جرقه کار را «شهرام مبصر» زد. این جمع توانست مؤسسه «پیام‌آوران ساحل امید» را راه‌اندازی کند که حالا جان گرفته و قد کشیده. هرچند دفتر مؤسسه در بوستان شاهین، به دلیل حمایت نشدن از سوی سازمان‌های متولی، تخلیه و تحویل داده شد، اما همه هزار و ۵۰۰نفر عضو این مؤسسه همچنان فعالیت‌هایشان را ادامه می‌دهند؛ شهرام مبصر، مدیرعامل این مؤسسه معتقد است معلولان خود باید دست به کار شوند و به جای خانه‌نشینی، به بهانه مناسب نبودن شهر و امکاناتش برای معلولان، در جامعه حاضر شوند و با قدم‌هایی هرچند کوچک در مسیر هدفشان گام بردارند. او محور اصلی این مؤسسه را برپایی تورهای گردشگری برای معلولان می‌داند. با او همکلام شدیم تا بیشتر درباره زندگی خودش و انگیزه ایجاد یک مؤسسه برای معلولان بدانیم.
- کوتاه و مختصر درباره زندگی شهرام مبصر
متولد دزفول است. ۱۹ساله بود که سانحه‌ای باعث شد دچار معلولیت نخاعی شود. روحیه‌اش را از دست داد و تا ۵ سال خبری از آن جوان هدفمند نبود. ۱۷بار عمل جراحی، ناچار خانواده‌اش را ساکن تهران کرد و از سال ۷۶ در محله شهرآرا ساکن شدند. کم‌کم زندگی را از سر گرفت. درسش را ادامه داد و دیپلم کامپیوتر و بعد از آن لیسانس روابط‌عمومی گرفت. با مؤسسه‌های مختلف مانند «رعدالغدیر» و «باور» آشنا و بعد از مدتی عضو هیئت امنای انجمن باور و مدیر فرهنگی مؤسسه رعدالغدیر در شهرک غرب شد. مبصر تصمیم گرفت ایده‌های جدیدی را برای بهتر شدن زندگی معلولان به‌ویژه تفریح و اوقات فراغت آنان دنبال کند. به پیشنهاد همسرش، سونیا شناسی، مؤسسه غیردولتی «پیام‌آوران ساحل امید» را راه‌اندازی می‌کنند.
با هر کدام از معلولان که صحبت کنی، می‌گوید آنها هم شهروند این جامعه‌اند. آنها هم حق دارند از ناوگان حمل‌ونقل عمومی، سینما و مراکز فرهنگی و تفریحی این شهر استفاده کنند. اما شهر با آنها نامهربانی می‌کند. هرچند این روزها ذهنیت مردم بهتر شده و در محافل عمومی کمتر کسی به معلولان زل می‌زند، اما از دید معلولان هنوز جامعه به توانایی‌هایشان ایمان ندارد و موفقیت‌ها، ضریب هوشی بالا و جایزه‌های کسب شده‌شان را نمی‌بیند. جامعه فقط دست‌ها و پاهای ناتوان را می‌بیند، چشم‌های نابینا و گوش‌های ناشنوا را. همین نگاه نادرست انگیزه و تلنگری شد برای اینکه شهرام مبصر دست به کار شود تا معلولان را از کنج خانه بیرون بکشد و مؤسسه پیام‌آوران ساحل امید را راه‌اندازی کند و مهم‌ترین برنامه‌هایش را برپایی تورهای گردشگر برای معلولان قرار دهد.
مبصر درباره تورهای گردشگری می‌گوید: «سفر به مناطق تفریحی و زیارتی از برنامه‌های همیشگی تورهای گردشگری ماست. تورهای تهرانگردی مثل بازدید از برج میلاد، باغ گیاه‌شناسی تا سفرهای بین شهری مثل قم و جمکران، فشم، کاشان، چالوس، طالقان وکردان. » اعضای این مؤسسه نه تنها از همه مناطق ۲۲گانه تهران، بلکه از برخی شهرستان‌های اطراف هستند. اعضایی که یا خودشان معلولیت‌های مختلفی مثل معلولیت جسمی‌ـ حرکتی، ضایعه نخاعی، معلولیت ذهنی و اوتیسم دارند یا یکی از اعضای خانواده‌شان با معلولیت دست و پنجه نرم می‌کند. راه‌اندازی تورهای گردشگری به این بهانه بود که شرایطی برای معلولان فراهم کند تا بتوانند نقاط گردشگری شهر را ببینند. کاری که با استقبال بی‌نظیر اعضا روبه‌رو شد.
