همشهری آنلاین: اراضی محدوده منطقه ۱۱ امروزی با گسترش شهر تهران در دوره ناصری و ساخت حصار ناصری و دروازه‌های آن به جای حصار قدیمی شهر تهران برای اولین بار در داخل محدوده شهری تهران قرار گرفت...

  • مقدمه

از زمان ورودم به شورای اسلامی شهر تهران، که مصادف با سومین دوره آن بود، به سبب سابقۀ سکونت خانواده و علاقه فراوانی که به تهران و مردمان آن داشته‌ام مباحث مربوط به شهر تهران همواره برایم از اولویت ویژه‌ای برخوردار بوده است. از همان روزهای نخست به سبب ارتباطاتی که داشتم، با مردم و نخبگان بسیاری دیدار کردم و از مشکلات و مسائل این شهر و مردمش آگاه شدم. این آگاهی بلحاظ ماهیت و مقیاس جدای از آن اطلاعاتی بود که به طور رسمی و اداری دریافت می‌کردم. در دوره شش ساله مسئولیتم در ستاد شورایاری ها در دوره سوم، جلسات هم اندیشی منظم و بی واسطه ای با منتخبین مردم محله‌های شهر داشتم و از نزدیک با مشکلات اکثر محلات تهران آشنا می‌شدم.

در آن دوره تلاش کردیم تا سازوکارهای ارتباط با شورایاران و نهادهای محله ای را تسهیل کنیم و به همین دلیل هر دو هفته یکبار شهرداران مناطق و نواحی و سایر مدیران اجرایی سازمانهای دخیل در مدیریت شهر جلساتی را در سطح مناطق با حضور اعضای شورایاری برگزار می کردیم و از مسائل و مشکلات محله و دغدغه های شورایاران به عنوان بازوها و نمایندگان شورا در محلات آگاهی پیدا می کردیم و به منظور پیگیری خواسته ها و مصوبات آن جلسات کمیته ای را با عنوان کمیته پیگیری با حضور نمایندگان ستاد شورایاری، شورا و شهرداری منطقه تشکیل داده بودیم که وظیفه اش پیگیری مصوبات جلسات فوق الذکر بود. علاوه بر آن و به منظور نهادینه کردن جایگاه شورایاری ها در نظام مدیریت شهری هر هفته نمایندگان شورایاری مناطق و محلات برای ارائه گزارش در صحن شورا حاضر می شدند و گزارش خود را در حضور خبرنگاران و اعضای شورا و مدیران کلان و محلی شهرداری ارائه می کردند. مجموعه این اقدامات باعث شد تا سطح اعتماد بنفس شورایاران افزایش یافته و شهرداری در مقابل آنها پاسخگو باشد و البته حس مسئولیت پذیری شورایاران را نیز افزایش می داد. در کنار همه این اقدامات نشست های هفتگی به منظور توانمندسازی شورایاران طراحی شد که کمک میکرد تا ضمن اشراف بر مسائل شهر و مدیریت و برنامه ریزی، قدرت  و سطح مهارت آنها افزایش پیدا کند که این کمک می کرد تا شورایاران در بودجه ریزی محلی ورود کرده و پیشنهادات خود را عملی کنند. تا پیش از آغاز شورای چهارم، از این طریق اطلاعات خوبی درباره مسائل و مشکلات محلات شهر تهران به دست آوردیم. علاوه بر این‌ها بازدیدهای بسیاری که از مناطق و محلات مختلف داشتم، در شناخت مسائل تهران بسیار مؤثر بوده است. با شروع  دوره چهارم شورا و انتخابم به عنوان رییس شورای شهر تهران، تصمیم بر این گرفتم تا علاوه بر دیدارها و بازدیدهای رسمی از بخش‌های مختلف شهر، به‌طور منظم، در روزهای جمعه و خارج از عرف دیدارهای معمول اداری، شهروندان و محله‌های تهران را از نزدیک ببینم و با مسائل و مشکلات و یادگارهای مادی و معنوی آن‌ها آشنایی بیشتری حاصل کنم و از دغدغه ها و پیشنهادات شهروندان آگاهی پیدا کنم. این اهداف، بیشتر از وظایف معمول اعضای شورا در هر سمتی بوده است. انتخاب روز جمعه تصادفی نبود، زیرا در سنت‌های کهن این سرزمین، روز جمعه، روز دید و بازدید است. اهدافی هم‌چون آشنایی بیشتر و عمیق‌تر با شهر و محله‌های آن، شناختن و شناساندن لایه‌های پنهان شهر به خبرنگاران و متخصصان شهری، ارتباط با نخبگان و هنرمندان و چهره‌های مختلف و تقویت یا پیوند ارتباط با  مجموعه مدیریت و مدیران ذیربط در مسائل گوناگون شهری و در یک کلام شهر را از سایه و تاریکی به روشنی و آفتاب آوردن. در این دیدارها که هنوز ادامه دارد، با یاری اصحاب رسانه، مسائل و موضوعات شهری که در شرایط عادی، ورود و حضور در آن‌ها برای دیگران میسر نبود، مورد بازدید قرار می‌گرفت و اطلاعات آن انتشار می‌یافت.

