- مقدمه
از زمان ورودم به شورای اسلامی شهر تهران، که مصادف با سومین دوره آن بود، به سبب سابقۀ سکونت خانواده و علاقه فراوانی که به تهران و مردمان آن داشته‌ام مباحث مربوط به شهر تهران همواره برایم از اولویت ویژه‌ای برخوردار بوده است. از همان روزهای نخست به سبب ارتباطاتی که داشتم، با مردم و نخبگان بسیاری دیدار کردم و از مشکلات و مسائل این شهر و مردمش آگاه شدم. این آگاهی بلحاظ ماهیت و مقیاس جدای از آن اطلاعاتی بود که به طور رسمی و اداری دریافت می‌کردم. در دوره شش ساله مسئولیتم در ستاد شورایاری ها در دوره سوم، جلسات هم اندیشی منظم و بی واسطه ای با منتخبین مردم محله‌های شهر داشتم و از نزدیک با مشکلات اکثر محلات تهران آشنا می‌شدم.
در آن دوره تلاش کردیم تا سازوکارهای ارتباط با شورایاران و نهادهای محله ای را تسهیل کنیم و به همین دلیل هر دو هفته یکبار شهرداران مناطق و نواحی و سایر مدیران اجرایی سازمانهای دخیل در مدیریت شهر جلساتی را در سطح مناطق با حضور اعضای شورایاری برگزار می کردیم و از مسائل و مشکلات محله و دغدغه های شورایاران به عنوان بازوها و نمایندگان شورا در محلات آگاهی پیدا می کردیم و به منظور پیگیری خواسته ها و مصوبات آن جلسات کمیته ای را با عنوان کمیته پیگیری با حضور نمایندگان ستاد شورایاری، شورا و شهرداری منطقه تشکیل داده بودیم که وظیفه اش پیگیری مصوبات جلسات فوق الذکر بود. علاوه بر آن و به منظور نهادینه کردن جایگاه شورایاری ها در نظام مدیریت شهری هر هفته نمایندگان شورایاری مناطق و محلات برای ارائه گزارش در صحن شورا حاضر می شدند و گزارش خود را در حضور خبرنگاران و اعضای شورا و مدیران کلان و محلی شهرداری ارائه می کردند. مجموعه این اقدامات باعث شد تا سطح اعتماد بنفس شورایاران افزایش یافته و شهرداری در مقابل آنها پاسخگو باشد و البته حس مسئولیت پذیری شورایاران را نیز افزایش می داد. در کنار همه این اقدامات نشست های هفتگی به منظور توانمندسازی شورایاران طراحی شد که کمک میکرد تا ضمن اشراف بر مسائل شهر و مدیریت و برنامه ریزی، قدرت و سطح مهارت آنها افزایش پیدا کند که این کمک می کرد تا شورایاران در بودجه ریزی محلی ورود کرده و پیشنهادات خود را عملی کنند. تا پیش از آغاز شورای چهارم، از این طریق اطلاعات خوبی درباره مسائل و مشکلات محلات شهر تهران به دست آوردیم. علاوه بر این‌ها بازدیدهای بسیاری که از مناطق و محلات مختلف داشتم، در شناخت مسائل تهران بسیار مؤثر بوده است. با شروع دوره چهارم شورا و انتخابم به عنوان رییس شورای شهر تهران، تصمیم بر این گرفتم تا علاوه بر دیدارها و بازدیدهای رسمی از بخش‌های مختلف شهر، به‌طور منظم، در روزهای جمعه و خارج از عرف دیدارهای معمول اداری، شهروندان و محله‌های تهران را از نزدیک ببینم و با مسائل و مشکلات و یادگارهای مادی و معنوی آنها آشنایی بیشتری حاصل کنم و از دغدغه ها و پیشنهادات شهروندان آگاهی پیدا کنم. این اهداف، بیشتر از وظایف معمول اعضای شورا در هر سمتی بوده است. انتخاب روز جمعه تصادفی نبود، زیرا در سنت‌های کهن این سرزمین، روز جمعه، روز دید و بازدید است. اهدافی همچون آشنایی بیشتر و عمیق‌تر با شهر و محله‌های آن، شناختن و شناساندن لایه‌های پنهان شهر به خبرنگاران و متخصصان شهری، ارتباط با نخبگان و هنرمندان و چهره‌های مختلف و تقویت یا پیوند ارتباط با مجموعه مدیریت و مدیران ذیربط در مسائل گوناگون شهری و در یک کلام شهر را از سایه و تاریکی به روشنی و آفتاب آوردن. در این دیدارها که هنوز ادامه دارد، با یاری اصحاب رسانه، مسائل و موضوعات شهری که در شرایط عادی، ورود و حضور در آنها برای دیگران میسر نبود، مورد بازدید قرار می‌گرفت و اطلاعات آن انتشار می‌یافت.
