هیچ چیز به اندازه یک کار گروهی لذتبخش نیست. اینکه آدمها برای انجامکاری یا رسیدن به هدفی با هم تلاش کنند. اگر نتیجه آنچنانی نداشته باشد، ولی باب همدلی را باز کرده و ریشه دوستیها را عمیقتر میکند. درست مثلکاری که اهالی محله زرکش انجام دادند. آثار هنری و صنایعدستیشان را در باغموزه مینیاتور به نمایش گذاشتند. البته بانی این فعالیت دسته جمعی دفتر خدمات نوسازی محله وحیدیهـ زرکش بود که با دادن فراخوانی شهروندان محله زرکش را برای ارائه آثار هنریشان تشویق کرد. جمعآوری آثار مدت زمانی طول کشید و دست آخر برای نمایش آنها در هفته اول تیر، نمایشگاهی در باغموزه مینیاتور برگزار شد. همراه با جمعی از اهالی منطقه ۸ از نمایشگاه هنرمندان محله زرکش بازدید کردیم.
ساعت ۱۰ صبح است و تردد کسانی که برای بازدید از نمایشگاه به باغموزه مینیاتور (بوستان تمدن) آمدهاند زیاد است. بعضیشان با اینکه ساکن منطقه هستند، برای نخستین بار گذرشان به اینجا افتاده است. بازدید از نمایشگاه را یک اتفاق خوب قلمداد میکنند چراکه امکانش مهیا شده از باغموزه مینیاتور هم دیدن کنند. چند نفری که جلو ورودی بوستان تمدن ایستادهاند هدایتمان میکنند که برای تماشای آثار هنرمندان محله زرکش به گالری باغموزه برویم؛ از نقاشی رنگ روغن و سیاهقلم تا عکس و خط و تذهیب. تعدادشان بیش از ۴۰ اثر است. در میان سالن چند میز دیده میشود که هنرمندان صنایعدستی، دستاوردهای خود را روی آن گذاشتهاند. کیف چرم، لباس بافتنی، سجادههای قلاببافی شده و صابون و شمعهای تزیینی و تعدادی هم کوسنهایی که روی آنها نقاشی شده است.
«سمیرا افخمی» هنرمندی است که نقاشی روی پارچه کار میکند. برگزاری نمایشگاه را مزیتی برای هنرمندان تازهکار میداند و میگوید: «تازهکارها در اینجا با هنرمندان چیرهدست آشنا میشوند. انگیزهشان قوی میشود و راهی برای پرورش استعدادهای نهفتهشان یاد میگیرند.» اهالی یکی یکی از راه میرسند و نزدیکیهای ظهر گالری باغموزه پر از کسانی میشود که برای دیدن آثار هنری همسایههایشان به اینجا آمدهاند. از هنرمندان دیگری که آثار فاخری در گالری به نمایش گذاشته، «افسانهترکمن» است. او سالهاست تذهیب و خط کار میکند. این هنرمند برجسته بارها آثار خود را در نمایشگاههای بینالمللی شرکت داده اما تأثیر این نمایشگاه محلی را بیشتر از نمایشگاههای بینالمللی میداند و میگوید: «در این نمایشگاه شهروندان از هر گروه سنی یا هر توانایی که دارند شرکت کردهاند. به نمایش گذاشتن کارهای ابتدایی با آثار پیشرفته باعث رشد و شکوفایی استعدادها میشود. چه خوب که این نمایشگاه برگزار شد. خیلی از هنرمندان از عهده هزینه برگزاری نمایشگاه برنمیآیند و نمیتوانند کارهای خود را ارائه دهند. در این محله قشر متوسط زندگی میکنند. خیلیها به دلیل دغدغههای مالی نمیتوانند سراغ پرورش توانمندیشان بروند. نمایشگاههای محلی باعث پرورش استعدادها میشود.»
- مشارکت مردمی برای شکوفایی استعدادها
همدلی هنرمندان محلی برای ارائه آثارشان زیباست. خوشحال از اینکه دفتر خدمات نوسازی شرایط هویدا کردن توانمندیشان را فراهم کرده است. «مهناز کرمی» کارشناس اجتماعی دفتر خدمات نوسازی درباره این اقدام مردمی میگوید: «دفتر خدمات نوسازی با این در که حوزه فعالیتش تسریع ساختوساز و آبادانی محلههاست اما هدف اصلیاش جذب مشارکت مردمی است. هر محله با توجه به نیاز شهروندان و کاستیهایی که در محله وجود دارد اقداماتی برای مشارکت مردمی انجام میشود. بهطور مثال در محلههایی که بافتهای قدیمی و هویتی دارند، شهروندان برای بازسازی مکانهای چندصدساله اقدام میکنند. در محله زرکش با توجه به ظرفیتهایی که داشت تصمیم گرفتم از همه هنرمندان دعوت کنم تا آثار خود را برای شرکت در نمایشگاه ارسال کنند. در نخستین گام فراخوان زدیم که هرکسی هر هنری دارد در این طرح مشارکتی شرکت کند.»
کرمی در گام بعدی کارگروهی شامل ۷ نفر تشکیل داد و خواست درباره برگزاری نمایشگاه به شهروندان اطلاعرسانی کنند. این کار بازتاب خوبی داشت و هنرمندان زیادی در طرح مشارکتی ثبتنام کردند. کرمی ادامه میدهد: «یکی از شرایط فراخوان این بود که همه هنرمندان چه تازهکار و چه زبده میتوانند آثار خود را ارائه دهند. تعداد آثار زیاد بود و با رایزنیهایی که با شهرداری انجام دادیم قرار شد نمایشگاه در گالری باغموزه برگزار شود؛ در واقع یک تیر با دو نشان. چراکه خیلی از شهروندان منطقه ۸ هنوز به باغموزه نیامده و این مکان گردشگری را نمیشناختند. مسئول باغموزه مینیاتور این امکان را مهیا کرد که در مدت زمان برگزاری نمایشگاه بازدید از باغموزه رایگان باشد.» در نمایشگاه محلی زرکش ۲۷ نفر شرکت کردهاند که تعدادی از آنها شهروند ارامنه هستند. به باور کرمی همکاری شهروندان ارامنه در کنار دیگر شهروندان خود نقطه عطفی بین توانمندیهای آنهاست.