بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران، گفتمان و اندیشه جدیدی به جهانیان عرضه کرد که برگرفته از مکتب الهی اسلام بود و توانست شگفتی‌سازترین انقلاب قرن را بنیانگذاری کند. به همین مناسبت، فردا در سی‌امین سالگرد ارتحال ملکوتی امام خمینی(ره)، میلیون‌ها زائر به حرم مطهر ایشان خواهند رفت تا بار دیگر با آرمان‌های پیر جماران تجدید میثاق کنند و نشان دهند یاد کسی را که برای جامعه بشری خدمت کرده، فراموش نکرده و نام و یادش را در دل و قلب خود حک کرده‌اند. در این گزارش با فعالیت‌های مناطق جنوبی تهران که میزبانی از زائران امام خمینی(ره) را برعهده دارند، آشنا می‌شویم.
- آشنایی جوانان با سبک امام (ره)
- منطقه ۱۶
به مناسبت فرارسیدن سی‌امین سالگرد ارتحال ملکوتی امام خمینی(ره)، شهرداری منطقه۱۶ برنامه‌های ویژه‌ای اجرا خواهد کرد که نمونه آن راه‌اندازی غرفه‌های اجتماعی و فرهنگی در حرم مطهر امام خمینی(ره) و برنامه‌های متنوع دیگر مثل برگزاری مسابقه انشاء‌نویسی و خاطره‌نویسی با موضوع «امام دل‌ها» در محله‌هاست. «هادی حسین‌زاده» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه۱۶ عنوان می‌کند که تلاش مجموعه مدیریت شهری این است که خدمت‌رسانی مطلوب و شایسته‌ای به زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت امام(ره) ارائه شود، بنابراین از چندی قبل ستاد ویژه مراسم ارتحال در منطقه۱۶ تشکیل شده است.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه۱۶ تأکید می‌کند که محور اصلی این برنامه‌ها ترویج سبک زندگی امام(ره) برای آشنایی نسل امروز با اخلاق و منش انسان‌ساز ایشان است. به گفته حسین‌زاده، معرفی و تبیین شخصیت سیاسی و الهی حضرت امام خمینی(ره)، بازخوانی و بیعت با آرمان‌ها، اندیشه‌ها، دیدگاه‌ها و آشنایی با آثار علمی و فقهی امام(ره) و معرفی ابعاد معنوی و سبک زندگی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، از اهداف اجرای ویژه‌برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی و آیینی شهرداری منطقه۱۶ است. وی همچنین از برپایی ایستگاه صلواتی، ایستگاه طب سنتی با حضور پزشکان و مشاوران مجرب، مشاوره ازدواج، دوستی با قرآن (قرآن بخوانید، هدیه بگیرید)، قصه‌های قرآنی برای کودکان با حضور روحانیون، برپایی گذر هنر با حضور هنرمندان، پاسخگویی به شبهات دینی، برپایی نمایشگاه عکس مفهومی امام(ره) و مردم، برپایی نمایشگاه کتاب از آثار امام خمینی(ره) و محصولات قرآنی، نمایش فیلم مستند، بازی‌های کودکان با محوریت آموزه‌های قرآن کریم، ایستگاه اطلاع‌رسانی و مشاوره سامانه‌های ۱۸۸۸ و ۱۳۷ در حرم مطهر خبر داد.
