به گزارش خبرگزاری ایبنا، نشست هم‌اندیشی ناشران و کتابفروشان با مدیران سازمان تعزیرات درباره تغییر قیمت پشت جلد کتاب، دوشنبه ۹ اردیبهشت با حضور نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب؛ هومان حسن‌پور، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران؛ محمود آموزگار، نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران؛ حسین معینی، رئیس هیات مدیره اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران(آشنا)؛ احمد کمالی‌نژاد، معاون برنامه‌ریزی امور مجوزهای دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ فرزاد آقایی، مدیر کل امور اقتصادی سازمان تعزیرات و علیرضا مرآتی، مدیرکل حوزه ریاست و هماهنگی امور استان‌های سازمان تعزیرات در سی ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
نیکنام حسینی‌پور؛ مدیرعامل موسسه خانه کتاب در سخنانی با اشاره به رشد تورم در کشور و تاثیر مستقیم آن در صنعت نشر کشور، گفت: باید تلاش کنیم راهکاری بیابیم تا ناشران در این شرایط بتوانند به حیات خود ادامه دهند، زیرا تولید فکر و فرهنگ بر عهده ناشران عمومی است.
وی ادامه داد: در این میان برخی از ناشران فصلی و برخی ناشران حرفه‌ای هستند. زمانی که بحث تغییر قیمت کتاب مطرح می‌شود، عده‌ای از ناشران قیمت را تغییر می‌دهند.
حسینی‌پور با بیان اینکه برخی از ناشران کتابساز که نبض بازار را دارند برای تغییر قیمت پیشرو هستند، عنوان کرد: این اقدام ناشران کتابساز، فعالیت ناشران حرفه‌ای را زیر سوال می‌برند. در این زمینه دغدغه ما این است که کتاب در اختیار مصرف‌کننده باشد.
وی یادآور شد: دغدغه رهبر معظم انقلاب، رئیس جمهوری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که کتاب با حداقل نوسانات قیمت به دست مخاطبان برسد و امیدوارم این موضوع رفع شود.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب با اشاره به افزایش تورم در اقتصاد کشور و تاثیر آن در صنعت نشر، گفت: قیمت‌گذاری در شناسنامه کتاب موجب شده است برخی ناشران به این سمت بروند که کتاب بدون قیمت چاپ کنند. در این زمینه باید فرهنگسازی شود تا ناشران توجیه شوند که از سیستم بارکد استفاده کنند.
وی افزود: از سوی دیگر کتابفروشان نیز در ایران درگیر مشکلات خاصی هستند و امیدوارم بتوانیم در این زمینه راهکار قابل انجامی برای کمک به حوزه کتاب بیابیم.
- گرانی‌ها به بازار کتاب تحمیل شد
در بخش دیگر این نشست، محمود آموزگار، نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در سخنانی، درباره موج افزایش قیمت مواد اولیه کتاب، گفت: افزایش قیمت‌ها ابتدا با موج گرانی کاغذ شروع شد و کاغذ اگرچه یکی از اقلام تشکیل دهنده کتاب است اما زینک، مرکب قطعات و ملزومات چاپ نیز افزایش قیمت داشتند و همگی آن‌ها در قیمت تمام شده کتاب تاثیر داشتند.
وی ادامه داد: این گرانی‌ها در حوزه‌های مختلفی مانند حق مولف و مترجم، ویراستاری، صفحه‌بندی و طراحی جلد هم اثر گذاشت و موجب افزایش قیمت کتاب شد.
آموزگار با بیان اینکه به دنبال افزایش قیمت کتاب دو بحث مطرح می‌شود، عنوان کرد: نخستین اتفاق این است که کتاب‌ها با قیمت گذشته تولید شده‌اند و اگر همان‌طور فروخته شوند، ناشران نمی‌توانند در آینده کتاب جدیدی تولید کنند و باید قیمت جایگزین برای آن در نظر گرفت.
وی افزود: این گرانی‌ها به بازار کتاب تحمیل شد و حتی در کتابفروشی‌ها هم شاهد نمونه‌هایی بودیم که کتابفروشان خودشان بر روی قیمت کتاب‌ها لیبل می‌زدند. در بازرسی‌های میدانی دیدیم که گویی کار دارد از دست ما خارج می‌شود و به‌زودی همگی دچار مشکل خواهیم شد.