درگزارش حاضر، علاوه بر آن که به طور اجمال، مناطق و اماکن مورد بازدید در جلسات با شورایاری های محلات و مناطق و برنامه‌های تهرانگردی معرفی گردیده، عموم مسائل و مشکلات این کلانشهر که در طول این بازدیدها و در ارتباط با مردم محله‌ها و بخش‌های مختلف مورد بحث و گفتگو قرار گرفته مشخص و تفکیک شده است. اینک که این سال‌ها را پشت سر گذاشته‌ام، به خوبی درک می‌کنم که این روش تا چه میزان می‌تواند در حل و فصل و به‌ویژه فهم بی‌واسطۀ مشکلات شهری موثر باشد.
- میراث دار چنارستان تهران
منطقه پنج شهر تهران از جمله مناطقی است که سابقه محله های آن، به غیر از کن، به بیش از پنج دهه نمی‌رسد و توسعه محلاتی چون شهران در بیست سال گذشته صورت پذیرفته است؛ لذا سابقه سکونت شهروندان در این منطقه خیلی طولانی نیست و به شهرکهای اکباتان، چشمه، آپادانا و دهکده المپیک بر می گردد که جملگی مربوط به پهلوی دوم هستند. به لحاظ مباحث شهرسازی، این منطقه در میان سایر مناطق دیگر، از شاخص های بالایی برخوردار است. شهرک اکباتان، از نمونه شهرک های تقریبا کاملی به لحاظ شهرسازی است که در این منطقه قرار گرفته است.
این منطقه در شمال غربی تهران قرار دارد و از جنوب به بزرگراه تهران-کرج، از شرق به بزرگراه محمدعلی جناح، شمال میدان آزادی و در امتداد آن بزرگراه شهید اشرفی اصفهانی، از شمال رود دره ی فرحزاد و از غرب به تقاطع رودخانة کن و جاده مخصوص کرج محدود می‌شود.
بیشتر اراضی این منطقه در گذشته بخشی از زمین‌های روستای کن به حساب می‌آمد. در کنار روستای تاریخی کن، روستاهای دیگری همچون پونک، باغ فیض، مرادآباد و حصارک نیز در این محدوده بودند که در دهه‌های گذشته تبدیل به محله شده‌اند.
روند شکل‌گیری محلات این منطقه از دهه ۴۰ و با ساخت آپارتمان‌های هزار دستگاه شهر زیبا آغاز شد و با ساخت مجموعه آپارتمان‌های کوی کیهان، شهرک اکباتان، شهرک آپادانا و شهرک بیمه در دهة ۵۰ ادامه یافت. در مجموع این منطقه یکی از مناطق جوان شهر تهران به حساب می‌آید و خیابان‌ها و معابر عریض و ساختمان‌های منظم و متحدالشکل گویای این مسأله است. این منطقه از اولین مناطقی است که بیشتر ساکنان آن از همان ابتدا، آپارتمان‌نشین بوده‌اند و فرهنگ آپارتمان‌نشینی در آن‌جا بسیار زودتر از جاهای دیگر جا افتاده است. کن از قدیمی‌ترین روستاهای شمال ری باستان است. قدمت این روستا دقیقاً مشخص نیست اما گفته شده به پیش از اسلام هم می‌رسد. پیدا شدن استخوان‌هایی که در وضعی نظام مند دفن شده بودند و همچنین سکه‌هایی مربوط به صدر اسلام، این ظن را قوت می‌بخشد.