درگزارش حاضر، علاوه بر آن که به طور اجمال، مناطق و اماکن مورد بازدید در جلسات با شورایاری‌های محلات و مناطق و برنامه‌های تهرانگردی معرفی گردیده، عموم مسائل و مشکلات این کلانشهر که در طول این بازدیدها و در ارتباط با مردم محله‌ها و بخش‌های مختلف مورد بحث و گفتگو قرار گرفته  مشخص و تفکیک شده است. اینک که این سال‌ها را پشت سر گذاشته‌ام، به خوبی درک می‌کنم که این روش تا چه میزان می‌تواند در حل و فصل و به‌ویژه فهم بی‌واسطۀ مشکلات شهری موثر باشد.

  • منطقه کتابفروشان و کتابخوان‌های تهرانی؛

با گسترش شهر تهران در دوره ناصری و ساخت حصار ناصری و دروازه‌های آن به جای حصار قدیمی شهر تهران، اراضی محدوده منطقه ۱۱ امروزی، برای اولین بار در داخل محدوده شهری تهران قرار گرفت. این اراضی در قسمت غربی شهر و چسبیده به محله معروف و بزرگ سنگلج بود. این ناحیه در آن زمان از باغ‌های متعددی تشکیل می‌شد. بعد از پیوستن این زمینها به شهر تهران، بلافاصله عده ای از اهالی تهران از مناطق متراکم و مرکزی شهر به این سو روآورده و ساکن شدند. این محدوده در آن زمان اسم خاصی نداشت و در نقشه تهران که توسط عبدالغفار و شاگرانش در دارالفنون به سال ۱۳۰۹ق کشیده شده است، نام آن با عنوان محله «تابع سنگلج» ذکر گردیده است. اما آبادانی این منطقه به حضور کامران میرزا نایب السلطنه، فرزند ناصرالدین شاه در آن باز می‌گردد. کامران میرزا بر خلاف بیشتر رجال ایران، به جای آن که در محدوده شمالی تهران سکونت نماید، به غرب آمده و باغ بسیار بزرگی در این محدوده اختیار کرده و عمارت بسیار زیبایش را در آن بنا می‌نماید. این باغ و عمارت به امیریه معروف می‌شود. بعد از آن نیز مادرش منیرالسلطنه، که از بانوان ناصرالدین شاه بود، در همین جا باغ و عمارت دیگری بنا می‌گذارد و منیریه نام می‌گیرد. به تبع حضور پسر و همسر پادشاه، تهرانی‌های زیادی به این ناحیه نقل مکان می‌کنند و به این ترتیب یکی از مناطق نسبتا اعیان نشین تهران در این منطقه شکل می‌گیرد. شکل گیری محله شیخ هادی نیز به همین دوران باز می‌گردد که با سکونت شیخ هادی نجم آبادی به این محدوده، سکونت در این محله رونق می‌گیرد. اولین بیمارستان خصوصی در تهران نیز در همین دوره و توسط شیخ هادی، از ثلث مال میرزاعیسی وزیر، ساخته می‌شود. بعدها در دوره پهلوی اول نیز بنای بیمارستان‌های فارابی و روزبه، که در این منطقه هستند، گذاشته می‌شود.
