اما افزون بر این بیاعتمادی، طرحهای نیمهتمام و راکد یا به عبارت بهتر با زمان اجرای نامحدود، مشکلات و آسیبهایی را در بطن خود پرورش میدهند که خود به خود به مشکل یا مشکلهای جدید اجتماعی و شهری تغییر شکل مییابند و به جای ارتقای کیفیت زیست شهروندان، ذینفعان را به ستوه میآورند.
اجرای طرحهای توسعه شهری نیازمند فضای کالبدی است که در تهران حکم کیمیا را دارد. معمولاً اولین اعلام تصمیمها در مورد اجرای یک طرح، خرید و فروش در محدوده مورد نظر را متوقف و نخستین اقدام برای تملک املاک، محدوده را قفل یا فریز میکند. روند تملک نیز با مشکلاتی نظیر قیمتگذاری، توافق با مالکان و از همه مهمتر کمبود تا نبود بودجه فرصتی را برای شکلگیری فضاهای بیدفاع شهری و رشد آسیبها در مکانهای تملک و رها شده فراهم میکند و ماهیت پروژه را زیر سؤال میبرد.
تورق همشهری محله، نشانی این قبیل پروژههای نیمهتمام و راکد را در گوشه و کنار مناطق مرکزی تهران به ما میدهد. پروژه زیرگذر عابرپیاده بازار و کارگاه عملیاتی میدان هفتمتیر با سابقه تقریبی یک دهه و حصارهای آبی که به تازگی برچیده شدهاند، در طول سالها این سؤال را در ذهن رهگذران پرتعداد ایجاد کرده بود که اجرای یک پروژه زیرگذر عابر چه قدر زمان میبرد یا ادوات کارگاهی در وسط میدانی در قلب تهران به چه کار میآید؟ اگر خسارت این پروژههای ابتر به مخدودش کردن اعتماد عمومی و سیمای شهری محدود میشدند، پروژههای دیگری مثل طرح توسعه دانشگاه تهران و تعریض خیابان شوش با فراری دادن ساکنان قدیمی و ترویج آسیبهای اجتماعی، هویت محلهای را از بین بردند.
خوشبختانه از بین پروژههای ذکر شده، دو مورد یعنی کارگاه عملیاتی میدان هفتمتیر و طرح توسعه دانشگاه در منطقه۶ حذف شدند. اکنون مدیران شهری و کارشناسان شهرداری مناطق، حذف پروژههای نیمهتمام و آسیبزا را بیشتر به نفع شهر و شهروندان میدانند تا اصرار بر ادامه آن. اما بروکراسی حاکم بر تصویب پروژهها بر حذف آنها نیز سایه انداخته و تصمیمگیری در مورد آنها را از ید اختیار شهرداریهای مناطق خارج کرده است؛ مانند پروژه تعریض خیابان شوش. به نظر میرسد در مقطعی که محدودیتهای مالی بیش از سالهای گذشته بر شهرداری سایه انداخته است، بازنگری پروژههایی که در طول سالها خار چشم شهروندان شده و جز ایجاد مشکلات مضاعف اجتماعی رهآوردی نداشتهاند، ضروری باشد.
تاریخ انتشار: ۱ تیر ۱۳۹۸ - ۱۲:۰۶
سروش جنابی-دبیر تحریریه: تأخیر طولانیمدت در اجرای پروژههای عمران شهری ـ بنا به دلایل منطقی یا غیرمنطقی ـ در اکثر مواقع تأثیرات متناقضی بر جای میگذارد که کمترین آن بیاعتمادی به مدیران شهری و در مظان اتهام قرار گرفتن آنان است.