با این حال مشکلاتی هم سد راهشان بوده و هست. مبصر می‌گوید: «اعضای گروه خیلی دوست داشتند به کاخ سعدآباد برویم. در بازدیدها حتی یک کاخ‌موزه را هم نشد ببینیم چون ورودی همه سالن‌ها تعداد زیادی پله داشت و هیچ رمپی برای استفاده معلولان در نظر گرفته نشده‌بود. » این اتفاق را در بازدید از اماکن دیگر هم تجربه کرده‌اند و به گوش مسئولان رسانده‌اند و همچنان چشم‌انتظارند. این گروه گردشگری با خود رمپ سیار هم دارد که بعضی ورودی‌ها که پله‌هایش اندک است و شیب تندی ندارد، به کار می‌آید: «در بازدید از کاخ‌موزه نیاوران هم مشکل پله‌ها را داشتیم. اما با رمپ سیار توانستیم از ۲سالن بازدید کنیم. اعضای مؤسسه خیلی دوست دارند از باغ پرندگان بازدید کنند که با توجه به ساختار مجموعه باغ پرندگان، این مکان برای حضور معلولان مناسب نیست. »
- کلاس‌های آموزشی برای معلولان
شهرام مبصر سال ۱۳۹۱مجوز مؤسسه را از سازمان بهزیستی گرفت و از همان سال در دفتری در بوستان شاهین همراه با دیگر اعضای مؤسسه مشغول فعالیت بودند تا اینکه خرداد سال گذشته به دلیل حمایت نشدن از سوی سازمان‌های متولی، مجبور شدند دفتر را تحویل دهند. می‌گوید: «امیدواریم با پیگیری‌های انجام شده و همکاری سراهای محله بتوانیم دوباره دفتر را سرپا کنیم و کلاس‌های آموزشی در رشته‌های موسیقی، صنایع‌دستی و خدمات روان‌شناسی را از سر بگیریم. ناگفته نماند که این کلاس‌ها برای افراد غیرمعلول هم قابل استفاده بود و برای معلولان تخفیف ویژه داشت. » البته فعالیت‌های مؤسسه با تحویل دادن ساختمان تعطیل نشده. مبصر ادامه می‌دهد: «کارآفرینانی که در طول این سال‌ها حرفه‌هایی از جمله ساخت زیورآلات، چرم‌دوزی، صنایع‌دستی و غیره را آموختند، در منزل مشغول کارند و در بازارچه‌های خیریه محصولات‌شان را به نمایش می‌گذاریم. اگر دفتر مؤسسه دایر شود، می‌توان علاوه بر بازارچه‌های مناسبتی، بازارچه دائمی هم برپا کرد. »
- همچنان چشم‌انتظار مناسب‌سازی
مبصر تجربه‌اش در برگزاری تورهای گردشگری و دیدن نقاط نامناسب برای معلولان را به مسئولان شهری می‌رساند. با این حال معتقد است تا زمانی که حضور معلولان در شهر عادی نشود، کاری از پیش نمی‌رود: «به دلیل مناسب نبودن رمپ‌ها و مسیر رفت‌وآمد و حتی سرویس‌های بهداشتی برای ما در شهر، معلولان ترجیح می‌دهند در خانه بمانند. اتوبوس و مترو را هم باید به این فهرست اضافه کرد. هرچند نسبت به گذشته مناسب‌سازی و نصب علائم راهنمایی و رانندگی مخصوص معلولان در تهران به‌ویژه در منطقه ما خیلی بهتر از گذشته است و اما هنوز تعداد پارک‌های مناسب‌سازی شده برای معلولان کافی نیست: «تیم شناسایی مؤسسه قبل از هر تور گردشگری محل را از نظر مناسب‌سازی برای معلولان ارزیابی می‌کند. سامانه ایاب و ذهاب معلولان هم فقط برای داخل شهر است. »
- به ما بپیوندید
اگر فعالیت‌های این مؤسسه ترغیب‌تان کرده آن را به دوستان و آشنایانی که معلولیت دارند، معرفی کنید یا خودتان به عضویت آن درآیید، راه عضویت در مؤسسه خیلی ساده است. با شماره ۶۶۵۱۶۱۹۵ تماس بگیرید. فقط و فقط یادتان باشد که از ساعت ۱۰ تا ۱۶ پاسخگوی شما هستند. مدارک را هم که شامل اصل و کپی مدارک شناسایی و کارت معلولیت است، در روز برگزاری نخستین برنامه‌ای که شرکت می‌کنید با خود ببرید و به دست مسئول ثبت‌نام برسانید و نیازی نیست یک روزتان را صرف ثبت‌نام کنید.
علاوه بر حضور در تورهای گردشگری می‌توانید از دوره‌های آموزشی متنوعی مانند صنایع‌دستی (غزال‌تراشی با چوب، سوخته‌نگاری روی چوب، معرق، خراش روی فلز، پتینه، نقاشی روی شیشه، طراحی، تابلوهای سه بعدی، تکنیک نقاشی، خط در نقاشی، سفالگری) موسیقی، عروسک‌سازی با پولیش و خمیر گل چینی در این مؤسسه بهره‌ببرید. ناگفته نماند که افراد غیرمعلول نیز می‌توانند عضو مؤسسه شوند و با اختصاص بخشی از اوقات فراغت خود، برای تحقق اهداف مؤسسه همکاری کنند. تاکنون چندین پزشک، مهندس و استاد دانشگاه به عضویت این گروه درآمده‌اند.
- ۱۳۹۱سالی بود که مؤسسه پیام‌آوران ساحل امید فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. البته مؤسسه خصوصی و با کمک‌های مردمی اداره می‌شود و جزو سمن‌های منطقه به شمار می‌آید.
- ۶۳۰۵ شماره سامانه حمل‌ونقل معلولان است که از سال گذشته طبق مصوبه، رایگان نیست و معلولان برای استفاده از آن باید هزینه‌ای پرداخت کنند.
- ۳ غرفه صنایع دست در بازارچه ماه رمضان توسط کارآفرینان مؤسسه پیام‌آوران ساحل امید برپاشده. این بازارچه تا پایان ماه مبارک رمضان در فاز یک بوستان نهج‌البلاغه دایر است.