این مرکز که به دلیل قرار گرفتن در محله مجیدآباد منطقه۴ به مرکز اهدای خون مجیدآباد معروف است، اردیبهشت سال گذشته و بعد از تعطیلی مرکز اهدای خون نارمک، در شمال شرق تهران راه‌اندازی شد. به بهانه روز جهانی اهدای خون به این مرکز رفتیم و شرح خدمات این مرکز را از دکتر «فهیمه یوسفی» مدیر مرکز جامع اهدای خون شهید کریمی جویا شدیم.
- اهدای طلای سرخ و زرد
حدود ساعت ۱۰صبح به مرکز اهدای خون می‌رسیم و برخلاف انتظارمان در این ساعت از روز هم افراد زیادی برای اهدای خون یا پلاسما به اینجا مراجعه کرده‌اند. مراجعان بعد از پذیرش و مشاوره پزشکی در صورتی که داوطلب اهدای خون باشند به طبقه همکف رفته و اگر بخواهند پلاسمای خونشان را اهدا کنند به طبقه اول هدایت می‌شوند. دکتر یوسفی در این‌باره می‌گوید: «مرکز اهدای خون منطقه ۴، تنها مرکز اهدای خون پایتخت است که در آن فرایند اهدای خون و اهدای پلاسما در ۲ طبقه مجزا انجام می‌شود. در این مرکز هم مانند همه مراکز طبق استاندارد سازمان انتقال خون، افراد مراجعه‌کننده معاینه و مشاوره پزشکی می‌شوند و در صورتی که داروی خاصی مصرف نکرده باشند یا به بیماری‌هایی از جمله سرماخوردگی، آسم، دیابت و... دچار نباشند، پس از مشاوره پزشکی و با رضایت مراجعه‌کننده از آنها خون یا پلاسما دریافت می‌شود.» او می‌افزاید: «خیلی‌ها اطلاعات کافی درباره اهدای پلاسما ندارند و صرفاً برای اهدای خون به اینجا می‌آیند ولی وقتی از فواید و شرایط اهدای پلاسمای خون مطلع می‌شوند، اگر فرصت داشته باشند (فرایند اهدای خون ۲۰ دقیقه و اهدای پلاسما یک ساعت طول می‌کشد) تمایل پیدا می‌کنند که پلاسما هم اهدا کنند.» - پلاسما، داروی بیماران خاص
همراه دکتر یوسفی به بخش پذیرش و اهدای پلاسما در طبقه اول ساختمان می‌رویم. در قسمت پذیرش، کارشناس مربوطه درباره تفاوت اهدای خون و پلاسما برای مراجعه‌کنندگان توضیح می‌دهد و سپس بروشورهای مربوطه را برای مطالعه در اختیارشان می‌گذارد. مدیر مرکز اهدای خون با اشاره به دستگاه‌ها و تجهیزات دریافت پلاسما که در کنار تخت‌ها نصب شده، می‌گوید: «این دستگاه‌ها خون افراد را می‌گیرند و پس از جداکردن پلاسما، بقیه آن شامل گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت‌ها را به بدن داوطلب برمی‌گردانند.» او می‌افزاید: «از هر فرد حدود ۷۵۰ سی‌سی پلاسما دریافت می‌شود که این پلاسمای اهدا شده بعد از ۴۸ ساعت در بدن بازسازی و جایگزین می‌شود، از این‌رو هر داوطلب می‌تواند در هفته حتی ۲ بار پلاسما اهدا کند، اما جایگزینی خون کامل در بدن ۸ هفته طول می‌کشد.» مدیر مرکز جامع اهدای خون شهید کریمی درباره اهمیت اهدای پلاسما می‌گوید: «پلاسما بخش مایع خون است که سلول‌های خونی در آن شناور هستند. این مایع، ماده اولیه تهیه بسیاری از داروهای حیاتی و کمیاب است که برای تهیه داروی بیماران ام. اس و بیماران کبدی، سرطان، هموفیلی و سایر بیماری‌های نقص ایمنی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این‌رو سازمان انتقال خون به شهروندان توصیه می‌کند پلاسمای خون اهدا کنند.»
