کافی بود مادر مشغول پارچهبافی باشد تا به سمتش خیز بردارد و با لمس دوکهای رنگی و دست کشیدن روی بدنه چوبی دستگاه در کار او کنجکاوی کند. مادر هم که به جای سرکوب کنجکاویهای کودک به احساسات او بال و پر میداد باعث شد «محمدطاها فریدنی» فعالیت جدیاش را چند سال بعد در این رشته آغاز کند و خیلی زود بهعنوان «کوچکترین کارآفرین خلاق» معروف شود. این کودک ۵ ساله اکنون خودش بهصورت حرفهای پارچه میبافد، سفارش کار میپذیرد و با آموزش این هنر در نمایشگاهها و کارگاههای آموزشی بین مردم شناخته شده است. برای آشنایی با این کودک پرافتخار که در محله خانیآبادنو سکونت دارد گزارش زیر را بخوانید.
موهای فرفری و کت و شلوار شق و رق در اندام نحیف کودکانهاش او را به یک هنرمند نقاش شبیهتر کرده است. بانمک و دوستداشتنی است و با لبخندی دلنشین برای نشان دادن هنرش پشت دستگاهی که کنج اتاق جا خوش کرده، مینشیند. با انگشتهای کوچک ریسههای نخ را یکی پس از دیگری از میان چوب رد میکند و در مرحله آخر با ضربه چیزی شبیه گوشتکوب بافتش را محکم میکند. «محمدطاها فریدنی» بارها کنار این دستگاه در نمایشگاهها و برنامههای مختلف دیده شده و از تجربیاتش برای آدمهای مختلف حرف زده است. به دلیل سن کم هنوز در ادای درست برخی کلمات مشکل دارد، اما برای ابراز احساساتش تعلل نمیکند و با زبان کودکانه میگوید: «خیلی پارچهبافی را دوست دارم. با انجام این کار نه تنها حوصلهام سر نمیرود، بلکه تواناییهایم بیشتر میشود. من با نگاه کردن به دستهای مامانم که در کلاسهای پارچهبافی شرکت میکرد، این هنر را یاد گرفتم و الان کوچکترین هنرمند خلاق در این رشته هستم.» او با اشاره به اینکه صنایعدستی ایران را دوست دارد، میگوید: «من برخلاف خیلی از دوستان همسن خودم که بیشتر زمان خود را با تبلت و موبایل میگذرانند، از انجام کارهای هنری لذت میبرم.» این کودک نخستین بار با شرکت در جشنواره خلاقیت شناخته شد و با حمایتهای «محمد انشایی» معاون صنایعدستی میراث فرهنگی استان تهران و بعد از آن با دریافت چند نمونه سفارش کار به فعالیتش انسجام بخشید. کوله پشتی بچگانهاش را که پر از شالگردن، لباس و پارچههایی که با دستان او بافته شده است، باز میکند و میگوید: «نخستین سفارش را از مادربزرگم گرفتم. کمکم عمه، خاله، دوستان و شرکتکنندگان در جشنوارهها هم به من سفارش کار دادند.» محمدطاها که برای تولید محصولاتی مثل شال، مانتو، خرج کار مانتو و کیف از جاهای مختلف سفارش کار میگیرد، میگوید: «پیامم برای بچههای همسن خودم این است که گوشیها و تبلتهایشان را کنار بگذارند و هنرهای اصیل ایرانی مثل نساجی را یاد بگیرند.» او با بیان اینکه دوست دارد در آینده در رشته نساجی تحصیل و در این رشته پیشرفت کند ادامه میدهد: «توصیهام به بچههایی که میخواهند صنایعدستی یاد بگیرند این است که با دقت هنر مورد علاقهشان را انتخاب و به تولید ملی کمک کنند.»