- کمر به خدمت بسته‌ایم
- منطقه ۱۷
مدیریت شهری منطقه۱۷ از قافله خدمت به عزاداران عقب نمانده و بخشی از مقدمات برپایی مراسم سی‌امین سالگرد ارتحال امام راحل (ره) را تدارک دیده است. براساس تقسیم وظایفی که در معاونت خدمات شهری شهرداری تهران انجام شده، نظافت و نگهداشت ضلع جنوب غربی محوطه حرم امام خمینی(ره) برعهده مدیریت شهری منطقه۱۷ گذاشته شده است. رنگ‌آمیزی جدول‌ها، نصب داربست و اکران بنرهای اطلاع‌رسانی در پهنه جنوب غربی از وظایف اداره زیباسازی دارالشهدای پایتخت بوده که در روزهای اخیر و همزمان با سیاهپوش کردن معابر منطقه انجام شده است. «سعید مرادی» رئیس اداره زیباسازی شهرداری منطقه می‌گوید: «در آستانه سی‌امین سالگرد رحلت امام(ره) معابر و میدان‌های منطقه به لامپ‌ها و نمادهای عزا مزین شدند و پرچم‌های نصب‌شده در پل‌ها و میدان‌های اصلی جای خود را به بیرق‌های عزا دادند. » کارکنان اداره خدمات شهری زودتر از سایر بخش‌های شهرداری منطقه فعالیت خود را در حرم مطهر امام خمینی(ره) آغاز کرده و از روز اول خرداد مشغول مناسب‌سازی این نقطه برای پذیرایی از سوگواران هستند.
«علی‌اکبر ذوالفقارزاده» رئیس اداره خدمات شهری شهرداری منطقه می‌گوید: «از اول خرداد روزانه ۳۰نیروی کارگر و گروهی از مدیران اجرایی اداره خدمات شهری منطقه۱۷ در حرم حضور داشتند و فضای پهنه جنوب غربی را برای برگزاری مراسم آماده کردند. » یک دستگاه بابکت و خودروهای کامیونت خاور و نیسان وانت، ادوات و ماشین‌آلات سبک و سنگینی هستند که برای حمل نخاله، آهن‌آلات، پسماند و... از شهرداری منطقه به حرم امام(ره) اعزام شده‌اند. به گفته ذوالفقارزاده رفت و روب و نظافت، نگهداشت و آبیاری فضای سبز و درختچه‌ها، حذف علف‌های هرز، پرکردن مخازن آب سرویس‌های بهداشتی و جمع‌آوری موانع فیزیکی از اقداماتی است که توسط اداره خدمات شهری منطقه۱۷ انجام شده و شرایط استفاده سوگواران از فضای پهنه جنوب غربی مهیا شده است.
شهرداری منطقه۱۷ هرسال به موازات ارائه خدمات نظافت و نگهداشت محوطه حرم از تدارک برنامه‌های فرهنگی هم غافل نمی‌ماند و در برپایی غرفه‌های فرهنگی ویژه مراسم بزرگداشت سالگرد ارتحال بنیانگذار انقلاب اسلامی شرکت می‌کند. امسال هم معاونت فرهنگی و اجتماعی منطقه، این سنت دیرینه را به جا آورده و با طراحی مسابقات نقاشی، کتابخوانی و... اوقات فراغت عزاداران را پربار می‌کند. فردا برای کارکنان اداره مدیریت پسماند منطقه۱۷ روز پرکاری است. آنها از ساعات اولیه صبح در جمع سوگواران حضور دارند و با توزیع بروشور، کیسه زباله و... روش تفکیک زباله‌های خشک و تر را آموزش می‌دهند. پس از پایان مراسم و بازگشت مهمانان به شهر و دیارشان کار آنها ادامه دارد و تا سپیده‌دم مشغول رفت و روب و نظافت خواهند شد تا صحن حرم مطهر در روز ۱۵خرداد پذیرای زائرانی باشد که هنوز پای رفتن و دل کندن از پیر جماران را پیدا نکرده‌اند.
