خیابانها و کوچه پس کوچههای منشعب از خیابان ری (خیابان ایران و آبشار) هم از پیشروی مغازهدارهای لوازم خانگی بینصیب نماندهاند، خانههای قدیمی کوچههای امامزاده یحیی هم چند سالی است که شدهاند انباری برای نگهداری لوازم خانگی ها. خانههایی که حالا دیگر نشانی از ساکنان قدیمی خود ندارند و رفتوآمد وقت و بیوقت کامیونتها، وانتها، سه چرخهها و باربرهای دستی دیگر نایی برای نفس کشیدن کوچههای قدیمیترین محله تهران نگذاشتهاند.
اینجا به هر سو نگاه میکنید یخچال، گاز، تلویزیون، ماشین لباسشویی و... به چشمتان میافتد و البته فروشندهها و مشتریان که بین این وسایل از اینسو به آنسو میروند و در بین آنها دختران جوانی که با خانواده هایشان برای خرید جهیزیه آمدهاند، بیش از دیگران به چشم میخورند. آنهایی که همه آرزو میکنند سفید بخت شوند و حالا باتوجه به افزایش چشمگیر قیمتها باید زندگیشان را با هزار چاله و چوله شروع کنند.
همه برندهای معتبر داخلی و خارجی لوازم خانگی در سهراه امین حضور شعبه دارند و تنها راه تشخیص نمایندگیها از غیرنمایندگیها نام شرکتهای گارانتیکننده کالاست. برخلاف روزهای گذشته که هوا خنک بود این روزها گرمای تابستان کم کم رخ نشان میدهد. با وجود این خانوادههایی که مشغول خرید هستند بدون توجه به گرمای هوا مشغول بالا و پایین کردن مغازهها و مقایسه قیمت کالاها با هم هستند تا بتوانند با توجه به هزینهای که درنظر گرفتهاند اجناس مدنظرشان را خریداری کنند. معمولا تابستان فصل شلوغ برگزاری جشنهای ازدواج است و برای همین هم این روزها امین حضور با وجود گرانی کالاها شلوغتر از قبل است. همچنین نگرانی از گرانتر شدن لوازم خانگی هم افراد زیادی را به بازار لوازم خانگی کشانده است.
- قیمت جهیزیه چندبرابر شده است
آقای امینی به همراه همسر و دخترش برای خرید جهیزیه اجناس مغازهها را یکی یکی نگاه میکنند. امینی کارمند بازنشسته وزارت جهادکشاورزی است، دانههای عرق که معلوم نیست از گرماست یا از جیب خالی پدر روی موهای جو گندمی شقیقههای مرد خودنمایی میکنند. زهرا سومین دختر آقای خانواده قرار است اواخر خردادماه به خانه بخت برود.
امینی میگوید:
برای خرید جهیزیه دخترهایم همیشه از قبل مقداری پس انداز داشتم، برای دو دختر قبلی هم پس انداز داشتم و با گرفتن مقداری وام از اداره و وام ازدواجی که دخترهایم گرفتند توانستم جهیزیه هایشان را جور کنم. حالا برای دختر آخریام بهرغم پس اندازی که داشتهام، نتوانستم وسایل زیادی بخرم. البته خانمم از قبل تعدادی لوازم خانگی کوچک مثل آبمیوه گیری، زودپز، ساندویچ ساز و... را خریده بود اما لوازم برقی اصلی و لوازم بزرگ باقی مانده.
او درحالیکه نیم نگاهی به لوازم برقی داخل مغازه میاندازد، میگوید:حدود ۴۰میلیون تومان برای خرید وسایل برقی دخترم از قبیل یخچال، گاز، لباسشویی، ظرفشویی و تعدادی لوازم برقی آشپزخانه دیگر که باقی مانده کنار گذاشته بودم و فکر میکردم میتوانم همه اینها را بخرم اما بالا رفتن ناگهانی قیمتها بهگونهای بود که با این مقدار پسانداز در نهایت بتوانم یک یخچال و چند قلم جنس کوچک بخرم.