آموزگار با اشاره به برگزاری جلساتی با موسسه خانه کتاب و اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنوان کرد: در این جلسات به یک تفاهم‌نامه درباره تغییر قیمت کتاب‌ها رسیدیم و ضروری دانستیم با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تعزیرات نیز دیدار داشته باشیم تا بر روی تفاهم‌نامه نهایی توافق داشته باشیم.
وی با بیان اینکه جلسه‌ای به همین منظور برگزار شد، گفت: اما در این جلسه نماینده‌ای از سازمان تعزیرات و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان نیامد و به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رسیدیم. در نامه‌ای به معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، درخواست کردیم اجازه بدهند که ناشران قیمت کتاب‌های خود را تغییر دهند.
آموزگار تاکید کرد: اما در این میان هنوز هم بسیاری از ناشران کتاب‌های خود را با قیمت قبلی در معرض نمایشگاه گذاشته‌اند، در حالی که کتابی که در گذشته ۴۸۰۰ تومان بود اکنون حدود ۴۸ هزار تومان است.
- گرانی قیمت کتاب اجتناب‌ناپذیر است
حسین معینی؛ رئیس هیات مدیره اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران(آشنا)، دیگر سخنران این نشست بود. او در سخنانی با بیان اینکه اکنون ۸۵ درصد ناشران هزینه روزمره زندگی خود را نمی‌توانند تامین کنند، گفت: البته در این میان حساب ناشران آموزشی جدا است چون در بحث کتاب کمک درسی و آموزشی خانواده‌ها حاضر هستند از همه هزینه‌های خود بزنند تا آن کتاب را تهیه کنند.
وی افزود: در این میان ملاک ما ناشران عمومی هستند که شرایط سختی دارند، اگر بسیاری از این افراد به جای سرمایه‌گذاری در حوزه کتاب در جای دیگری سرمایه‌گذاری می‌کردند، قطعا سود بیشتری می‌بردند اما در شرایط امروز کار نشر بازگشت سرمایه ندارد.
معینی با بیان اینکه افزایش قیمت کتاب این‌روزها اجتناب‌ناپذیر است، عنوان کرد: اگر قیمت‌ها افزایش پیدا نکند، شمارگان و عناوین کتاب ناشران کاهش پیدا می‌کند و ناشران مجبور به تغییر قیمت کتاب هستند. هرچند من روزانه مراجعان زیادی در مدیریت ناشران عمومی دارم که اعلام می‌کنند ناشر بر روی قیمت کتاب برچسب چسبانده است.
وی یادآور شد: در این زمینه من باید وقت زیادی بگذارم که به آن‌ها توضیح دهم که کتاب گران شده است و آن‌ها را متقاعد کنم که ناشران تخلفی انجام نداده‌اند.
- استقرار نماینده سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان در نمایشگاه کتاب
همچنین فرزاد آقایی؛ مدیر کل امور اقتصادی سازمان تعزیرات در سخنانی، گفت: قیمت‌گذاری وظیفه ذاتی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان است و در این زمینه معتقدم که برای تعیین قیمت کتاب، باید ابتدا گروه کالایی کتاب مشخص شود.
وی ادامه داد: سازمان حمایت به عنوان مرجع قانون‌گذاری طبق مصوبه‌ای که وجود دارد اعلام کرده است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند قیمت‌گذاری داشته باشد و این موضوع قابلیت بحث دارد، زیرا بسیاری از مجموعه‌ها این موضوع را نمی‌دانند.
آقایی با بیان اینکه با توجه به حساسیت موضوع نماینده‌ای از سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان می‌تواند در نمایشگاه کتاب تهران مستقر شود، گفت: با توجه به اینکه این فرد نماینده بازرسی سازمان حمایت است می‌تواند به مردم درباره افزایش قیمت‌ها توضیح بدهد و آن‌ها را راهنمایی کند تا ورودی شکایت‌ها را کاهش دهد.
در بخش دیگر این نشست، علیرضا مرآتی، مدیرکل حوزه ریاست و هماهنگی امور استان‌های سازمان تعزیرات با اشاره به افزایش قیمت کتاب در نمایشگاه کتاب تهران، گفت: تغییر قیمت پشت جلد کتاب به خصوص با برچسب، موجب می‌شود سازمان تعزیرات بعد از نمایشگاه مراجعات متعددی از سوی خریداران داشته باشد.
وی ادامه داد: در این زمینه معتقدم باید سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان را در قیمت‌گذاری نمایشگاه کتاب تهران دخیل کنیم، چون از عوارض بعدی پیشگیری می‌کند و سازمان تعزیرات نیز مرجع رسیدگی بی‌طرفی در این حوزه است.