- پذیرایی از زائران در ۲مسجد و ۲مدرسه
- منطقه ۱۸
امسال هم مانند سال‌های گذشته مسئولان شهرداری منطقه۱۸ با اقدامات میدانی در حرم مطهر امام خمینی(ره) و همچنین آماده‌سازی غرفه‌ها و ایستگاه‌های متنوع برای خدمت‌رسانی به زائران و شرکت‌کنندگان در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام(ره) آمادگی کامل دارند. «عیسی بیگدلی» مدیر اداره فرهنگی شهرداری منطقه۱۸ در این‌باره می‌گوید: «امسال با مشارکت و همکاری حوزه‌ها و معاونت‌های مختلف شهرداری منطقه، در مراسم ارتحال حضرت امام(ره) برنامه‌های مختلفی در نظر گرفته‌ایم. مثلاً مدیریت خدمات شهری با راه‌اندازی غرفه، فعالیت‌هایی همچون پاکسازی، تزیین و آماده‌سازی محوطه حرم را برعهده دارد و حوزه‌های دیگر شهرداری نیز همین‌طور، اما قالب خدمت‌رسانی‌ها در این روز، رویکرد اجتماعی و فرهنگی دارد و همه تلاش‌مان این است که شهروندان خدمات مطلوب و شایسته‌ای دریافت کنند. »
وی با بیان این توضیح که مناطق ۲۲گانه شهرداری به شکل پهنه‌بندی در محل‌های مشخص مستقر می‌شوند، اضافه می‌کند: «در این پهنه‌بندی، هر ۵منطقه در یکی از پهنه‌های جنوبی، شمالی، شرقی، غربی و مرکز قرار می‌گیرند و با استقرار نیروها و تیم‌های هر پهنه، خدمت‌رسانی مناسب‌تر و بهتری به شهروندان ارائه می‌شود. » به گفته مدیر اداره فرهنگی شهرداری منطقه ۱۸مناطق۲، ۶، ۱۵، ۱۸ و۲۰ در یک پهنه قرار دارند و همه کارها به‌طور مشارکتی انجام می‌شود. بیگدلی از تنوع برنامه‌ها صحبت می‌کند و می‌گوید: «در این غرفه‌ها برای همه اقشار و رده‌های سنی برنامه داریم. مثلاً برای کودکان و نوجوانان برنامه قصه‌گویی اجرا می‌شود که موضوع آن داستان‌هایی از زندگی حضرت امام(ره) است و آنها با ویژگی‌ها و خصوصیات امام(ره) بیشتر آشنا می‌شوند یا برگزاری مسابقه نقاشی با آبرنگ و... با موضوع زندگی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران که به برگزیدگان جوایز ارزنده‌ای اهدا می‌شود.
البته غرفه‌های دیگری هم پیش‌بینی شده، مثل غرفه پاسخگویی به مسائل دینی تا شهروندان سؤالات خود را از کارشناسان بپرسند. وی به برنامه ابتکاری شهرداری منطقه۱۸ اشاره می‌کند و می‌گوید: «با توجه به موقعیت جغرافیایی ناحیه۷ که در مسیر مسافران شهرستانی از نقاط مختلف کشور است، تصمیم گرفته شده تا ۲مدرسه و مساجد امام حسن عسکری(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) برای خدمت‌رسانی به زائران شهرستانی آماده شود و حتی امکاناتی برای انتقال زائران و شهروندان به حرم مطهر حضرت امام(ره) در نظر گرفته شود. » از دیگر کارهای اداره فرهنگی شهرداری منطقه۱۸ این است که با همکاری مسئولان ۱۶سرای محله، از شهروندان متقاضی شرکت در مراسم ارتحال امام(ره) ثبت‌نام کنند، چراکه وسیله ایاب و ذهاب آماده شده و از ساعت۷ تا زمانی که نیاز باشد، وسیله نقلیه مهیاست.