زهرا دخترخانم دم بخت وارد بحث میشود و میگوید: به پدر و مادرم گفتهام با این وضعیت بد اقتصادی لازم نیست خیلی از وسایلی که برای خواهرهای بزرگترم خریدند را برای من بخرند. اما اینقدر قیمتها غیرقابل باور است که با وجود اینکه نیمی از سهراه امین حضور را گشتهایم هنوز نتوانستهایم جنس مورد نظرمان را با قیمت مناسب پیدا کنیم.
او با اشاره به ماشین لباسشویی ساخت کشور کره گفت: همین ماشین ۹کیلویی که امروز ۸میلیون و ۳۰۰قیمت خورده را پدرم یک سالونیم قبل برای جهیزیه خواهرم ۳ و نیم میلیون تومان خرید. یخچال سایدی که پدرم برای خواهرم ۸ و نیم میلیون تومان خریده بود امروز ۲۸میلیون تومان قیمت خورده، با این وضع قیمتها بعید میدانم بتوانیم تعداد زیادی وسیله برقی بخریم.
- قیمتها دلبخواه فروشندگان است
وسایل برقی در سهراه امین حضور قیمت یکسانی ندارند، بیشترین نوسان قیمت به ماشینهای ظرفشویی کرهای بر میگردد. فروشگاههایی که نمایندگی رسمی این کارخانجات را دارند به مشتریها اعلام میکنندکه ماشین ظرفشویی ندارند و علت آن را وارد نشدن این کالا عنوان میکنند. برخلاف گذشته که فروشندگان مجبور بودند تا قیمت کالا را در معرض دید خریداران قرار دهند حالا چند ماهی میشود که همه لوازم خانگیها بدون قیمت در فروشگاه عرضه میشود، وقتی علت را از فروشندگان جویا میشویم نوسان ارز را دلیل اصلی این موضوع اعلام میکنند و همین نوسان است که این روزها داغ اصلی شروع زندگی عروسانی شده است که به امین حضور میروند.
عباسی یکی از فروشندگانی است که در مجتمع خلیجفارس نمایندگی دو شرکت معتبر کرهای را دارد. او میگوید: از زمانی که قیمت ارز دچار نوسان شد ناچار شدیم قیمتها را از روی کالاها برداریم، تا بتوانیم به قیمت روز که نه به قیمت ساعتی که خریدار وارد مغازه میشود، جنس را بفروشیم. عباسی میگوید: الان یکی از مهمترین کمبودها در بازار لوازم خارجی است که به خاطر تحریمها وارد نمیشود. آنهایی که در سهراه امینحضور تعدادی از این کالا را دارند چون کالایشان بهاصطلاح انحصاری شده هر قیمتی که بخواهند آن را میفروشند.
قیمت این ماشینها امروز در سهراه از ۱۲میلیون تومان تا ۱۳میلیون و ۳۰۰هزارتومان به خریدار گفته میشود درحالیکه تا قبل از این بیشترین قیمت این ماشینهای ظرفشویی ۸میلیون تومان و کمترین قیمت آنها ۵میلیون تومان بوده. بهدلیل همین انحصاری بودن در اختیار داشتن کالاست که گاهی شاهد نوسان قیمتی بین یک تا ۲.۵میلیون تومانی این کالا در مغازهها هستیم و خریدارانی هم که این نوع کالا را میپسندند به ناچار هر قیمتی که فروشنده بگوید را پرداخت میکنند.
