بیش از ۸۰۰ نفر در روستای وردیج سکونت دارند که شغل اصلیشان کشاورزی و مرغداری است و خانوادههای این روستا از این طریق امرار معاش میکنند. در سالهای اخیر ۱۴واحد مرغداری در این روستا فعال بود که اکنون ۱۲ واحد آن تعطیل شده و ۲ واحد دیگر هم به محل نگهداری گوسفند تبدیل شده است. به همین خاطر اغلب جوانان و ساکنان این روستا بیکارند و از انجام شغل موروثیشان بازماندهاند. برای بررسی علت تعطیلی این مرغداریها به سراغ «علیرضاسلطانی» دهیار روستای وردیج رفتیم و همچنین علت این مشکل را از «کامبیز رضایی» مدیر حریم شهرداری منطقه ۲۲ پیگیری کردیم.
از بزرگراه شهید خرازی وارد مسیر پر پیچ و خم روستاهای وردیج و واریش میشویم. در کمتر از ۱۰دقیقه به روستا میرسیم. لالههای قرمز از خاک بیرون زده و روی بستر سبز کوهها خودنمایی میکند. به اطرافم نگاه میکنم تا نشانی بیابم که با تعریف نام روستا همخوانی داشته باشد، اما به نتیجهای نمیرسم. ساختوسازهای شهر به این روستا هم رسیده است. کوچه و پسکوچههای روستا سوت و کور است، انگار کسی در اینجا زندگی نمیکند. نه صدای دام و احشامی میآید و نه خبری از شلوغی است. «علیرضا سلطانی» دهیار روستای وردیج با ما همراه میشود و در طول مسیر روستا سولههای بزرگی را در اطراف روستا نشانمان میدهد که اکنون خالی و به فضاهای بیدفاع تبدیل شده است.
این سولههای خالی، همان مرغداریهایی است که روزی چند نفر از قبالش نان میخوردند. سلطانی درباره فعالیت مرغداریها در این روستا میگوید: «۱۰ سال پیش، مرغداریهای این روستا سالی۷۰۰ تا ۸۰۰ تن مرغ تولید میکردند. بهطور میانگین هر ۲ ماه حدود ۱۴۰ تن از این مرغداریها مرغ به بازار عرضه میشد، اما اکنون به خاطر سختگیریها، مسائل اقتصادی و به صرفه نبودن تعطیل شدهاند و فقط یک یا دو واحد فعال است که در آن هم گوسفند نگهداری میکنند. »
- مسئولان حمایت نمیکنند
از کنار هر باغی که میگذریم، درختان گیلاس، شکوفه کرده و به بار نشستهاند. به گفته سلطانی بخش کشاورزی روستا فراز و نشیب داشته و کشاورزان هم مشکلات بسیاری دارند. سلطانی در ادامه به دلایل تعطیلی واحدهای مرغداری اشاره میکند و میگوید: «به غیر از نداشتن صرفه اقتصادی، گرفتن مجوز یا تمدید آن دلیل مهم دیگری برای تعطیلی مرغداریهای این روستاست. چراکه اگر مدیران واحدهای مرغداری بخواهند پروانه فعالیتشان را تمدید کنند یا پروانه جدید بگیرند، ابتدا باید مراحل بهداشتی و تأییدیه بهداشت را دریافت کنند. برای اخذ این مجوز نیاز است تا محوطهسازی و فنسکشی انجام و سپس چکلیستی تهیه شود. اما در حال حاضر دستگاههای اجرایی مانند جهاد کشاورزی و شهرداری برای فنسکشی و محوطهسازی مجوز نمیدهد و صاحبان مرغداریها بعد از دوندگیهای زیاد، به نتیجهای نمیرسند.