با انقراض حکومت قاجار و روی کار آمدن رضاشاه، این محدوه بیش از گذشته بر اهمیتش افزوده می‌شود و بعد از آن که رضاشاه تصمیم می‌گیرد تا کاخ جدید خود به نام مرمر را در این محدوده بنا کند، تعداد زیادی از رجال و سران و همچنین امرای ارتش که بیشتر از گذشته مورد توجه حکومت و مردم هستند، در اطراف این کاخ ساکن می‌شوند و هر کدام عمارت‌های مجلل و نیمه مجللی برای خود می‌سازند. از جمله معروفترین این افراد می‌توان به محمدعلی فروغی(نخست وزیر)، سلیمان بهبودی، محمد درگاهی(رییس نظمیه) و ... اشاره نمود. در این دوره باغ و عمارت زیبای کامران میرزا به دانشکده نظام تبدیل می‌شود و باغ و عمارت منیریه نیز به قطعات کوچک تقسیم شده و تحت ساخت و ساز قرار می‌گیرد. در این دوره خیابان امیریه مورد بهسازی قرار گرفته و به بخشی از خیابان ولیعصر امروزی تبدیل می‌گردد.
در این زمان شاهد تخریب حصارناصری و دروازه‌های قدیمی آن هستیم. به جای این دروازه‌ها میادین جدیدی ساخته می‌شود. میدان باغشاه به جای دروازه باغشاه، میدان گمرک به جای دروازه ای به همین نام و میدان قزوین نیز به جای دروازه قزوین در این منطقه ساخته می‌شود و زندگی شهری در اطراف آن شکل می‌گیرد. با گسترش تهران در این دوره پادگان بسیار بزرگ باغشاه نیز در این منطقه قرار می‌گیرد و اراضی جدیدی به این منطقه اضافه می‌شود که در دوره پهلوی دوم محله‌هایی همچون اسکندری، باغشاه در آن شکل می‌گیرد.
با آغاز دوره پهلوی دوم، به تدریج، قشر متوسط جامعه جایگزین قشر مسئولین رده بالای مملکتی می‌شوند و باغ‌های بزرگ به قطعات کوچک تر تقسیم می‌شود و بناهایی با معماری دوره پهلوی دوم در این منطقه احداث می‌گردد. در این دوره با ساخت بنای مجلس سنا در خیابان سپه و در کنار کاخ مرمر، این محدوده به لحاظ سیاسی به یکی از مکان‌های مهم تهران تبدیل می‌شود. بعد از انقلاب نیز با استقرار مجموعه ساختمان‌های ریاست جمهوری و همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام و از همه مهم تر مجموعه بیت رهبری و مجلس خبرگان رهبری، این منطقه به مهم ترین و امنیتی ترین منطقه تهران تبدیل گردیده است.
این منطقه در کنار منطقه ۱۲، قطب تجاری مهم تهران به حساب می‌آیند. بورس‌های مختلفی در این منطقه مشغول به فعالیت هستند که بخش عمده ای فعالیت‌های تجاری پایتخت را تشکیل می‌دهد. از جمله این بورس‌ها می‌توان به بورس ابزار و یراق، بورس ماشین آلات صنعتی، بورس لباس و پارچه، بورس آرم و علائم نظامی، بورس وسایل ایمنی و آتش نشانی، بورس موتور و دوچرخه، بورس مبلمان و لوازم اداری، بورس لوازم ورزشی و بورس لوازم پزشکی اشاره کرد. همچنین تولیدی‌های البسه فراوانی در محدوده منطقه ۱۱ وجود دارند که بیشتر آن‌ها در محور جمهوری و ولیعصر واقع شده اند.
این منطقه به لحاظ فرهنگی نیز یکی از مهم ترین مناطق تهران به حساب می‌آید. قرار گرفتن مجموعه تئاتر شهر، تالار رودکی و همچنین راسته کتاب فروشان خیابان انقلاب، این منطقه را به یکی از فرهنگی ترین مناطق تهران تبدیل نموده است. علاوه بر این سینماهای فراوانی در این منطقه وجود داشته که متأسفانه بسیاری از آنها تعطیل شده و یا در حال تعطیل شدن هستند.
این منطقه به لحاظ گردشگری نیز یکی از مناطق مستعد گردشگری است و سالانه گردشگران شهری زیادی از این منطقه دیدن می‌کنند. از جمله اماکن گردشگری این منطقه می‌توان به موزه مقدم، موزه قرآن کریم، میدان حسن آباد، گل فروشی زعیم، عمارت انیس الدوله، عمارت تیمورتاش، خانه موزه حسین بهزاد اشاره نمود.