- ترافیک روان در مسیر حرم
- منطقه ۱۹
هرسال به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) ، شهرداری منطقه۱۹ به اقدامات متعددی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، حمل‌ونقل و ترافیک، زیباسازی و... می‌پردازد. «سید ابوطالب موسوی» مدیر اداره فرهنگی شهرداری منطقه۱۹ درباره برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی می‌گوید: «گفتمان‌های آموزشی با هدف آشنایی با شخصیت و جایگاه امام خمینی(ره) و تحولات در سبک زندگی اسلامی و دینی، از جمله برنامه‌هایی است که امروز ۱۳خرداد ساعت۱۰ تا ۱۲ در سراهای محله برگزار می‌شود. برگزاری کلاس طرح اندیشه‌های امام خمینی(ره) با حضور استادان دانشگاه از دیگر برنامه‌های آموزشی است که ساعت۱۰ تا ۱۲ در سرای محله شکوفه جنوبی اجرا می‌شود. »
وی ادامه می‌دهد: «پهن شدن سفره افطاری در روزهای ۱۳ و ۱۴خرداد و برپایی نمایشگاه کتاب از آثار امام خمینی(ره) از دیگر برنامه‌های فرهنگی است که در مسجد امام حسین(ع) و سرای محله شریعتی شمالی انجام می‌شود. » موسوی با اشاره به اینکه امسال سرویس ایاب و ذهاب رایگان برای انتقال شهروندان به حرم مطهر در سرای محله شهید کاظمی فراهم شده می‌گوید: «علاقه‌مندان برای شرکت در مراسم می‌توانند ساعت۹ به میدان ثارالله، خیابان سهیل، سرای محله شهید کاظمی مراجعه کنند. همچنین برپایی غرفه‌های فرهنگی و ورزشی و توزیع افطاری از برنامه‌هایی است که در حرم مطهر انجام می‌شود. »
«علیرضا مرآتی» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه نیز با اشاره به اینکه بیش از ۷هزار فضای پارک خودرو برای زائران آماده شده، می‌گوید: «با ساماندهی پارکینگ‌های ضلع شمالی حرم، پارکینگ ضلع جنوبی در بزرگراه علامه عسگری، پارکینگ شهر آفتاب و آماده‌سازی محوطه بزرگی در مقابل مجموعه شهر آفتاب، میزبان زائران خواهیم بود. » مرآتی ادامه می‌دهد: «تجهیزات ایمنی و ترافیکی در همه معابر و بزرگراه‌های منتهی به مراسم همچون بزرگراه خلیج‌فارس، هاشمی، علامه عسگری و... تکمیل شده است و وضعیت ترافیک نیز با اجرای طرح‌های مختلف کنترل می‌شود. » با توجه به نقش اداره زیباسازی در برگزاری این مراسم، «عباس پورراستگو» رئیس اداره زیباسازی شهرداری منطقه۱۹ می‌گوید: «اکران بیش از ۲۰۰مترمربع بنر در بزرگراه‌های شهید تندگویان، هاشمی، کاظمی، علامه عسگری و ضلع شمالی حرم مطهر، نصب حدود ۴ هزارمترمربع لامپ‌های مشکی و اکران حدود ۲۵۰تخته پرچم مشکی در پل‌های سواره‌رو، از اقداماتی است که توسط این اداره انجام شده است. »
- قبله تهران آماده استقبال از زائران
- منطقه ۲۰
مدیریت شهری منطقه۲۰ در سی‌امین سالگرد رحلت امام خمینی(ره) روزهای پرکاری را پیش رو دارد. شهرری به دلیل همجواری با حرم امام(ره) و همچنین وجود آستان مقدس حضرت سیدالکریم(ع)، همه ساله در این روزها پذیرای خیل عظیمی از زائران است که از اقصی نقاط کشور و حتی کشورهای دیگر برای شرکت در مراسم سالگرد رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به این بخش از پایتخت می‌آیند. دکتر «افشین ساروئی» معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه۲۰ می‌گوید: «بسیاری از زائران حرم حضرت امام(ره) قبل یا بعد از مراسم سالگرد ارتحال، برای زیارت یا استراحت به شهرری می‌آیند. به همین دلیل مقرر شده تا تمام امکانات خود را برای خدمت‌رسانی به زائران، در شهرری بسیج کنیم. »
