلرژی زا هستند که به آب ریزش، عطسه، سرفه، سوزش چشم و خارش منجر می‌شوند.
سلول‌های ایمنی بدن آنزیمی ترشح می کنند که باعث تورم بافت‌ها و گشاد شدن عروق خونی می‌شود. دلیل تورم و قرمزی پوست نیز همین است؛ همچنین این آنزیم می‌تواند باعث بروز مشکلات تنفسی، شوک و حمله قلبی شود. دلیل تمام واکنش های آلرژیک همین آنزیم است و میزان آن در زنان بیشتر از مردان است.
واکنش های آلرژیک در افراد مختلف متفاوت است و می‌تواند شامل خارش و کهیر، تهوع یا استفراغ، درد معده و اسهال باشد. در موارد شدیدتر تورم زبان و لب ها و گلو، تنگی نفس، مشکل بلع، درد قفسه سینه و کاهش ناگهانی فشار خون دیده می شود. گاهی تورم مجاری تنفسی یا زبان می‌تواند منجر به خفگی شود.
تنفس عمیق، خواب کافی، اجتناب از عوامل تحریک کننده از قبیل علف، گیاهان، حیوانات خانگی و انواع آفت کش‌ها و مصرف مواد غذایی که به درمان آلرژی بهار کمک می کنند از جمله پیاز، روغن ماهی در کاهش علائم آلرژی موثر است.
* منبع: ایرنا