۱.    تهران‌گردی دهم: به تاریخ ۲۹/۰۹/۱۳۹۲
۲.    بخشی از تهران‌گردی سی‌وهشتم: به تاریخ ۲۹/۰۸/۱۳۹۳ به مناسبت هفتۀ کتاب (کتاب‌گردی)
۳.    بخشی از تهران‌گردی پنجاه‌ویکم: به تاریخ ۱۶/۰۵/۱۳۹۴ به مناسبت روز خبرنگار
۴.    بخشی از تهران‌گردی پنجاه‌وپنجم: به تاریخ ۱۰/۰۷/۱۳۹۴ به مناسبت عید غدیر
۵.    بخشی از تهران‌گردی پنجاه‌ونهم: به تاریخ ۲۸/۰۸/۱۳۹۴ به مناسبت هفتۀ کتاب (کتاب‌گردی)
۶.    بخشی از تهران‌گردی شصت‌و یکم: به تاریخ ۲۷/۰۹/۱۳۹۴ به مناسبت هفتۀ پژوهش (پژوهشکده گردی)
۷.    تهران‌گردی شصت‌وسوم: به تاریخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۴
۸.    بخشی از تهران‌گردی شصت‌وچهارم: به تاریخ ۰۹/۱۱/۱۳۹۴به مناسبت جشنوارۀ تئاتر فجر (تئاترگردی)
۹.    تهران‌گردی هفتادویکم: به تاریخ ۲۸/۰۳/۱۳۹۵ به مناسبت ماه مبارک رمضان (رمضان‌گردی)
۱۰.    بخشی از تهران‌گردی هفتادو هفتم: به تاریخ ۱۹/۰۶/۱۳۹۵ به مناسبت روز سینما (سینماگردی)
۱۱.    بخشی از تهران‌گردی هفتادوهشتم: به تاریخ ۰۲/۰۷/۱۳۹۵ به مناسبت بازگشایی مدارس (مدرسه‌گردی)
۱۲.    بخشی از تهران‌گردی هفتادونهم: به تاریخ ۱۶/۰۷/۱۳۹۵ به مناسبت ماه محرم (محرم‌گردی)
۱۳.    بخشی از هشتادمین تهران‌گردی: به تاریخ ۳۰/۰۷/۱۳۹۵ با محوریت کودک و شهر
۱۴.    بخشی از تهران‌گردی هشتادودوم: به تاریخ ۲۷/۰۸/۱۳۹۵ به مناسبت هفتۀ کتاب (کتاب‌گردی)
۱۵.    بخشی از تهران‌گردی هشتادوسوم: به تاریخ ۱۲/۰۹/۱۳۹۵به مناسبت موقوفه‌گردی
۱۶.    بخشی از تهرانگردی هشتاد و ششم: به تاریخ ۰۱/۱۱/۱۳۹۵ با محوریت پلاسکو
۱۷.    تهران‌گردی هشتادوهشتم: به تاریخ ۲۹/۱۱/۱۳۹۵
۱۸.    بخشی از نودمین برنامه تهرانگردی: به تاریخ ۲۰/۱۲/۱۳۹۵ با موضوع نوروز
    
در این برنامه‌ها از بخش‌های مختلف این منطقه بازدید به عمل آمد که فهرست آن‌ها در جدول زیر ذکر گردیده است. به دلیل اهمیت بازدید مسائل و مشکلات مربوط به منطقه از نزدیک و بنابر اهمیت موضوعات، در برخی از این بازدیدها، مسئولان دستگاههای دیگر همچون رئیس اداره فرهنگ و ارشاد شهر تهران، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران، مدیر کل حوزه وزارتی سازمان میراث فرهنگی، معاون برنامه ریزی سازمان زیباسازی به همراه شهردار منطقه و معاونین ایشان اینجانب را همراهی می نمودند.

۱.    سفره خانه آذری و بازدید از بخش های مختلف این سفره خانه به عنوان  واحد گردشگری نمونه که در سال های قبل با حمایت شهرداری و سازمان میراث فرهنگی راه اندازی گردید.
