گذشتن از دوران انکار، خشم، ناامیدی و درماندگی کارهر کسی نیست‌کاری که بسیاری از والدین کودکان معلول باید انجام دهند و بعد از گذشتن از این مرحله بتوانند به معنای واقعی فرزند خود را بپذیرند. البته پذیرفتنی که از روی‌ترحم و دلسوزی و یا اجبار و احساس گناه نباشد. زمانی که از معلولیت حرف می‌زنیم همیشه یک بخش ناشناخته را جا می‌اندازیم. والدین به‌خصوص مادران این کودکان که بیشترین صدمات را در طول مراقبت از فرزندان چه از لحاظ روحی و جسمی دریافت می‌کنند از نظرها دور می‌مانند. انجمن آهستهگامان ایرانیان در فرهنگسرای فردوس با تشکیل کمیته فرهنگی و آموزشی برای والدین با کودکان معلول توانسته نگاه متفاوتی به خانواده معلولان ارائه دهد و برای رسیدن به سلامت روانی این خانواده‌ها تلاش کند. نمایشگاه دختران آفتاب که به همت این انجمن در فرهنگسرای فردوس برگزار شد بهانه‌ای فراهم کرد تا با «فریبا انصاری‌فرجاد» نایب رئیس انجمن آهسته گامان ایرانیان و مسئول کمیته آموزش خانواده انجمن گفت‌وگو کنیم.
اگرچه فعالیت انجمن آهسته گامان ایرانیان در همه جای کشور گسترش پیدا کرده، اما این انجمن در تهران به‌خصوص محدوده غرب و منطقه ۵ بیشترین برنامه‌های فرهنگی و آموزشی را ارائه داده است. همکاری فرهنگسرای فردوس با اعضای انجمن باعث شد تا این کانون یک پایگاه در فرهنگسرا دایر کند و اعضای جدید راحت‌تر جذب انجمن شوند. فریبا انصاری فرجاد که خود به‌عنوان مادر یک دختر معلول به خوبی با مشکلات خانواده‌ها آشناست. می‌گوید: «منطقه ۵ بیشترین مراکز مربوط به آموزش کودکان استثنایی را در خود جای داده است. حداقل از همه نوع معلولیت یک مرکز آموزشی در منطقه ۵ فعال است. مرکز نابینایان شهید محبی، مدرسه معلولیت جسمی و حرکتی امام علی(ع)، مدرسه نیمروز برای ناشنوایان، مدرسه شهید ساریخانی و شهید اصلانی مختص معلولان ذهنی و مدرسه پیامبران اعظم(ص) برای بچه‌های اوتیسم در این منطقه واقع شده است. سطح فرهنگی خانواده نیز باعث شد تا سال گذشته مسجد شهید اصلانی را به‌عنوان پایگاه آموزشی معرفی کنیم تا والدین بتوانند در برنامه‌های آموزشی انجمن شرکت کنند.»
- هدف حمایت از والدین است
حمایت و آموزش والدینی که فرزندان معلول دارند هدف اصلی این انجمن است. فرجاد می‌گوید: «در واقع اعضای تشیکل‌دهنده و مؤسس این انجمن و همچنین هیئت‌مدیره‌های آن باید والدین فرزندانی با نیازهای ویژه باشند. این شرط هم دلیل داشت چون تنها زمانی می‌توان مشکلات این خانواده‌ها را درک کرد که خانواده خود درگیر باشد.
اعضای ما شامل والدینی می‌شد که حدود سال ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷ به‌طورپراکنده در مدارس استثنایی فعال بودند. والدینی که همگی به یک نقطه مشترک رسیده بودیم اینکه بعد از مدرسه چه باید کرد؟ آینده این بچه‌ها چه می‌شود؟ البته آن زمان مدیران آموزش و پرورش استثنایی هم به این نیاز پی برده بودند. به همین دلیل آنها جلسه‌ای گذاشتند تا اولیایی که علاقه‌مند هستند در کنار هم قرار بگیرند. در حقیقت باور داشتم نقش والدین در رشد و موفقیت کودکان معلول بسیار اهمیت دارد.
شاید حدود ۸ نفر اعلام آمادگی کردند. بعد از ۲ سال هر هفته در دفتر معاونت آموزشی آموزش و پرورش استثنایی جلسات مشاوره می‌گذاشتند و به ما پیشنهاد کردند که انجمن به ثبت برسد. سال ۱۳۸۰ به‌طور رسمی کار خودمان را شروع کردیم و چون رویکرد ما فرهنگی و آموزشی است نگاه خاص و متفاوت را در زمینه معلولیت ارائه می‌دهیم.»
