تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۴:۴۱

سروش جنابی -دبیر تحریریه: انتظار می‌رفت حادثه دلخراش پلاسکو و خسارت‌های جانی و مالی آن که تا مدت‌ها جامعه را اندوهگین و کاسبان بسیاری را آواره کرد، نقطه پایانی بر دفتر سهل‌انگاری‌ها و رفع مسئولیت‌ها و نقطه آغازی بر اتخاذ تدبیری بر پایه خرد و تعامل جمعی باشد تا آرامش به شهر حادثه‌زده ما بازگردد.

که چنین نشد. متأسفانه وقوع حریق اخیر در انبار مجاور یکی از میدان‌های تاریخی تهران، نشان داد که پلاسکو و حسن‌آباد دو روی یک سکه رایجند.
چرا این سکه هنوز هم رواج دارد و برای زدودن آرامش شهروندان خرج می‌شود؟ واقعیت این است که داستان آنقدر نخ‌نما شده که بازخوانی آن حوصله هر خواننده‌ای را تنگ می‌کند. ساختمان‌های فرسوده‌ای که مالکانشان امکان بازسازی و نوسازی را ندارند و به دلایل مختلف به قیمتی مناسب اجاره نمی‌رود، پس به تنها مشتریان صنوف مجاور به‌عنوان انبار و کارگاه اجاره می‌دهند. همچنین است سراهای بازار یا پاساژهایی که سازه و سیستم برق‌رسانی آن مستهلک شده‌اند و مستأجر و مالک به صدها بهانه تن به ایمن‌سازی نمی‌دهند. جالب اینجاست که این تخلفات و اهمال‌کاری‌ها در سایه غفلت و ناآگاهی مسئولان شهر صورت نمی‌گیرد، چراکه انبوه پرونده‌های موجود در شهرداری و فهرست‌های اعلامی آتش‌نشانی درباره ساختمان‌ها و اماکن ناایمن تجاری و مسکونی نشان می‌دهند که مشکل در نقطه دیگری لانه کرده است.
درست است که شهرداری متولی امور شهر است، اما حدود اختیارات آن برای مهار و پیشگیری این معضل کفایت نمی‌کند؛ زیرا ساختار بروکراتیک دولت و قوانین جاری به‌طور سنتی این مجوز را به شهردار نمی‌دهد که رأساً و بدون واسطه با خاطیان برخورد قاطع داشته باشد. به بیان دیگر، اقدام قاطع و مؤثر شهرداری به‌طور مثال برای پلمب اماکن تجاری یا توقف فعالیت کسب یا رعایت موارد ایمنی به هماهنگی با سایر نهادها از جمله قوه قضائیه و ضابطان قوه قضائیه نیاز دارد که این فرایندی زمانبر و پیچیده را رقم می‌زند و تاکنون توان مهار خاطیان و پیشگیری از بحران را نداشته‌است.
مدیر ارشد شهری تهران مانند همتایانش در سایر کلانشهرهای جهان برای مقابله با چنین معضلاتی مبسوط‌الید نیست و جایگاه فرمانده امور شهری را ندارد. حلقه مفقوده در حل این ماجرای کهنه، مدیریت واحد شهری است. به نظر می‌رسد که شهردار تهران با توجه به حمایت و مقبولیت همگانی، بتواند در این دوره ضرورت ایجاد مدیریت واحد شهری برای ساماندهی شهر را که مشکلات مزمنی در کالبد خود پرورش داده است، در نظام بروکراتیک دولت توجیه کند و مهر تأیید آن را بگیرد. این امر از برنامه سوم توسعه تاکنون مسکوت مانده‌است.