۲.    آرامگاه شهدای مشروطیت و بازدید از وضعیت نابسامان و رو به ویران این آرامگاه به منظور جلوگیری از روند تخریب آن
۳.    بیمارستان لقمان و دیدار و گفتگو با پزشکان این بیمارستان
۴.    بیمارستان روزبه و دیدار و گفتگو با مسؤولین این بیمارستان و عیادت از بیماران این بیمارستان
۵.    کلیسای شرق آشوری و دیدار و گفتگو با روحانی و متولیان این مکان مذهبی
۶.    بازارچه صنایع دستی بوستان رازی و دیدار و گفتگو با کارآفرینان این بازارچه در خصوص مشکلات موجود
۷.    منزل شهیدان علیرضا و مرتضی فرج تبریزی و دیدار و گفتگو با خانواده محترم این شهیدان
۸.    محل مسجد تخریب شدۀ پنبه‌چی و دیدار و گفتگو با متولیان این مسجد در خصوص چند و چون ساختمان جدید مسجد
۹.    عمارت انیس الدوله و دیدار از بخش های مختلف این بنای تاریخی و گفتگو با رئیس صنف اتحادیه گوشت  مستقر در این عمارت؛ در خصوص وضعیت این عمارت
۱۰.    مسجد مشیرالدوله (الاقصی) و بازدید از بخش های مختلف این مسجد تاریخی و گفتگو با امام جماعت این مسجد
۱۱.    محله انبار نفت و بازدید از بخش های بافت فرسوده
۱۲.    بیمارستان بهارلو و دیدار و گفتگو با مدیران و مسؤولین این بیمارستان در خصوص گسترش فضای بیمارستانی این مجموعه؛ همچنین عیادت از بیماران
۱۳.    محل سابق کارخانه  خاک نگار مقدم
۱۴.    بازدید از راستۀ دوچرخه فروشان میدان گمرک و گفتگو با فروشندگان
۱۵.    معبد آدریان کوچه شیبانی
۱۶.    هنرستان موسیقی پسران تهران و دیدار و گفتگو با مسؤولین و پیشکسوتان این هنرستان در خصوص فعالیت ها و وضعیت این هنرستان
۱۷.    خانه عدل و دیدار و گفتگو با مسؤولین فرهنگستان هنر
۱۸.    خانه شیبانی‌ ها و دیدار و گفتگو با این خانواده محترم
۱۹.    خانه مینایی و دیدار و گفتگو با مالکین این بنای قدیمی در خصوص وضعیت نابسامان آن
۲۰.    ایستگاه یک آتش نشانی واقع در حسن آباد و دیدار و گفتگو با پرسنل و فرماندهان این ایستگاه در خصوص وضعیت این ایستگاه و فعالیت های مربوطه
۲۱.    میدان حسن آباد و دیدار از بخش های مختلف این میدان و  بناهای قدیمی آن؛ همچنین گفتگو با کسبه راستۀ کاموافروشان این میدان
۲۲.    تیمچه حسن آباد و دیدار و گفتگو با کسبۀ آن
۲۳.    کافه قنادی میهن و دیدار و گفتگو با مدیر و پرسنل این کافه قنادی
۲۴.    مرکز توانبخشی اخوان و دیدار و گفتگو با مدیر این مجموعه در خصوص فعالیتهای فعلی این مرکز
۲۵.    گل فروشی زعیم و دیدار و گفتگو با مدیر این مجموعه به عنوان یکی از مراکز موفق تولید و فروش گیاهان آپارتمانی و گل
۲۶.    خانوادۀ شهید احمدیان و گفتگو با این خانواده  محترم
۲۷.    انتشارات سخن
۲۸.    انتشارات سروش
۲۹.    کتاب‌فروشی حکمت فروشی
۳۰.    انتشارات روزبهان
۳۱.    انتشارات توس
۳۲.    انتشارات موسسۀ کیهان
۳۳.    فروشگاه فرهنگ‌سرای سبز
۳۴.    انتشارات خوارزمی
۳۵.    انتشارات موسسۀ اطلاعات
۳۶.    بازار کتاب‌های دست دوم
۳۷.    انتشارات آگاه
۳۸.    کتاب‌فروشی‌های قدیانی
۳۹.    انتشارات خوارزمی
