کافه کتاب سیاری که با صدها جلد کتاب خواندنی محله به محله میچرخد و کتابخوانهای شهر را با خود همراه میکند. ایده جذاب «مصطفی رسولی» و«محمدرضا حیدری» خیلی زود به مرحله اجرا رسید و حالا فولکس قرمز رنگشان با آن کتابخانه نقلی پشتش پاتوق کتابخوانها شده است. افرادی که به کافه تیتیل کتاب هدیه میدهند، بهصورت رایگان کتاب امانت میگیرند و هر کدامشان میشوند مبلغی برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در محلههای شهر. در این گزارش سری به یکی از پاتوقهای اصلی کافه تیتیل در میدان هدایت محله پاسداران زدیم و از فعالیتهای یک روز این کافه جذاب گزارشی تهیه کردهایم که در ادامه میخوانید.
- یک کتابخانه تمام عیار پشت فولکس
چند دقیقه تا وقت تعیین شده قرار قبلی کافه تیتل با اهالی پاسداران باقی مانده است اما هنوز خبری از این کافه سیار نیست. فولکس قرمز رنگی که معلوم است در محله پاسداران هم طرفداران زیادی دارد. ۳ نوجوان محصل، پیرمرد عصا به دستی که یک کتاب قطور را زیر بغل زده و چند خانم جوان، در اطراف میدان هدایت به انتظار رسیدن فولکس نشستهاند. حوالی ساعت ۱۸ کافه سیار محبوب اهالی محله از راه میرسد و در چند متری قنادی دور میدان توقف میکند. جوانهای کتاب به دست، مشتاقانه خودشان را به کافه سیار میرسانند و آنها هم برای برپا کردن بساط کافه تیتیل آستین بالا میزنند. پیرمرد شیرینی فروش از پشت شیشه، دستی تکان میدهد و با یک احوالپرسی گرم سراغ بچههای کافه تیتیل میآید و با برق مغازهاش چراغ کافه سیار محبوب اهالی را روشن نگه میدارد.
صندلیهای تاشو کنار فولکس ردیف و بساط کتابخوانی جور میشود. ردیف کتابهای پشت فولکس میگوید کافه تیتیل برای همه کتابخوانها با هر سلیقهای کتاب دارد. «مصطفی رسولی» و «محمدرضا حیدری» ۲ سالی است که ایده این کافه کتاب سیار را برای جذب کتابخوانها و ترویج فرهنگ کتابخوانی عملی کردهاند. رسولی از ماجرای شکلگیری این کافه کتاب سیار میگوید: «همیشه میخواستیم یک کافه سیار برای خودمان داشته باشیم. از آنجایی که هر دو نفرمان اهل کتاب خواندن هستیم، تصمیم گرفتیم در کنار این کافه سیار، بخش مهمی از فعالیتمان را به جذب کتابخوانها و ترویج کتابخوانی اختصاص دهیم.
با همین ایده اولیه بود که کافه تیتیل متولد شد. » طولی نمیکشد که نخستین مشتری کافه تیتیل از راه میرسد. «محمد منصوری» دانشجوی رشته روانشناسی است و البته یکی از آن عشق کتابها که هر هفته باید یک کتاب را تمام کند. او میگوید: «کافه تیتیل یکی از پاتوقهای مورد علاقه من است. تا امروز بیش از ۱۰ جلد کتاب از کافه تیتیل امانت گرفتهام و البته هربار که برای قرض گرفتن کتاب میآیم، با دیگران هم درباره کتابهای مورد علاقهام حرف میزنم. اینجا نه تنها فرصتی برای امانت گرفتن کتاب مهیا میشود، بلکه کتابهای خوب و مفید را هم در گفتوگو با دیگر علاقهمندان شناسایی میکنم. »
- بازار داغ کتابهای امانی
با غروب آفتاب و خنکتر شدن هوا، به تدریج اطراف کافه کتاب سیار شلوغ میشود. جماعت کتابخوان از راه میرسند و بازار بده بستان کتاب هم حسابی داغ است. امانت گرفتن کتابها رایگان است و خرید و فروش کتاب در کافه تیتیل جایی ندارد. اینجا کتابخوانها گرد هم میآیند و درباره کتابهای مفیدی که خواندهاند حرف میزنند. یکی کتاب محبوبش را امضا میکند و به کافه تیتیل هدیه میدهد تا به دست دیگر کتابخوانان برسد و دیگری هم از قفسه کتاب پشت فولکس کتاب مورد علاقهاش را برمیدارد.