مرآتی با اشاره به نتایج استفاده از برچسب برای تغییر قیمت کتاب، گفت: اگر برای اقلامی غیر از کتاب از برچسب برای تغییر قیمت استفاده شود، موضوع خاصی نیست اما بهتر است برای کتاب از برچسب استفاده نشود و مکانیزمی پیش‌بینی شود که به صورت چاپ یا حک بر روی قیمت قبلی باشد، زیرا وقتی برچسب باشد مخاطب به فروشنده شک می‌کند و این برای حوزه فرهنگ و کتاب خوب نیست.
وی همچنین درباره استفاده برخی از ناشران از کاغذ با ارز دولتی گفت: به‌نظرم باید در این زمینه راهکاری اندیشیده شود تا برای ناشرانی که از این کاغذها استفاده کرده‌اند یا ناشرانی که استفاده نکرده‌اند برای قیمت گذاری تفاوت قائل شد.
احمد کمالی‌نژاد؛ معاون برنامه‌ریزی امور مجوزهای دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره وضعیت کاغذ گفت: ما از نیمه دوم سال گذشته در زمینه واردات کاغذ برای ناشران اقدام کردیم که برخی از کاغذها وارد شده و برخی دیگر وارد نشده است.
وی ادامه داد: در این زمینه برخی از ناشران توانسته‌اند از کاغذ دولتی استفاده کنند و برخی نتوانسته‌اند، که به زودی وضعیت شمول کاغذ از ارز دولتی مشخص می‌شود و بر اساس آن می‌توان برنامه‌ریزی کرد.
هومان حسن‌پور؛ رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با بیان اینکه برخی از کتاب‌ها تیراژ پایین دارند اما کتاب پرمصرفی هستند، گفت: معدل مصرف کتاب در سال‌های گذشته حدود پنج هزار نسخه بود و حتی اگر ناشری می‌خواست کتابش در ۲ هزار نسخه منتشر شود، چاپخانه‌دار قبول نمی‌کرد.
وی ادامه داد: به مرور این تیراژ کاهش پیدا کرد و اکنون برخی از کتاب‌های پرفروش به سه هزار نسخه رسیده‌اند البته ناشران برای برخی از کتاب‌ها که اقبال بازار را نسبت به آن نمی‌دانند تیراژ ۱۰۰ و ۲۰۰ نسخه را انتخاب می‌کنند.
حسن‌پور با بیان اینکه کتاب تنها کالایی در کشور است که زمان تولید قیمت‌گذاری می‌شود، عنوان کرد: اگر یک آب معدنی هر روز ۱۲۰۰ تومان باشد اما قیمت آن بیشتر شود هیچ کس اعتراض نمی‌کند اما اگر یک ناشر کتابی را در سال ۱۳۹۰، ۳۰۰۰ تومان چاپ کرد در سال ۹۸ قیمت جدیدی روی آن بگذارد، به سازمان تعزیرات اعتراض می‌کنند.
وی با اشاره به راهکارهای پیش‌بینی شده برای این موضوع، توضیح داد: قرار شده است درج قیمت کتاب از شرط اعلام وصول خارج شود، زیرا گاهی هزینه‌های تولید یک کتاب به شدت افزایش پیدا می‌کند، به عنوان مثال قیمت یک جلد کتاب در تاریخی نه چندان دور ۴۰۰۰ تومان بود اما امروز ۳۶ هزار تومان است.
حسن‌پور یادآور شد: در این زمینه اگر درج قیمت از اعلام وصول برداشته شود و قیمت تغییر داده شده با برچسب قیمت به روز شده بر روی کتاب‌ها زده شود، هرچند می‌دانم که در این زمینه افراط و تفریط وجود دارد.
وی همچنین درباره هزینه‌های پنهان کتاب، گفت: وقتی کتابی منتشر می‌شود یک ناشر صفحه‌ای هشت هزار تومان هزینه ویراستاری می‌دهد و یک ناشر آن هزینه را نمی‌پردازد و خواننده و اهل فن فقط متوجه این موضوع می‌شوند، همچنین حق‌التالیف ۵ تا ۲۵ درصدی برای نویسندگان وجود دارد که عموما دیده نمی‌شود و همه این‌ها بر قیمت تمام شده کتاب تاثیر می‌گذارد.
سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «خواندن؛ توانستن است» تا ۱۴ اردیبهشت ۸ هر روز از ساعت ۱۰ تا ۲۰ در مصلای امام خمینی (ره) برپا است.