کن در تقسیمات جغرافیایی قدیم، از مجموعه روستاهای قصران خارج یا همان شمیران بوده و غربی‌ترین روستای این ناحیه به‌شمار می‌آمد. دشت‌ها و کوهستان‌های اطراف کن در دوره‌های مختلف شکارگاه سلاطین قاجار بوده است. چنارهای کن به قدری زیاد و معروف بوده که بر طبق گفته معتمدین کن، چنارهای جاده پهلوی (خیابان ولیعصر) از کن تامین شده است. در حال حاضر چنارهای کهن بسیاری در این محله و باغ های آن باقی است که می توان آنها را از نسل چنارهای قدیمی تهران، که روزگاری به چنارستان معروف بود، به حساب آورد. قطور ترین و کهن ترین درخت چنار شاداب و سرزنده تهران، با عمری نزدیک به هزار سال، در یکه باغ کن واقع شده است که می تواند به عنوان یکی از جاذبه های مهم شهر تهران معرفی گردد. در دیداری که از این محله داشتیم، به همراه هفت نفر دیگر، دست به دست هم دادیم تا بتوانیم این چنار قطور را در بغل بگیریم.
باغ‌های کن یکی از زیباترین مناظر طبیعی تهران است که هنوز هم تا حدودی دست نخورده و بکر باقی مانده است. در سال‌های اخیر متأسفانه بسیاری از باغ‌های توت اهالی کن که در جنوب آن واقع شده بود، در اثر احداث بزرگراه و همچنین دلایل دیگر از بین رفت. برخی از باغات حاشیه بلوار کوهسار نیز در سال‌های اخیر به همین سرنوشت دچار شدند و به جای آنها آپارتمان‌های شرکت‌های تعاونی و... ساخته شد. در گذشته روستای بزرگ کن به همراه روستاهای کوچک اطرافش همچون سنگان و طالون و کشار و سولقان، بخش عمده میوه پایتخت یعنی تهران را تأمین می کردند. خرمالو و شاتوت کن در کنار گیلاس و آلبالوهای سنگان و طالون، از بهترین محصولات گذشته و امروز کن و مجموعه روستاهای اطراف به حساب می آیند.
رودخانة کن یکی از هفت رود دره‌هایی است که در پهنة تهران جاری است. چندین دهنه پل نیز بر روی این رودخانه ساخته شده بود، پل حاج محمدعلی که یکی از آثار قدیمی کن به حساب می‌آید، هنوز هم باقی است این رودخانه منبع اصلی آب‌رسانی به باغ‌ها، زمین‌ها و روستای کن بوده است. در کنار این رود، قنات‌های مختلفی هم در کن احداث شده بود زیرا کن دارای باغ‌ها و زمین‌های وسیعی بود که رودخانه به تنهایی (مخصوصاً در فصل تابستان) نمی‌توانست جواب‌گوی همة آنها باشد. تعدادی از این قنات ها هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرند. در دیدارهایی که در این مدت از محله کن صورت گرفت، از مظهر قنات باغ لورکان و قنات کهنه حجت آباد بازدید به عمل آوردم.
معمولاً برای آب‌رسانی آب به باغ‌ها و زمین‌ها و آب انبارهای روستا، افرادی به عنوان میراب برای این کار انتخاب می‌شدند. به علت تعدد باغ و زمین میراب‌ها نفوذ بسیار زیادی در روستای کن داشتند و معمولاً افراد خاصی که مورد اعتماد اهالی باشند، برای این کار انتخاب می‌شدند. آقای عشوری از جمله میراب های قدیمی کن بوده که در حال حاضر در این محله زندگی می کنند و در یکی از دیدارها با ایشان در مورد نحوه آب رسانی در روستای کن به گفتگو نشستیم.
توسعه شهرنشینی در منطقه پنج، در دهه های ۶۰ و ۷۰ به یکباره سرعت یافته و محله های خوب این منطقه همچون جنت آباد و شهران در این دوره تکوین یافتند. از جمله مهم ترین تأسیسات شهری که در این منطقه در دهه ۴۰ احداث گردید، تصفیه خانه آب شماره یک تهران است که بخش عمده آب مصرفی شهر تهران را از سد کرج تأمین می کند. همچنین اماکن تفریحی مهم تهران همچون شهربازی ارم، باغ وحش تهران، بوستان جوانمردان، موزه پول، سرزمین عجایب و سایت پرواز پاراگلایدر و پیست موتورسواری کراس در این منطقه واقع شده اند و از این لحاظ، این منطقه سهم زیادی در پر کردن اوقات فراغت شهروندان تهرانی، به خصوص ساکنان غرب تهران، دارد. پردیس سینمایی کورش و پردیس سینمایی زندگی، نیز دو مجموعه بزرگ فرهنگی تهران هستند که در کنار بخش تجاری این مجموعه ها و همچنین مجموعه تجاری هایپر استار، باعث رونق این منطقه گردیده اند؛ هر چند به لحاظ شهرسازی و جانمایی، دو مجموعه کورش و هایپراستار سبب ایجاد معضلاتی همچون ترافیک، در این محدوده گردیده اند.