- رقابت ایرانیها با خارجیها
شریعتمداری فروشندهای است که بهطور تخصصی در زمینه فروش اجاق گازهای ایرانی کار میکنند، درحالیکه با دستمال گرد و خاک روی صفحات اجاق گاز را پاک میکند، میگوید: برخی از اجاق گازهای ایرانی قابل رقابت با اجاق گازهای خارجی است و صادرات خوبی هم دارند. الان بیشترین خرید جنس برقی ایرانی از سوی خریداران اول اجاق گاز، بعد ازلوازم برقی کوچک خانگی مثل چرخ گوشت و آبمیوهگیری است و در مرحله آخر یخچال. او میگوید: «هنوز خریداران به یخچالهای ایرانی اعتماد ندارند و تنها اگر کیفیت یخچالهای ایرانی بالا برود میتوانند مثل تولیدکنندگان اجاق گاز بازار را در دست بگیرند.»
- دردسر متفرقهها
ساعت به ۱۱ نزدیک میشود و تعداد خانوادههایی که برای خرید به سهراه امین حضور میآیند بیشتر شده است.
سر ا سر خیابان ری مملو از خودرو است و تازه واردها ناچارند به پارکینگهای مجتمعهای خلیجفارس و دیگر پارکینگهای عمومی مراجعه کنند تا از طرف پلیس جریمه نشوند. تعداد وانتها و چرخیهایی که مشغول جابهجا کردن اجناس هستند هم از یکی، دو ساعت قبل شده و همین مسئله ترافیک را در سهراه امین حضور بیشتر کرده. ترافیکی که به رویداد هر روزه این خیابان تبدیل شده و ساکنان و کسبه به آن عادت کردهاند. کافی است هنگام عبور از این خیابان کمی حواستان پرت باشد تا با موتوریهایی که خلاف جهت حرکت میکنند یا چرخیهایی که پر یا خالی عرض خیابان را طی میکنند تصادف کنید.
نمایندگیهای رسمی شرکتهای کرهای، آلمانی و ایتالیایی و دیگر شرکتهای معتبر لوازم خانگی در مجتمع تجاری خلیجفارس، دیگر مجتمعهای سهراه امین حضور و در طول خیابان حداقل سه تا چهار شعبه دارند. هر کدام از این نمایندگیها با گارانتیهای معتبری قرارداد دارند که همین مزیت کار آنها با فروشندگان متفرقهای است که ممکن است گارانتی معتبری نداشته باشند.
آقای طالبلو بههمراه همسر و دختر کوچکش برای خرید ماشین ظرفشویی به یکی از این نمایندگیها مراجعه کرده و در حال شرح ماوقع خرید قبلیاش برای فروشنده است. وی که در نزدیک دریاچه خلیجفارس زندگی میکند، میگوید: حدود ۱۰روز قبل برای خرید ماشین ظرفشویی به فروشگاهی در حوالی خانه مان مراجعه کردم که سر در آن نوشته شده بود نمایندگی این نوع ماشین ظرفشویی آلمانی را دارد. بعد از اینکه ماشین ظرفشویی مورد نظرمان را به خانه آوردند و نصب کردند آقای نصاب یک گارانتی متفرقه را برایمان فاکتور کرد و ۱۵۰هزار تومان هم بابت گارانتی طلایی از ما گرفت، وقتی با شرکت گارانتیکننده تماس گرفتیم متوجه شدیم که ماشین ظرفشویی نهتنها در این شرکت ثبت نشده بلکه گارانتی هم معتبر نیست و متفرقه است.