۴۰.    انتشارات دانشگاه تهران
۴۱.    انتشارات نیل
۴۲.    انتشارات طهوری
۴۳.    انتشارات اطلاعات
۴۴.    انتشارات امیرکبیر
۴۵.    انتشارات آستان قدس
۴۶.    دفتر خبرگزاری ایسنا و دیدار و گفتگو با مدیر و خبرنگاران این خبرگزاری در خصوص فعالیت ها و مشکلات پیش رو
۴۷.    انتشارات دلیل ما و دیدار و گفتگو با مدیر این انتشاران در خصوص فعالیت های این مجموعه در ارتباط با موضوع غدیر
۴۸.    انجمن فیزیک ایران و دیدار و گفتگو با رییس این انجمن در خصوص فعالیت های این مجموعه
۴۹.    تئاتر سنگلج و دیدار و گفتگو با مدیران این مجموعه در خصوص وضعیت این مجموعه
۵۰.    دبیرخانۀ جشنوارۀ تئاتر فجر و دیدار و گفتگو با دست اندرکاران برگزاری این جشنواره
۵۱.    تالار محراب و دیدار و گفتگو با مدیر این مجموعه در خصوص نحوه برگزاری تئاترها و همچنین سایر فعالیت ها
۵۲.    تئاتر باران و دیدار و گفتگو با مدیر این مجموعه به عنوان اولین مرکز نمایش خصوصی تئاتر
۵۳.    بنیاد خیریۀ کامرانی و دیدار و گفتگو با مدیران این مجموعه در خصوص فعالیت های این بنیاد
۵۴.    مجتمع سینمایی مرکزی و دیدار از بخش های مختلف این مرکز
۵۵.    مدرسۀ سرور و دیدار و گفتگو با  آقای دکتر نجفی و دکتر گلزار در خصوص  فعالیت های مدارس استثنایی شهر تهران و مشکلات پیش رو
۵۶.    انتشارات قدیانی و دیدار و گفتگو با مدیران آن
۵۷.    شورای کتاب کودک و دیدار و گفتگو با افراد متخصص مشغول به کار در این شورا در خصوص فعالیت های این مجموعه
۵۸.    مدرسۀ فیروزکوهی و دیدار و گفتگو با مدیران این مدرسه
۵۹.    بیمارستان نجمیه و دیدار و گفتگو با رئیس بیمارستان در خصوص فعالیت های این مجموعه
۶۰.    موزه قرآن کریم و دیدار و گفتگو با مدیران آن
۶۱.    فروشگاه‌های لوازم ورزشی اطراف میدان منیریه و گفتگو با فروشندگان
۶۲.    مسجد فخریه و دیدار و گفتگو با امام جماعت و  متولیان مسجد
۶۳.    مسجد صاحب الزمان و دیدار و گفتگو با متولیان مسجد
۶۴.    میدان راه آهن و بازدید از بخش های مختلف آن
۶۵.    مهمانپذیر مقدس و دیدار و گفتگو با مالک این مسافرخانه در خصوص وضعیت مسافرین
۶۶.    سینما پرسپولیس و بازدید از بخش های مختلف این سینمای متروک
۶۷.    مهدیه تهران و دیدار و گفتگو با مسؤولین آن
۶۸.    حسینیه مسلمیه تهران و دیدار و گفتگو با اهالی این حسینیه
۶۹.    مسجد صنیع دیوان و بازدید از بخش های مختلف این مسجد تاریخی
۷۰.    منزل استاد عبدالصمد صمدی و گفتگو با وی در خصو ص فعالیت های هنری اش
۷۱.    مسجد میرزا عیسی وزیر
۷۲.    سقاخانه بازارچه کلعباس علی  و بازدید وضعیت آن
۷۳.    زورخانه بازارچه و دیدار و گفتگو با مسؤولین و ورزشکاران این زورخانه
۷۴.    حسینیه مکتب تشیع و دیدار و گفتگو با مسؤولین و متولیان این حسینیه
۷۵.    آبمیوه فروشی‌های اطراف میدان وحدت اسلامی
۷۶.    پردیس سینمایی چارسو و دیدار و گفتگو با مدیر این مجموعه در خصوص فعالیتهای هنری سینمایی و تجاری این مجموعه