آب و هوای مطلوب، دسترسی مناسب، بافت شهرسازی متفاوت و همچنین عوامل دیگر، سبب شده تا این منطقه در دو دهه گذشته بیشترین رشد جمعیت و کالبد را داشته باشد. این منطقه با مساحت تقریبی ۵۴.۷ هکتار، جمعیتی در حدود ۸۹۶ هزار نفر را بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۳، که در سایت شهرداری منطقه ۵ آمده، در خود جای داده است. این منطقه دارای ۷ ناحیه و ۲۷ محله نظیر اکباتان، آپادانا، شهران، پونک، جنت‌آباد، ارم، کوهسار و... است.
از مجموع برنامه های تهران گردی و بازدید از منطقه پنج و گزارش های شورایاران محترم، مسائل و مشکلات این منطقه را از نگاه آنها و بر مبنای مشاهدات میدانی می‌شود چنین فهرست کرد؛
۱. تهرانگردی بیست‌وسوم: به تاریخ ۱۲/۰۲/۱۳۹۳
۲. تهرانگردی چهل‌وششم: به تاریخ ۰۱/۰۳/۱۳۹۴ بازدید از حریم منطقۀ ۵
۳. بخشی از پنجاهمین تهرانگردی: به تاریخ ۰۲/۰۵/۱۳۹۴ بازدید از مناطق سیل‌زده در حریم منطقه ۵
۴. بخشی از تهرانگردی هفتادوششم: به تاریخ ۰۵/۰۶/۱۳۹۵ به مناسبت آب‌گردی
۵. تهرانگردی هشتادوپنجم: به تاریخ ۱۰/۱۰/۱۳۹۵
در این برنامه‌ها ضمن بازدید از وضعیت روستاهای سیل زده حاشیه کن، از بخش‌های مختلف این منطقه بازدید شد که فهرست آنها در جدول زیر آمده است. به دلیل اهمیت بازدید مسائل و مشکلات مربوط به منطقه از نزدیک و بنابر اهمیت موضوعات، در برخی از این بازدیدها، مسئولان دستگاههای دیگر همچون رئیس اداره فرهنگ و ارشاد شهر تهران، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران، مدیر کل حوزه وزارتی سازمان میراث فرهنگی، معاون برنامه ریزی سازمان زیباسازی، به همراه شهردار منطقه و معاونین ایشان همراهمان بودند. بازدیدها:
۱. باغ آقای عشوری واقع در کوچه آسیاب، و دیدار با اهالی قدیمی کن و گفتگو پیرامون وضعیت گذشته کن
۲. مجموعه باغ‌های کن و بررسی وضعیت این باغ ها
۳. یکه باغ و قطورترین درخت موجود تهران و بحث در مورد حفظ میراث طبیعی تهران و باغ های کن
۴. رودخانه و پل تاریخی کن و بحث در مورد حفظ محیط زیست
۵. آستان مقدس امام زاده شعیب و بحث و گفتگو در مورد مرمت و بازسازی غیراصولی این امام زاده
۶. آستان مقدس امام زاده علی بن جعفر بن موسی کاظم (ع) و بازدید از این مجموعه و قبور داخل محوطه این امام زاده
۷. مدرسه کن و دیدار با مدیر و معلمان گذشته و حال این مدرسه، به مناسبت روز معلم
۸. پرنده سرای امیرعلی و گفتگو با مالک این مجموعه در مورد خرید و فروش پرندگان اهلی
۹. حمام تاریخی کن و بحث در مورد حفظ میراث تاریخی این محله
۱۰. خانه پدری آیت الله مهدوی کنی و بحث در مورد احیا و بازسازی این خانه قدیمی
۱۱. مجتمع نابینایان شهید محبی و دیدار و گفتگو با مدیران و کارکنان این مجموعه و نابینایان مشغول تحصیل در این مجموعه و شنیدن مسائل و مشکلات پیش روی این مجتمع
۱۲. کتابخانه مرحوم علامه جعفری و دیدار با خانواده آن مرحوم و بازدید از فعالیت های این مجموعه فرهنگی