ساروئی با بیان اینکه برنامه‌ها و تمهیدات مدیریت شهری منطقه۲۰ برای مراسم سالگرد ارتحال به ۳بخش قبل، حین و بعد از مراسم تقسیم می‌شود، می‌گوید: «نظافت و شست‌وشوی المان‌ها، جداره‌ها، مخازن زباله، نهرها، معابر شهری، سرویس‌های بهداشتی و... از جمله اقداماتی است که از روزهای قبل آغاز شده است. » او با بیان اینکه ضلع‌های جنوب و شرق حرم حضرت عبدالعظیم(ع) اغلب بیشترین حجم مسافر و زائر را دارد می‌گوید: «بیشترین تمرکز فعالیت‌های ما هم در این ۲ضلع خواهد بود. ۱۴۰کارگر به همراه ۲دستگاه جاروی بزرگراهی، ۱۲واترجت، ۸دستگاه خاور روباز و ۱۴دستگاه خودرو حمل پسماند، ۹دستگاه تانکر، ۶دستگاه جدول شور و ماشین‌آلات سنگین از قبیل بابکت، جرثقیل و کامیون‌های حمل نخاله و خاک و ادوات پاکسازی و... برای این منظور آماده کرده‌ایم. »
وی در توضیـح ضرورت وجــــود ماشین‌آلات سنگین در این روز می‌گوید: «با توجه به شرکت گسترده مردم در مراسم سالگرد ارتحال امام(ره)، باید برای هرگونه شرایط پیش‌بینی نشده آماده‌باشیم. به همین دلیل با تمامی تجهیزات در خدمت زائران خواهیم بود. » ساروئی با تأکید بر ضرورت نظافت لحظه به لحظه اطراف حرم در روز ۱۴خرداد می‌گوید: «در این روز ۱۰۰کیلوگرم کیسه مخصوص پسماند خشک به همراه ۲هزار بسته آموزشی بین زائران توزیع می‌شود. در کنار این اقدامات آموزشگران اداره بازیافت هم در کنار زائران حضور خواهند داشت تا مسائل محیط‌زیستی را به آنها آموزش دهند. » معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه۲۰ می‌گوید: «درکنار فعالیت‌های اداره خدمات شهری، اداره زیباسازی هم فعالیت‌های خود را از چند روز قبل آغاز کرده است. بهسازی هزار مترمربع از جداره‌ها با استفاده مواد پوشاننده از جمله این اقدامات است. همچنین ۲۵تخته بنر روی سازه‌های پرتابل و بیلبورد تهیه و نصب شده است.
۵پرچم مشکی بزرگ و ۱۷۰پرچم کوچک هم روی پل‌ها و نقاط خاص اکران شده است. » ساروئی با اشاره به بهسازی فضاهای سبز اطراف حرم و رفع نواقص سرویس‌های بهداشتی این محدوده می‌گوید: «در اطراف حرم ۱۲۰چشمه سرویس بهداشتی وجود دارد که همه آنها بعد از رفع نقص روشنایی و تعویض شیرآلات معیوب، آماده استفاده زائران شده است. فردا هم چند دستگاه سرویس بهداشتی سیار به این امکانات اضافه خواهد شد. » او با اشاره به رفع خاموشی بوستان‌های اطراف حرم به‌ویژه بوستان‌های دانش و زائر اضافه می‌کند: «۳قطعه زمین هم در خیابان‌های سلمان فارسی، آستانه و بزرگراه شهید آوینی تسطیح و آماده کرده‌ایم تا زائران بتوانند از آنها برای پارک خودرو استفاده کنند. » معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه۲۰ هم با برپایی ایستگاه‌های صلواتی و غرفه‌های فرهنگی در خدمت زائران و شرکت‌کنندگان در مراسم سی‌امین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) است.