۷۷.    حسینیۀ صنف فرش فروشان و دیدار و گفتگو با  اهالی این حسینیه
۷۸.    حسینیۀ مکتب‌النبی و دیدار و گفتگو با متولیان این حسینیه
۷۹.    مرکز آموزش‌های فرهنگی هنری دارالفنون و آشنایی با فعالیت های این مرکز
۸۰.    تالار وحدت و دیدار و گفتگو با مسؤولین این مجموعه فرهنگی هنری
۸۱.    مسجد سجاد و بازدید از بخش های مختلف آن
۸۲.    خانۀ اعلم‌السلطنه و بازدید از وضعیت  این عمارت تاریخی
۸۳.    خانۀ احمد متین‌دفتری و بازدید از وضعیت نابسامان این خانه
۸۴.    منزل پدری پروین اعتصامی و بازدید از وضعیت نابسامان این مجموعه
۸۵.    قدیمی‌ترین قهوه‌خانۀ منطقۀ ۱۱ و گفتگو با مالک این مرکز
۸۶.    دانشگاه جنگ و دیدار و گفتگو با فرماندهان و رؤسای این دانشگاه
۸۷.    عمارت تیمورتاش و بازدید از وضعیت مناسب این مجموعه که به همت فرماندهان و پرسنل این دانشگاه بازسازی و مرمت گشته است
۸۸.    خانه فاموری و بازدید از بخش های محتلف این عمارت تاریخی که به دست خانواده فاموری به شکل مناسبی بازسازی و مرمت گشته است
۸۹.    فرهنگسرای انقلاب و بازدید از بخش های مختلف این مجموعه
۹۰.    بازارچۀ آتش‌نشانی و  گفتگو با فروشندگان
۹۱.    چهارسوق چوبی و بازدید از وضعیت این بنای قدیمی
۹۲.    گل‌فروشی محلۀ منیریه و گفتگو با صاحب آن
بر اساس بازدیدهایی که در این دوره از این منطقه انجام شد و با توجه به مطالعات به عمل آمده درباره مسائل شهری مختلف این منطقه، و  با عنایت به گفتگوهایی که در طی این سال ها با مردم این محله و منطقه داشتم، لیستی از مشکلات این منطقه توسط مردم و شورایاران  ارائه گردیده که به شرح زیر می باشند:

۱.    مشکلات ناشی از پایین بودن سرانۀ فضای سبز (مثلا در محلۀ اسکندری، ...)
۲.    ترافیک و مشکلات ناشی از کمبود پارکینگ عمومی در معابر پر رفت‌وآمد (مانند محلۀ هلال احمر، منیریه، حسن‌آباد، ...)
۳.    حضور مستمر کارتن‌خواب‌ها و معتادان در برخی از معابر
۴.    پایین بودن سرانۀ ورزشی و فرهنگی و کمبود تفرجگاه در منطقه
۵.    مشکلات در ارائۀ مناسب خدمات شهری به دلیل باریک بودن معابر
۶.    مشکلات مربوط به کمبود پل عابر پیاده (مثلا در خیابان امام خمینی-اسکندری، ...)
۷.    نابسامانی مقبرۀ شهدای اهل قلم دوران مشروطه
۸.    مشکلات ناشی از بی‌توجهی به بناهای تاریخی و تخریب برخی از آن‌ها (مانند مسجد پنبه‌چی، مسجد سلمان، مسجد همت و ...)
۹.    کمبود تخت و فضا در بیمارستان روزبه
۱۰.    مشکلات ناشی از فرسودگی و ریزدانه بودن بافت برخی محلات (مانند محلۀ انبار نفت و ...)
۱۱.    تخریب باغ دامپزشکی و تبدیل شدن آن به فضای بی‌دفاع شهری (در محلۀ اسکندری)
۱۲.    مکان‌های رها شده و تبدیل شدن آن‌ها به فضای بی‌دفاع شهری (وجود گاراژهای رها شده در خیابان‌های مولوی و کارگر در محلۀ آگاهی، ...)
۱۳.    ضعف در سیستم روشنایی برخی از معابر (مانند خیابان‌های اسکندری، کلهر، آذربایجان، گلشن در محلۀ جمهوری، ...)
۱۴.    فعالیت صنایع آلاینده و مشاغل مزاحم (مانند کارخانۀ دخانیات در محلۀ هلال احمر، ...)