۱۳. هتل در حال ساخت عالی قاپو و دیدار با مالک این مجموعه خصوصی به عنوان یکی از پتانسیل ها و ظرفیت های گردشگری کلانشهر تهران و منطقه
۱۴. روستای سنگان (در حریم منطقه) و بازدید از بخش های مختلف این منطقه
۱۵. آستان مقدس امام زاده قاسم سنگان (در حریم منطقه) و دیدار و گفتگو با اهالی سنگان و کسبه اطراف این امام زاده و بحث گردشگری این روستا و آبشار معروف آن
۱۶. روستای طالون (در حریم منطقه) و بازدید از فضای طبیعی از این روستا و گفتگو با اهالی این روستا و همچنین ساخت و سازهای غیرقانونی در مسیر این روستا
۱۷. مسجد روستای واریش (در حریم منطقه) و دیدار با اهالی این روستا و امام جماعت آن و شنیدن معضلات و مشکلات این روستا
۱۸. روستای کشار (در حریم منطقه) و بازدید از ساخت و سازهای غیرقانونی در حریم این روستا و روستاهای اطراف
۱۹. انبار سوخت شمال غرب تهران و دیدار و گفتگو با مدیران این مجموعه و بحث در مورد خطرات بالقوه این انبار برای پهنه شمال غرب تهران
۲۰. محل پاراگلایدر سواری شمال غربی منطقه ۵ و دیدار و گفتگو با ورزشکاران و علاقه مندان به این رشته و بحث در مورد ظرفیت های بالقوه این منطقه در توسعه این ورزش
۲۱. زورخانه جوانمردان و دیدار و گفتگو با ورزشگاران و اهالی محله
۲۲. محله اکباتان و بازدید از بخش های مختلف این شهرک
۲۳. انجمن آشوریان و دیدار و گفتگو با آشوریان تهرانی، به مناسبت سال نو میلادی
۲۴. بوستان ویژه جانبازان و روشندلان و بازدید از بخش های مختلف این بوستان، به عنوان یکی از اماکن تفریحی تخصصی این قشر از شهروندان
۲۵. مسجد نظام مافی و بازدید از آن
۲۶. بافت قدیمی محله باغ فیض و دیدارو گفتگو با ساکنان قدیمی محله
۲۷. امام‌زاده سیدجعفر و سیده حمیده خاتون و بازدید از بخش های مختلف آن
۲۸. تصفیه‌خانۀ شمارۀ ۲ شهر زیبا و دیدار و گفتگو با مدیران این مجموعه و آشنایی با تأسیسات این مرکز و آشنایی با چگونگی تأمین آب شرب ساکنان کلانشهر تهران و مشاهده مراحل مختلف این فرایند، به همراه توضیحات کارشناسی کارشناسان این تصفیه خانه
۲۹. سر منشا دو قنات لورکان و کهنه جنت آباد در کن و بحث در مورد حفظ میراث طبیعی تاریخی این منطقه
بر اساس بازدیدهایی که در این دوره از این منطقه انجام شد و با توجه به مطالعاتی که درباره مسائل شهری مختلف در این منطقه به عمل آمد، و همچنین با عنایت به گفتگوهایی که در طی این سال ها با مردم این محله و منطقه داشتم، لیستی از مشکلات این منطقه توسط مردم و شورایاران ارائه شد که به شرح زیر هستند:
۱. ناهماهنگی ایجاد شده ناشی از درهم تنیدگی خانه‌های فرسوده و نوساز
۲. حضور مهاجران غیرقانونی تبعه خارجی در منطقه
۳. خطرات احتمالی ناشی از وجود انبار سوخت شمال غرب تهران
۴. وضعیت و شرایط نامناسب کالبدی برخی مدرسه‌ها (نظیر مدرسۀ کن که حیاتش نشست کرده است و ...)
۵. نبود امکانات مناسب برای اوقات فراغت معلولان ساکن در منطقه
۶. وجود بافت فرسوده در برخی محلات (مانند جنت‌آباد مرکزی، ...)
۷. کمبود روشنایی معابر در برخی محلات (مانند برخی معابر محلۀ شهر زیبا و شهرک آپادانا، ...)