- یک انجمن مردمی خودجوش
۱۵۰ نفر به شکل رسمی کارت عضویت انجمن را در دست دارند و به شکل غیررسمی همه اولیای دانش‌آموزان معلول که چیزی در حدود ۴هزار نفر هستند و والدین بچه‌هایی که هنوز به مدرسه استثنایی نرفته‌اند و یا از سیستم آموزشی خارج شده‌اند جزو اعضای انجمن آهسته گامان ایرانیان محسوب می‌شوند. مدیر کمیته آموزش انجمن می‌گوید: «در ابتدا تحت عنوان انجمن اولیا و مربیان کودکان و نوجوانان استثنایی به ثبت رسیدیم. این اسم این شبهه را در ذهن بعضی از دوستان ایجاد کرده بود که ما شاید یک انجمن نیمه دولتی هستیم و بارها باید این را توضیح می‌دادیم که این‌گونه نیست.
به همین دلیل سال ۱۳۹۲ اسم را عوض کردیم و با انجمن خیریه افراد با نیازهای ویژه آهسته گامان ایرانیان کارمان را ادامه دادیم.»
- راه‌اندازی کمیته آموزش خانواده
آموزش والدین و حمایت از آنها آنقدر اهمیت دارد که می‌تواند سرنوشت یک کودک معلول را از کنج و انزوای خانه‌ها به موفقیت و سربلندی بکشاند. شناخت نوع معلولیت، توانایی‌ها و مطالبات هر معلول زمینه‌ساز موفقیت اوست. از طرفی ورود یک معلول به جمع خانواده، بهداشت روانی و سلامت آن را با خطر روبه‌رو می‌کند. به گفته فرجاد چه بسیار خانواده‌هایی که به این دلیل از هم پاشیده شده‌اند و چه بسیار که با تنش و مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. او می‌گوید: «اعضایی را دور هم جمع کرده‌ایم که با افتخار از فرزند معلول خود حرف می‌زنند و برای پیدا کردن راه‌های موفقیت و هموار کردن این مسیر تلاش می‌کنند. مسلماً هیچ پدر و مادری انتظار بچه معلول را ندارد. در همه جای دنیا این اتفاق می‌افتد چیزی در حدود ۳درصد کودکان دنیا را کودکان با نیازهای ویژه تشکیل می‌دهند. باید بدانیم که ناآگاهی باعث می‌شود والدین در نیمه‌راه بمانند. به‌خصوص مادران که صدمات زیادی را متحمل می‌شوند. والدین را از مرحله انکار، خشم و اضطراب و ناامیدی و درماندگی به پذیرش و سلامت روان سوق می‌دهیم. اعضای ما معتقدند حرف‌هایی را که اینجا زده می‌شود با مادر و خواهر خود نمی‌توانند مطرح کنند. یکی از مادران می‌گفت: «ما اگر با هم صحبت نکنیم با نگاه همدیگر را می‌فهمیم. ما بازخورد منفی از جامعه دیده‌ایم. نگرش جامعه هنوز اصلاح نشده است و کارهای زیادی روی زمین مانده که با راه‌اندازی این کمیته و آموزش خانواده توانستیم راه را هموار کنیم.»
طرح دختران آفتاب از ۲ سال پیش در انجمن آهسته گامان ایرانیان آغاز شده و در این مدت توانسته دختران معلول زیادی را جذب کند. «طلعت کاویان‌پور» مدیر انجمن آهسته گامان ایرانیان و استاد دانشگاه صنعتی شریف می‌گوید: «بخشی از دغدغه والدین فرزندان دختر معلول پا به سن گذاشته‌ای هستند که متأسفانه بعد از خروج از مدارس استثنایی با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند. ما در انجمن با اجرای طرح دختران آفتاب سعی می‌کنیم تا آنها را با مهارت‌های مختلف هنری و آموزشی آشنا کنیم. برگزاری نخستین نمایشگاه دختران آفتاب در فرهنگسرای فردوس نیز بر همین اساس شکل گرفت و نخستین دستاوردهای هنری این دختران به معرض نمایش گذاشته شد. دستاوردهایی بسیار خوب و حرفه‌ای که چشمان بینندگان را خیره کرد.»