دستها، پاها و حتی سر و تنه این آدمک از مواد بازیافتی و دورریختنی درست شده است. امیر دانشآموز کلاس سوم دبستان شهید باجلان است و مثل دانشآموزان دیگر این دبستان، با همکاری دفتر توسعهای ناحیه ۳ فعالیتهای محیطزیستی خلاقانهای انجام میدهد. یکی از کارهای آنها کاشت سبزی در کیسههای کنفی است و امروز هم با وجود تعطیلی مدرسه به اینجا آمدهاند تا با استفاده از مواد بازیافتی عروسک گلدانی درست کنند.
- بچهها قدر طلای کثیف را میدانند
بچهها نمیتوانند آرام بنشینند و دوست دارند زودتر بفهمند لوازمی که از لابهلای زبالههای خانه جمع کرده و به مدرسه آوردهاند به چه دردی میخورد. کارشناس دفتر توسعهای ناحیه ۳ منطقه ۱۷ فیلمهای آموزشی زیادی به کلاس آورده تا دانشآموزان با دیدن آنها متوجه شوند زبالهها چه بلایی بر سر زمین دوستداشتنی ما میآورند. او برایشان توضیح میدهد: «هر تهرانی روزانه ۸۰۰ تا ۹۰۰ گرم و تقریباً ۲برابر میانگین جهانی زباله تولید میکند که برای محیطزیست تهدیدکننده و زیانآور است.» برای پسربچههای بازیگوش، شنیدن آمار و ارقام محیطزیستی کسلکننده است، اما وقتی نوبت به مسابقه میرسد سرحال و قبراق میشوند. مسابقه درباره تفکیک زباله از مبدأ است. کارشناسان دفتر توسعهای و اداره بازیافت شهرداری، بارها روش جداسازی زباله را به دانشآموزان این مدرسه آموزش دادهاند و بچهها به سادگی مراحل مسابقه را طی میکنند. بعد از این مسابقه پرهیجان، وقت درست کردن گلدان عروسکی است و باید به حیاط بروند.
- چاه آب و دوچرخه بازیافتی
بچهها کاردستیهای زیبای دیگری هم با وسایل دورریختنی درست کرده و به کلاس آوردهاند. یکی از آنها با چوب بستنی و قوطی خالی شیر خشک، چاه آب درست کرده و دیگری از کنار هم گذاشتن چند سیدی، کاغذ و ظروف یکبارمصرف، دوچرخه ساخته است. کاردستیهای دیگر هم دیدنی هستند و در هریک از آنها نشانههای خلاقیت و ابتکار بچهها به چشم میخورد. دقایقی طول میکشد تا دانشآموزان پرسروصدا و هایوهویکنان راهرو شاد و پر از نقاشیدیواری مدرسه را طی کنند و به حیاط کوچک و نقلی آن برسند. تعداد دانشآموزان پایههای مختلف که برای درست کردن کاردستی داوطلب شدهاند به ۲۰ نفر نمیرسد، اما پس از آنکه گروهبندی میشوند و زیراندازهای مقوایی خود را پهن میکنند، فضای حیاط فقط به اندازه چندمتر خالی میماند. در طول ۹ ماه سال تحصیلی، ۲۵۸ پسربچه پرانرژی مدرسه، زنگهای تفریح خود را در این فضا گذراندهاند. مادرها به کمک خانم معلم و کارشناسان میآیند و اسپریهای رنگ را میان گروهها تقسیم میکنند.
- راهرو پر از آدمکهای بازیافتی
بچهها از مدتها پیش قوطیها و ظروف شبیه گلدانهای مخروطی را جمعآوری کرده و به مدرسه آوردهاند. مادرها گونیهای سبزیکاریشده را که روی لبه باریک دیوار مدرسه ردیف شدهاند پایین میآورند تا به آنها آب بدهند. یکی، ۲ تا از بچهها با کنجکاوی به سراغ کیسهها میروند و با دیدن جوانه سبزیها که از خاک داخل کیسهها بیرون زدهاند حسابی ذوقزده میشوند. قوطیهای کوچک و بزرگ که رنگ و جلایی پیدا میکنند، بزرگترها به بچهها آموزش میدهند که چطور آنها را سوراخ کنند و از وسط آنها طناب رد کنند تا شبیه آدمک شوند. «رامین» و «آرین» زودتر از بقیه کارشان را انجام دادهاند و آدمکشان برای کاشت گل آماده است. حالا رنگ روی قوطیها خشک شده و بچهها میتوانند با حوصله برای آدمکشان چشم، ابرو، بینی و دهان بکشند. گروههای دیگر هم باید بجنبند تا زودتر کارشان تمام شود و پلههای راهرو مدرسه را با عروسکهای زیبا و رنگارنگ خود تزیین کنند.
- پرورش مهارتهای محیطزیستی
«اعظم محبی» مهر سال گذشته مدیریت دبستان شهید باجلان را برعهده گرفته و در طول سال تحصیلی طرحهای زیستمحیطی متعددی را در مدرسه اجرا کرده است. محبی میگوید: «آموزش و پرورش کشور به سوی مهارتآموزی پیش میرود. براساس سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، دانشآموزان باید به شیوه تئوری و عملی با روشهای حفظ و نگهداری محیطزیست آشنا شوند. ما با سرای محله مقدم، دفتر توسعه ناحیه ۳و پژوهشسرای امام هادی(ع) همکاری نزدیکی داریم و در برنامههای آموزشی و زیستمحیطی این مراکز شرکت میکنیم.» در دبستان شهید باجلان هفتهای یکبار معلمان و دانشآموزان دستکش به دست میکنند و با هم زبالههای حیاط و کلاسها را جمعآوری میکنند. در راهروها و کلاسهای این مدرسه مخازن زبالههای تر و خشک وجود دارد و طرح جداسازی زباله از مبدأ انجام میشود.