۸. دفع نادرست فاضلاب در برخی محلات (مانند شهرک آپادانا و شهران شمالی، شهرک نفت، محلۀ کن، باغ‌فیض، جنت‌آباد مرکزی، حصارک محلۀ شاهین، بوی نامطبوع فاضلاب بیمارستان پیامبران محلۀ ابوذر، ...)
۹. دفع نادرست زباله و کمبود مخزن زباله در برخی از محلات (مثلا در شمال‌غربی محلۀ بهاران، پونک شمالی انتهای بزرگراه ستاری، دانشکدۀ علوم پزشکی دانشگاه آزاد در حصارک، محلۀ شاهین، ...)
۱۰. فعالیت صنایع آلاینده و مشاغل مزاحم (کارگاه‌های آلونک‌سازی و آجرسفالی در محلۀ بهاران، کابینت‌سازی‌ها در محلۀ باغ‌فیض، صنایع سنگ در محلۀ سازمان آب ...)
۱۱. ضعف در ارائۀ خدمات و تسهیلات شهری (مانند نبود پل عابر در برخی معابر محلۀ شهران شمالی، ...)
۱۲. آلودگی صوتی ناشی از عبور خط مترو تهران-کرج (محلۀ بلوار فردوس)
۱۳. مشکلات ناشی از پایین بودن سرانۀ فضای بهداشتی-درمانی (شهرک آپادانا)
۱۴. مشکلات ناشی از استقرار پایانۀ اتوبوسرانی (محلۀ جنت‌آباد مرکزی، ...)
۱۵. بلاتکلیفی چاه‌های قدیمی (جنت‌آباد مرکزی)
۱۶. تغییر کاربری فضای سبز به تجاری (مانند پروژۀ مگامال، ...)
۱۷. کمبود پارکینگ (مثلا در محلۀ اکباتان فاز ۲، ...)
۱۸. تبدیل معبر عمومی به پارکینگ دانشگاه شهید بهشتی در محلۀ اکباتان
۱۹. ترافیک (مثلا انتقال بار ترافیکی هایپراستار و هایپرمی به شهرک اکباتان، محله باغ فیض، ...)
۲۰. ساخت‌و سازهای بی‌رویه در ارتفاع بالای ۱۸۰۰ متر
در بازدیدهایی که طی برنامه های تهرانگردی از بخش های مختلف منطقه پنج انجام گرفت، علاوه بر نظارت و انتقال مباحث و مسائل این منطقه به مجموعه شورای اسلامی شهر تهران و طرح آنها در صحن و بخش های مختلف کارشناسی شورا، پیشنهاداتی نیز در حاشیه این بازدیدها ارائه کردم و در باره موضوعاتی با مسئولان و سازمانهای ذیربط مذاکره شد که اهم آنها عبارت است از:
۱. مرمت خانۀ متعلق به آیت‌اله مهدوی‌کنی و تبدیل آن به خانه‌ای با عنوان "خانۀ کن"
۲. تاکید بر حفظ باغات منطقه
۳. ثبت باغات کن به عنوان میراث طبیعی شهر تهران
۴. ثبت پل تاریخی کن در زمرۀ میراث فرهنگی
۵. ثبت آستان مقدس امام‌زاده شعیب (ع) در زمرۀ میراث فرهنگی
۶. ایمن‌سازی، مقاوم‌سازی و رفع مشکلات انبار سوخت شمال‌غرب تهران
۷. برگزاری نمایشگاه عکس با استفاده از حدود ۱۰۰ هزار عکس قدیمی متعلق به زورخانۀ جوانمردان
۸. ساخت زمین تمرین برای پارکور سواران در محلۀ اکباتان
۹. ساماندهی روددره‌های منطقه (مانند رود درۀ زرنو، روددرۀ فرحزاد، ...)
۱۰. حفظ بافت فرهنگی کن و جلوگیری از ویلاسازی‌های غیر مجاز در کن
۱۱. نصب عایق صوتی در اطراف محل عبور مترو
۱۲. تاکید بر ضرورت تصویب سند مدیریت بحران برای تهران و حریم آن
البته طرح این مباحث و پیشنهادها به تنهایی راهگشای تمام مشکلات محله ها و شورایاری ها نیست اما می تواند زمینه گفت و گو، ارائه نظر و پیشنهاد تکمیلی شهروندان به ویژه شورایاران را فراهم آورد.