شاید گذشتگان ما هیچوقت تصورش را هم نمیکردند ماحصل دانش بیبدیلشان که به ساخت قناتها منجر شد، به راحتی در سرزمین مبدع تخریب شود، درحالی که این نماد معماری ایرانیها در بسیاری از کشورهای جهان با استفاده از تکنولوژی جدید بهعنوان گنجینههای زیرزمینی احیا میشود.
نابودی قناتها عوامل طبیعی و غیرطبیعی مختلفی دارد که باید برای آن راهکاری اندیشید تا از عواقب بعدی آن مانند فرونشست زمین در امان ماند. تردیدی نیست خشکسالی بهویژه کاهش برف در سالهای اخیر یکی از اصلیترین دلایل خشک شدن قناتهاست اما بیتوجهی و سهلانگاری ما آدمها هم در مرگ این سفره آب زیرزمینی تأثیر زیادی دارد تا آنجا که به تأکید کارشناسان بسیاری از این قناتها دیگر احیا نخواهندشد.
بررسیها نشان میدهد برای ساختوسازهایی که در روی زمین پایتخت انجام میشود، چه طرحهای عمومی مانند راهاندازی خطوط مترو و بزرگراه و چه راهاندازی مالها و مجتمعهای بزرگ مسکونی، کمتر مطالعهای درباره بخش زیرین شهر صورت میگیرد. متأسفانه حتی آمار دقیقی درباره تعداد و مکان قناتهای این شهر وجود ندارد تا پایههای برج مسکونی و تجاریهای بلندمرتبه بر روی میلههای قنات قرار نگیرند.
کارشناسان بحرانهای طبیعی معتقدند در زمان حوادث طبیعی مانند زلزله، سفرههای زیرزمینی خالی از آب بدون کمترین مقاومتی در مقابل ارتعاشات زمینلرزه فرو میریزند و زمین همه آنچه که در اطراف آن محدوده است در خود میبلعد در حالی که با احیا و بازسازی قناتهای خشک شده، برداشت اصولی و مجاز آب از قناتهایی که هنوز نفس میکشند و جلوگیری از ورود فاضلاب به قنات میتوان این تهدید را کمتر کرد.
تکمله: اینکه دهدرصد قناتهای تهران در منطقه ۵ قرار دارد و ۵۰درصد فضای سبز این منطقه با آن آبیاری میشود در میان این همه اخبار تلخ از قناتها خبر خوبی است و مسئولان باید برای نشت نفت به قنات وسک منطقه ۵ و خشک شدن قناتهای منطقه ۹ و منطقه ۲۱ و ساختوساز بیحد و حساب روی قناتهای منطقه ۲۲ همکاری انجام دهند تا فرصت قناتها برای شهر تبدیل به تهدید نشود.
تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۰:۲۴
زکیه سعیدی-دبیر پهنه غرب:بیتوجهی به مهمترین دستسازههای بشری در زیرزمین که روستاها و شهرها به واسطه آن رونق میگرفت، امروز تهدیدی جدی برای پایتخت است و شهر را آماده بلعیدن زمین میکند.