پسر کو ندارد نشان از مادر
صمیمیت خاصی بین اعضای خانواده دیده میشود. پدر در حال بازی کردن با خواهر کوچک محمدطاهاست و مادر با سینی شربت به جمع ما اضافه میشود. «مرضیه عباسی» که به دلیل مهارتش در رشتههای متعدد هنری نقش بسزایی در شکلگیری شخصیت امروز پسرش ایفا کرده است، میگوید: «اوایل فکر میکردم محمدطاها فقط به دلیل کنجکاوی کودکانهاش سراغ ابزار کارم میآید و چون شنیده بودم امر و نهی کردن به کودکان موجب از بین بردن خلاقیت آنها میشود، با مراقبت و نظارت دورادور به او اجازه میدادم با ابزارهای کارم بازی کند.» وی ادامه میدهد: «به مرور متوجه استعدادش شدم. دل را به دریا زدم و یکی از کارهایم را به او سپردم، نتیجهاش ابتدا برایم باورنکردنی بود، اما کمکم به تواناییاش ایمان آوردم.» این روزها مادر و پسر هر دو برای پارچهبافی از یک دستگاه استفاده میکنند و به همین دلیل مجبورند نوبتی کار کنند. عباسی هم مانند فرزندش از کودکی به واسطه خواهر بزرگش با دنیای هنر آشنا شده است. او که فعالیت هنریاش را با گرفتن سفارشات منجوقدوزی و پولکدوزی آغاز کرده، میگوید: «سال ۱۳۹۱ از طرف سازمان صنایعدستی بیمه شدم. بعد از مدتی این رشتهها از رده مشاغل بیرون آمد و برای تمدید بیمه باید سوزندوزی الحاقی را یاد میگرفتم. حین گذراندن این دوره با نساجی سنتی هم آشنا شدم و فعالیت در این رشته را شروع کردم.» این مادر هنرمند اکنون در مدرسه صنایعدستی میدان آزادی به کودکان و بزرگسالان نساجی سنتی آموزش میدهد و با عضویت در خانه کارگر در جشنوارهها و نمایشگاههای مختلف شرکت میکند. او درباره دلایل انتخاب این رشته سنتی که شاید کمتر کسی در آن فعالیت داشته باشد، میگوید: «همیشه دوست داشتم در رشتهای فعالیت کنم که در عین ایرانی بودن بین مردم شناخته شده نباشد. در ابتدا استقبال از آن خیلی کم بود، ولی به مرور تعداد مشتریهایم بیشتر شد و اکنون برای تکمیل سفارشات با کمبود وقت مواجه میشوم.»
- نخستین سفارش را از مادربزرگم گرفتم. کمکم عمه، خاله، دوستان و شرکتکنندگان در جشنوارهها هم به من سفارش کار دادند
-
- از بازی در سریال تا آموزش در تلویزیون
- فعالیت هنری «محمدطاها فریدنی» فقط به دریافت سفارشهای هنری و حضور در کارگاههای آموزشی محدود نمیشود. او در جشنواره خلاقیت کودکان ایران، جشنواره بینالمللی مد و لباس فجر، جشنواره کالای ایرانی، نمایشگاه بینالمللی صنایعدستی، مراسم هفته کارگر با حضور نماینده مجلس و وزیر کار، مراسم روز طبیعت با حضور شهردار منطقه۱۹ و اعضای شورای شهر، مراسم بزرگداشت روز جهانی صنایعدستی و تغییر نام خیابان استاد نجاتاللهی به گذر صنایعدستی شرکت کرده و برای اهالی هنر شناخته شده است. حضور در مجموعه تلویزیونی «محکومین» به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی، فیلم سینمایی «نبات» به کارگردانی پگاه ارضی و تیزرهای تبلیغاتی و فیلمهای کوتاه آموزشی و فرهنگی صدا و سیما از دیگر افتخارات این هنرمند ۵ ساله است. حضور در کارگاههای زنده آموزشی شبکههای جامجم و آموزش از دیگر فعالیتهای مهم محمدطاهاست.