حیدری میگوید: «۲ سال پیش که کافه تیتیل کارش را شروع کرد فقط ۱۵۰ جلد کتاب داشتیم اما حالا بیش از ۷ هزار جلد کتاب داریم که همگی توسط کتابخوانها به کافه تیتیل اهدا شده است. از آنجایی که فضای کتابخانه کافه تیتیل محدود است فقط ۳۰۰ جلد کتاب با خودمان میآوریم و بقیه کتابها را در خانه نگهداری میکنیم. کافه تیتیلیها هم از روز قبل کتاب مورد علاقهشان را در صفحه مجازی به ما سفارش میدهند تا روز بعد آن را از کافه کتاب تحویل بگیرند. »
یک تختهسیاه کوچک که روی آن با گچ سفید نوشته شده: «از ما کتاب قرض بگیر؛ لطفاً بخون و برگردون» مأموریت اصلی کافه تیتیل را برای عابران پیادهای که از میدان هدایت میگذرند توضیح میدهد. رسولی درباره شرایط امانت گرفتن کتاب از کافه تیتیل میگوید: «هر روز محلی را که کافه کتاب در آن مستقر میشود در صفحه اینستاگرام کافه تیتیل اطلاعرسانی میکنیم. کسانی که قصد دارند کتاب امانت بگیرند یا میخواهند به کافه تیتیل کتاب اهدا کنند سراغ ما میآیند و دورهمی کتابخوانها با این روش شکل میگیرد. نام و مشخصات هر کسی که کتاب اهدا کند، یا کتاب به امانت بگیرد در دفتر مخصوص کافه ثبت میشود. با این روش میدانیم که چه کسی از کافه تیتیل کتاب امانت گرفته است. البته از آنجایی که مشتریان کافه کتاب همگی اهل مطالعه هستند خودشان را موظف به برگردانندن کتاب میدانند تا کتابها در اختیار همه علاقهمندان کافه تیتیل قرار بگیرد. »
- آرزویهای بزرگ مصطفی و محمدرضا
کافه تیتیل تنها کتابخوانها را به صرف یک استکان چای و گپوگفت کوتاهی درباره کتابهای روز دعوت نمیکند، مصطفی و محمدرضا میخواهند کافه تیتیلیها قدمهای بزرگتری بردارند. از کمک به بچههای کار تا ساخت کتابخانه در روستاهای محروم. حرفها که به اینجا میرسد، رسولی درباره همراهی مشتریان کافه تیتیل برای مهربانی با کودکانکار میگوید: «من و محمدرضا بخشی از درآمدمان را صرف کمک به بچههایکاری میکنیم که زیر پوشش مؤسسات خیریه هستند. درآمد شنبههای اول هر ماه کافه تیتیل به این هدف اختصاص دارد. ضمن اینکه هرکدام از مشتریان کافه تیتیل که دانش و مهارت خاصی دارد نیز با ما همراه میشود.
بهعنوان مثال مدتی قبل همراه با یک آرایشگر و یک نقاش به یکی از محلههای پایین شهر رفتیم و موهای کودکانکار را رایگان اصلاح کردیم. با آنها نقاشی کشیدیم و لحظات شادی را کنار هم سپری کردیم. » حیدری نیز درباره ساخت کتابخانه در روستاهای محروم میگوید: «با اطلاعرسانی در صفحه اینستاگرام کافه تیتیل از دنبالکنندگانمان خواستیم به کمپین ساخت کتابخانه در روستاهای سیل زده لرستان بپیوندند. خیّران هم پای کارآمدند و با تأمین هزینههای لازم برای ساخت چند کتابخانه کوچک در روستاهای سیل زده میخواهیم این ایده را هم علمی کنیم. کافه تیتیلیها هم کتابهای لازم برای راهاندازی کتابخانهها را هدیه خواهند کرد تا همگی به این آرزوی بزرگ برسیم. »