طالب لو ادامه داد با کلی دردسر ماشین را پس فرستادیم و امروز اینجا آمدهایم تا ماشین را با گارانتی معتبر بخریم. وی میگوید: ما قرار بود این ماشین را قبل از عید خریداری کنیم اما مشکلات مالی شب عید اجازه نداد. از قبل از عید تا الان قیمت ماشین حدود ۴میلیون تومان افزایش داشته است. میترسم اگر امروز هم ماشین را با قیمت ۱۳میلیون تومان نخرم دو روز دیگر مجبور باشم چند میلیون گرانتر پول بدهم. حسین زاده، صاحب فروشگاه نیز درحالیکه فاکتور ماشین ظرفشویی را مینویسد، میگوید:
خود ما هم نمیدانیم تا یک ساعت دیگر قیمت وسایلمان ثابت باقی میماند یا نه، الان هم که قیمت دلار دوباره در حال افزایش است و اگر این روند ادامه داشته باشد چند وقت چیزی نمیفروشیم تا ببینیم بازار چه میشود؟ او در پاسخ به مشتری که وسط حرف هایش میآید و میگوید مگر شما جنسهایتان را به قیمت دلار امروز خریداری کردهاید که با افزایش دلار قیمتش را بالا میبرید؟ با ناراحتی و کمی عصبانیت میگوید: این چه حرفی هست که میزنید، بابا اگر قرار باشد دوباره برای مغازهام جنس وارد کنم باید به قیمت دلار امروز وارد کنم و ناچارم قیمت کالاهایم را با قیمت روز بفروشم تا ضرر و زیان ندهم. باور کنید بعضی وقتها اگر تعطیل کنم و در خانه بمانم بهتر است.
دختر جوانی که برای خرید جهیزیه آمده است میگوید همین ماشین ۹کیلویی که امروز ۸میلیون و ۳۰۰قیمت خورده را پدرم یک سالونیم قبل برای جهیزیه خواهرم ۳ و نیم میلیون تومان خرید. یخچال سایدی که پدرم برای خواهرم ۸ و نیم میلیون تومان خریده بود امروز ۲۸میلیون تومان قیمت خورده
- نگرانی از افزایش دوباره قیمتها
خانم سلیمانی به همراه دخترش برای اینکه بهاصطلاح مظنه بازار دستشان بیاید به سهراه امین حضور آمدهاند. سلیمانی مدیر مدرسه ابتدایی است و سمیه تنها دخترش قرار است بعد از محرم و صفر به خانه بخت برود. با این حال خانم سلیمانی ترجیح داده تا قبل از گران شدن بیشتر لوازم خانگی سری به بازار بزند و اگر توانست حداقل چند قلم جنس بخرد. او میگوید: از دار دنیا یک دختر بیشتر ندارم و ترجیح میدهم تا هر آنچه در توان دارم را برایش بخرم.
امروز هم اینجا آمدهایم تا ببینیم قیمتها چگونه است. سمیه درحالیکه اجاق گاز ایتالیایی سفید و طلایی را نشان مادرش میدهد، از زیبایی اجاق گاز تعریف میکند و میگوید اگر بشود این اجاق گاز را بخرند خیلی خوب میشود. خانم سلیمانی قیمت را از فروشنده میپرسد: «۲۴میلیون تومان» با ضمانت ۱۰ساله، حمل و نصب رایگان. سلیمانی که چشمانش گرد شده است، از فروشنده تشکر میکند و همراه دخترش از فروشگاه خارج میشود تا سری به فروشگاههایی بزنند که اجاق گاز ایرانی دارند.
قیمت اجاق گازهای ایرانی اما قابل مقایسه با کالاهای خارجی نیست. اجاق گازهایی که سالهاست امتحان خود را پس دادهاند و حتی به خارج از کشور نیز صادرات دارند و قیمتشان تقریبا یک چهارم اجاق گازهای خارجی است. سمیه اگر چه کمی دلخور است که نمیتواند اجاق گاز ایتالیایی را بخرد اما در نهایت به اجاق گازی ایرانی رضایت میدهد و خانم سلیمانی با کمی چانه زدن با فروشنده موفق میشود که اجاق گاز را به قیمت ۶میلیون تومان خریداری کند تا روز بعد آن را در خانه تحویل بگیرد. فروشنده میگوید: قیمت اجاق گاز ایرانی تا قبل از گران شدن ارز در بازار ۲میلیون و ۴۰۰هزار تومان بوده است ولی خوشحال باشید که همین را هم خریدید چون الان قیمتها دوباره در حال افزایش است.»