- استقبال چشمگیر اهالی
با وجودی که حدود یک سال از افتتاح مرکز جامع اهدای خون منطقه ۴ می‌گذرد و این مرکز در محله نسبتاً خلوت و کم‌ترددی قرار دارد، اما استقبال از این مرکز بیش از انتظار مدیران است. دکتر یوسفی با بیان اینکه بیشتر مراجعان مرکز افراد محلی هستند، می‌گوید: «معمولاً در روزهای عادی ۱۰۰ نفر اهداکننده خون و ۲۰ نفر اهداکننده پلاسما داریم، اما در ایام خاص مانند تاسوعا و عاشورا یا شب‌های قدر تعداد مراجعان به بیش از ۳۰۰ نفر در یک نوبت‌کاری هم می‌رسد.» مدیر مرکز اهدای خون شهید کریمی درباره تجهیزات فعلی و برنامه‌های آینده مرکز می‌گوید: «در حال حاضر در این مرکز، ۲۰ تخت برای دریافت خون و ۱۰ تخت و ۴ دستگاه برای دریافت پلاسما داریم ولی با توجه به استقبال مراجعان برای اهدای پلاسما، قرار است تعداد دستگاه‌های دریافت پلاسما را بیشتر کنیم.» او درباره شرایط پذیرش داوطلبان اهدای خون و پلاسما می‌افزاید: «همراه داشتن کارت ملی، بهره‌مندی از سلامت کامل و داشتن ۱۸ سال تمام برای اهداکنندگان ضروری است و بهتر است اهداکنندگان قبل و بعد از اهدای خون و پلاسما مقدار زیادی آب بنوشند و استراحت کافی داشته باشند. همچنین افرادی که حجامت کرده‌اند تا یک سال نمی‌توانند خون و پلاسما اهدا کنند.»
مرکز جامع اهدای خون شهید کریمی
نشانی: فلکه چهارم تهرانپارس، خیابان توحید، ضلع غربی بوستان پلیس، انتهای خیابان سیزدهم شرقی
روزهای پذیرش: شنبه تا پنجشنبه
ساعت پذیرش: از ساعت ۸ تا ۱۷
شرایط اهدای خون را بدانیم
- اهدای زندگی در «پیروزی»
اهدای خون اهدای زندگی است، شاید بارها این جمله را شنیده یا دیده باشید. اهدای هر واحد خون از سوی اهداکنندگان می‌تواند جان ۳ فرد نیازمند به خون و فرآورده‌های خونی را از مرگ نجات دهد. به همین دلیل است که در نقاط مختلف پایتخت مراکز اهدای خون به شهروندان خدمات ارائه می‌دهند. متقاضیان باید در نظر داشته باشند که برای اهدای خون باید واجد شرایط باشند. یکی از این مراکز در خیابان پیروزی قرار دارد که در ادامه با آن بیشتر آشنا می‌شوید.
- مرکز پیروزی
مرکز اهدای خون پیروزی در بخش مرکزی خیابان پیروزی قرار گرفته و شهروندان می‌توانند با مراجعه به این مرکز، خون اهدا کنند. یکی از موارد قبل از انجام اهدای خون همراه داشتن کارت ملی است که در صورت نبود آن، کار اهدا انجام نخواهد شد. این مرکز محیط آرامی است و شهروندان می‌توانند در فضایی بدون استرس اهدای خون را تجربه کنند. متقاضیان اهدای خون باید دارای ویژگی‌های خاصی باشند. به‌عنوان مثال سابقه بیماری ژنتیکی یا خونی نداشته باشند، مبتلا به کم‌خونی نباشند و از لحاظ قوای بدنی، شرایط مطلوبی داشته باشند. در برخی مراکز قبل از اهدای خون از فرد اهداکننده نمونه خون برای آزمایش گرفته می‌شود تا فاکتورهای خونی فرد سنجیده شود اما این خدمات در این مرکز ارائه نمی‌شود. مرکز اهدای خون پیروزی در خیابان پیروزی، بین خیابان اول و دوم نیروهوایی، روبه‌روی سازمان تأمین اجتماعی، پلاک ۲۷۱ است. متقاضیان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با شماره ۷۷۴۶۵۱۳۷ تماس بگیرند. این مرکز هر روز به غیر از جمعه از ساعت ۸ تا ۱۴:۳۰ آماده ارائه خدمات به شهروندان است.
- خانه‌های سلامت پایگاه اهدا خون
طرح اهدای خون سال‌های گذشته در سراهای محله نیز انجام می‌شد. «محمدرضا یاوری» رئیس اداره سلامت شهرداری منطقه۸ در این‌باره می‌گوید: «طرح اهدای خون تا سال‌های گذشته در خانه‌های سلامت سراهای محله انجام می‌شد. به این‌ترتیب که متقاضیان با مراجعه به خانه‌های سلامت و نامنویسی در لیست اهدای خون توسط مسئولان به مراکز اهدای خون فرستاده می‌شدند. در این شرایط وسایل رفت‌وآمد هم توسط سرای محله تأمین می‌شد. اما با توجه به شرایط فعلی در حال حاضر عرضه و تقاضا درمورد فرآورده‌های خونی یکسان است و در این زمینه با کمبود مواجه نیستیم. اکنون خانه‌های سلامت در زمینه‌های مختلف دیگر حوزه سلامت مانند معلولان، سالمندان و... فعالیت می‌کنند.»