۱۵.    فرسودگی و شرایط نامناسب برخی مدارس منطقه
۱۶.    فعالیت پایانۀ اتوبوسرانی گمرک-رباط کریم (مانند ایجاد آلودگی صوتی و ترافیک)

در بازدیدهایی که از بخش های مختلف منطقه یازده داشتم، علاوه بر نظارت بر مباحث و مسائل منطقه و انتقال آن‌ها به مجموعه شورای اسلامی شهر تهران و طرح در صحن و بخش های مختلف کارشناسی شورا، پیشنهاداتی نیز در حاشیه این بازدیدها ارائه نمودم و موضوعاتی با مسئولان و سازمان‌های ذیربط مورد مذاکره قرار گرفتند که عبارت است از:

۱.    بازسازی مقبرۀ شهدای اهل قلم دوران مشروطه
۲.     نوسازی و مناسب‌سازی فضای داخلی عمارت انیس‌الدوله
۳.     نصب تابلوی شناسنامه اماکن تاریخی
۴.     ثبت کلیسای شرق آشوری در فهرست آثار ملی
۵.     حفظ و نگهداری آثار موجود در کتابخانۀ هنرستان موسیقی پسران (نظیر گرام‌ها، نسخ و کتب قدیمی موسیقی و ...) و مذاکره با ناشری برای چاپ نت‌های قدیمی موجود در مدرسه
۶.     حفظ و مرمت خانۀ شیبانی‌ها
۷.    پیشنهاد و مذاکره برای کم کردن ارتفاع ساختمان شیشه‌ای بانک ملی بالای ساختمان میدان حسن‌آباد
۸.     حفظ و مرمت خانۀ اخوان
۹.     بازپیرایی سیما و منظر ساختمان‌های تاریخی میدان حسن‌آباد
۱۰.    ساماندهی، بهسازی و بازپیرایی سیما و منظر محور انقلاب حد فاصل نواب صفوی تا حافظ
۱۱.     بازسازی، مرمت و احیای آرامگاه ملک‌المتکلمین و میرزا جهانگیر خان صوراسرافیل
۱۲.     ساماندهی و بهسازی میدان راه‌آهن
۱۳.    بازپیرایی برخی کوچه‌های منتهی به محور انقلاب (مانند کوچۀ مهرناز معروف به کوچۀ چتری، ...)
۱۴.     بازپیرایی سیما و منظر تئاتر شهر و ساماندهی و بهسازی محوطۀ آن
۱۵.     تملک، مرمت و حفظ و نگهداری خانۀ مینایی
۱۶.     بازپیرایی سیما و منظر ساختمان تئاتر سنگلج
۱۷.    نصب تندیس جهان پهلوان تختی در راه‌آهن تهران
۱۸.     ساماندهی، رسیدگی و جابجایی صنایع آلایندۀ منطقه
۱۹.     ایمن‌سازی و ساماندهی مدارس فرسودۀ منطقه
۲۰.    تاکید بر ساماندهی پایانۀ اتوبوسرانی گمرک-رباط کریم
۲۱.     به‌روز رسانی سیستم اطفای حریق تالار وحدت
۲۲.    تاکید بر پیاده‌سازی طرح مصوب پیاده‌راه هنر و فرهنگ بین تالار وحدت و تئاتر شهر
۲۳.    تاکید بر ایمن‌سازی و بازسازی اصولی مسجد تاریخی سجاد
۲۴.     خرید و تملک خانه-باغ اعلم‌السلطنه توسط شهرداری منطقه ۱۱ و واگذاری آن به سازمان پارک‌ها و فضای سبز برای حفاظت و رسیدگی به این خانه-باغ و ایجاد ظرفیت‌هایی برای استفادۀ عموم شهروندان از آن
۲۵.    تاکید بر تملک، حفظ و نگهداری و جلوگیری از تخریب خانۀ احمد متین دفتری

البته طرح این مباحث و پیشنهادها به تنهایی راهگشای تمام مشکلات محله ها و شورایاری ها نیست اما می تواند زمینه گفت و گو، ارائه نظر و پیشنهاد تکمیلی شهروندان به ویژه شورایاران را فراهم آورد.

* احمد مسجد جامعی