اگر واحد مرغداری پروانه نداشته باشد و غذای دام را با ارز دولتی ۴هزارو۲۰۰ تومان به مرغدار نمیدهند. درواقع براساس پروانه بهداشتی به شما پروانه کسب و در نهایت پروانه بهرهبرداری میدهند. به همین خاطر نهادهای مرتبط باید همکاری کنند تا مدیران مرغداریها پروانههایشان را بگیرند. وقتی پروانه بگیرند میتوانند با بیمه قرارداد ببندند و در مقابل بیماری، تلفات و آتشسوزی مصون بمانند. »
- چرخه صنعت از کار افتاد!
سلطانی درباره تعطیل شدن واحدهای مرغداری روستا میگوید: «علاوه بر بیکاری صاحبان مرغداریها کارگران و اهالی روستا هم که جذب کار در این مرغداریها شده بودند، بیکار شدند. به بیانی واضحتر با تعطیلی این واحدها به شکل زنجیرهای تعداد زیادی از افراد روستا موقعیت شغلیشان را از دست دادند و خانهنشین شدند. چرخه این صنعت در روستا متوقف شد و رونق کسب و کار از اینجا رفت. حتی اگر هم بخواهند بهصورت غیرمجاز فعالیت و مرغداری راهاندازی کنند، شرکت بیمه از مرغداری حمایت نخواهد کرد. همچنین هیچ کشتارگاهی هم دام را نمیخرد و مجوز حمل مرغ را نمیدهد.» به گفته دهیار روستای وردیج، اغلب ساکنان این روستا را قشر جوان و میانسال تشکیل میدهد و تعداد افراد سالخورده در این روستا بسیار کم است.
به همین خاطر این جوانان برای تأمین مخارج زندگی و امرار معاششان به کار نیاز دارند و سالنهای مرغداری از جمله فرصتهای اشتغالزایی روستا به حساب میآمدند. سلطانی در اینباره میگوید: «معمولاً به غیر از صاحب مرغداری، نزدیک به ۶۰ نفر بهطور مستقیم در سولههای مرغداری روستا مشغول بودند و بیش از ۱۵۰تا ۲۰۰ نفر هم به شکل غیرمستقیم با این واحدها کار میکردند. »
- مجوز در گرو تکمیل مدارک
گرفتن مجوز و تأییدیه شهرداری برای ادامه یا راهاندازی واحد تولیدی مراحلی دارد که «کامبیز رضایی» مدیر حریم شهرداری منطقه ۲۲ درباره این روند توضیح میدهد. رضایی میگوید: «هر واحد صنفی که در زمینه مرغداری، دامداری، پرورش طیور یا آبزیان و امور کشاورزی و باغداری فعالیت میکند ابتدا باید درخواستی تهیه و به شهرداری ارائه دهد. چون متولی این فعالیتها اداره جهاد کشاورزی است و براساس این درخواست شهرداری از جهاد کشاورزی استعلام میکند و مالک را به سمت ضوابط جهاد سوق میدهد و در صورت تأیید و اعلام کتبی اداره جهاد کشاورزی، شهرداری هم مجوز کار را به آنها میدهد. اگر مدارک مالک کامل باشد همه این مراحل کمتر از یک ماه انجام و مجوز صادر میشود، اما در برخی از موارد زمینهایی که در آن واحد تولیدی قرار است راهاندازی شود به اراضی ملی تعلق دارد که این موضوع از صدور مجوز جلوگیری میکند. همچنین فعالیتی که میخواهند در این زمین انجام دهند باید مطابق با ضوابط و مقررات وزارت جهاد باشد.
چراکه برای راهاندازی واحد تولیدی باید ابتدا امکانات و زیرساختهای ضروری مانند فضا، آب، برق و... تأمین شود و نبودن هرکدام از این امکانات میتواند دلیل دیگری برای صادر نشدن مجوز باشد. در صورت تکمیل بودن مدارک مالک واحد تولیدی، جهاد هم مانع راهاندازی و فعالیت این واحدها نخواهد شد. چراکه فعالیت این واحدها باعث میشود تا کسب وکار روستاها و روستاییان رونق بگیرد. »