برای اطلاع از کارکرد این خانه و خدماتی که به زنان در معرض آسیب ارائه می‌دهد، گفت‌وگویی با «سید امیر میرفندرسکی» قائم مقام و مشاور مدیر کل بهزیستی گلستان داشتیم. این مسئول در گفت‌وگو با همشهری درباره مکان‌هایی که به عنوان سرپناه در اختیار دختران پناهجو و زنان معتاد یا خیابانی قرار می‌گیرند هم توضیحاتی داد که در ادامه می‌خوانید.
- درباره شرایط خانه امن ویژه زنان در معرض آسیب توضیح دهید.
نخستین خانه امن ویژه زنان در معرض آسیب به مساحت ۳۰۰ متر و ظرفیت ۵۰ نفر سال گذشته افتتاح شد. در این مکان خدمات روانشناسی، مشاوره‌های حقوقی و مددکاری به شکل رایگان ارائه داده می‌شود. از آنجاکه خانه امن به عنوان اقامتگاهی موقت برای مدت ۶ ماه در نظر گرفته شده است، چنانچه مشکل فرد برطرف نشود زمان اقامت تمدید خواهد شد.
نکته دارای اهمیت این است که الزاما هر زنی که در خانه امن حضور دارد مانند زنان خیابانی، آسیب‌دیده نیست و هر یک مشکلات گوناگونی دارند. در این مرکز زنانی که به دلیل خشونت یکی از اعضای خانواده احساس امنیت روانی و جسمانی نمی‌کنند هم اقامت دارند.
- معمولا کمتر کسی از وجود خانه امن مطلع است، علت تبلیغات نکردن در این زمینه چیست؟
این نوع مراکز را به علت برخی از ملاحظات نمی‌توان تبلیغ کرد، زیرا نتیجه معکوس می‌دهد. به عنوان مثال اگر اعلام شود که مرکز بازپروری زنان در یکی از خیابان‌ها دایر شده است، افراد سودجو به محض اطلاع برای این‌که آسیب وارد کنند، به این مراکز مراجعه می‌کنند. این مشکل در تمام شهرهای کشور صادق است. تبلیغ باید برای برنامه‌هایی باشد که منجر به آگاه‌سازی می‌شود مانند آموزش‌های قبل از ازدواج و پیشگیری از اعتیاد.
- نحوه ورود به خانه‌های امن به چه صورت است؟
بانوان در معرض آسیب، مستقیم به خانه امن نمی‌آیند بلکه این افراد با مراجعه به مرکز اورژانس اجتماعی شهر خود و انجام مصاحبه‌های لازم، در صورت نیاز به خانه امن فرستاده می‌شوند. اورژانس اجتماعی به عنوان گلوگاه و ورودی مرکز خانه امن حساب می‌شود. در برخی موارد فرد مراجعه‌کننده به اورژانس اجتماعی، یک زن خیابانی است که به مرکز بازپروری زنان ارجاع داده می‌شود. دختران پناهجو هم به مرکز خانه سلامت می‌روند. اینگونه نیست که تمام زنان با مراجعه به اورژانس اجتماعی در خانه امن استقرار یابند.
- با توجه به این‌که گفتید اقامت در خانه امن موقتی است، در این‌باره توضیح دهید.
اقامت در خانه امن، خانه سلامت و مرکز بازپروری مدت مشخصی دارد. در خانه امن بین ۴ تا ۶ ماه، خانه سلامت بین ۶ ماه تا یک سال و در مرکز بازپروری هم به همین صورت است. در این مدت عناصر و متغیرهایی که امکان برقراری ارتباط فرد با خانواده را میسر می‌کند، بررسی می‌شوند زیرا تمام تلاش بهزیستی بازگرداندن فرد به محیط خانواده است، اما گاهی این اقدام منجر به آسیب می‌شود که در این صورت برای توانمندسازی شخص برنامه‌ریزی خواهد شد.
- برای توانمندسازی آنان چه برنامه‌ریزی‌هایی انجام می‌شود؟
پرداخت وام اشتغال‌زایی تا سقف ۲۰ میلیون تومان، ارائه کمک‌هزینه تحصیلی به فرزندان این زنان (درصورت داشتن سرپرستی فرزندان) و پرداخت هزینه مسکن بلاعوض از اقدامات بهزیستی استان است. برای آن دسته از زنانی که توانایی کار مستقل ندارند و نزد شخص دیگری مشغول به کار می‌شوند، ضمانت‌نامه بانکی برای پرداخت حقوقی برابر یا نزدیک به حقوق اداره کار دریافت می‌شود. اداره کل بهزیستی از این زنان حمایت مادی و معنوی دارد. به زنان سرپرست خانواری که پس از مراجعه به خانه امن طلاق گرفته‌اند در شهرها تا ۳۰ میلیون تومان و در روستاها تا ۱۸ میلیون تومان کمک بلاعوض پرداخت می‌شود، مشروط بر این‌که فرد زمین و پروانه ساخت داشته باشد.
- چه تعداد اورژانس اجتماعی در استان داریم؟
در استان ۸ اورژانس اجتماعی در شهرهای گرگان، گنبد، آق‌قلا، علی‌آباد، کلاله، مینودشت، گمیشان و بندرترکمن دایر و آماده خدمت‌رسانی هستند. ایجاد پایگاه‌های ارائه‌دهنده خدمات اجتماعی هم از دیگر کارکردهای این اورژانس است. تاکنون استقبال از این مراکز خوب بوده و مردم تا حدودی آشنایی با عملکردشان دارند.