- خاطره یک روز تلخ
«امیر اروجی» ساکن منطقه۲۰ است و با یادآوری سالروز ارتحال امام خمینی(ره) می‌گوید: «وقتی از خواب بیدار شدم، برخلاف همیشه خبری از سفره صبحانه و قربان صدقه رفتن‌های مادرم نبود. به طرف پنجره رفتم و بیرون را نگاه کردم. خیابان روشن پر بود از آدم‌هایی که بیشترشان بی‌هدف به این طرف و آن طرف می‌رفتند. اغلب آنها پیراهن‌های سیاه به تن داشتند. در بین جمعیت، دوستم مرتضی را دیدم و وقتی علت شلوغی را پرسیدم، عکسی از امام(ره) که در دست داشت را نشانم داد. » وی ادامه می‌دهد: «من جزو آن دسته از آدم‌هایی بودم که امام(ره) را بعد از فوتش شناختم. در زمان ارتحال امام(ره)، سن کمی داشتم و وقتی دیدم میلیون‌ها نفر در مراسم تشییع شرکت کردند، شخصیت ایشان برایم به یک معما تبدیل شد و از همان زمان شروع کردم به مطالعه آثار ایشان. » اروجی معتقد است هر ایرانی یکبار هم که شده باید صحیفه امام(ره) را مطالعه کند تا بیشتر با آرمان‌های بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران آشنا شود.
- امام حرف مردم را می‌زد
«امام خمینی(ره) حرف دل مردم را می‌زد و به همین دلیل می‌توان او را امام دل‌ها نامید. امام(ره) برای اینکه خواسته و مطالبات مردم محقق شود، خیلی تلاش کرد و ذره‌ای کوتاه نیامد. » «احمد امینی» ساکن منطقه۱۶ با بیان این مطلب می‌گوید: «اگر در آن سال‌های ظلم و جور طاغوت توانستیم بایستیم و پیروز شویم، به این دلیل بود که مردم ولایتمدار و در یک مسیر بودند و اکنون نیز ولایتمداری و اتحاد می‌تواند کشور را از مشکلات اقتصادی رها کند. »
- میزبان عزاداران هستم
«علی‌اکبر مقدم» از ساکنان منطقه۱۷ است. او هر سال میزبان اقوام و آشنایانی است که برای شرکت در مراسم ارتحال امام خمینی(ره) از راه‌های دور و نزدیک خود را به تهران می‌رسانند. مقدم می‌گوید: «من راننده مینی‌بوس هستم و در روز ۱۴خرداد فقط به زائران امام(ره) خدمت می‌کنم و آنها را به حرم می‌رسانم. » در خانه این شهروند سپیدموی محله ابوذر از شامگاه ۱۳خرداد به روی زائران مسافر باز است و بر سر سفره باصفای خود از آنها پذیرایی می‌کند.
- به جوانان اهمیت می‌داد
وقتی درباره حضرت امام(ره) و ویژگی‌های اخلاقی او صحبت می‌کنیم، جوان‌گرایی و توجه به این قشر از جامعه را در ابعاد زندگی پربرکت ایشان می‌بینیم. «طاها میرحسینی» ساکن منطقه۱۸ با بیان این مطلب می‌گوید: «امام(ره) به جوانان اهمیت می‌داد و مسئولیت‌های مهمی به آنها می‌سپرد. او با این کار، اعتماد به نفس جوانان را بیشتر می‌کرد تا خودشان را در صحنه محک بزنند و توانمندی‌هایشان را نشان دهند. »
- امام(ره)؛ شخصیتی تکرارنشدنی
از کودکی همراه خانواده و پایگاه بسیج محله در مراسم بزرگداشت امام خمینی(ره) شرکت کرده‌ام و امسال هم در حرم مطهر حاضر خواهم شد. «زینب ختاختن» ساکن منطقه۱۹ با بیان این موضوع می‌گوید: «امام خمینی(ره) نه تنها رهبری بزرگ بلکه شخصیتی تکرارنشدنی است که هر سال افراد زیادی در مراسم بزرگداشت ایشان شرکت می‌کنند. » او با اشاره به اینکه شرکت در این مراسم به‌خصوص برای نوجوانان و جوانان، به معنای تجدید بیعت با امام(ره) و شناخت آرمان‌های انقلابی است، می‌گوید: «این یک اعلام آمادگی برای ولایت‌پذیری و ظهور است و به عقیده من، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی کبیر، برگرفته از عاشوراست که مرگ را بهتر از زندگی همراه با خواری دیدیم. »