هرچند ۹۷ درصد داروها داخل کشور تولید می شود اما نباید فراموش کرد حدود ۵۰ درصد مواد اولیه دارویی از خارج کشور وارد می‌شود و از سوی دیگر تولید یک دارو به اجزای متفاوتی نیاز است که نبود حتی یکی از این اجزا می‌تواند موجب توقف خط تولید دارو شود؛ همچنین تولید برخی داروها و واکسن‌ها به ویژه داروهای گران قیمت بیماران صعب العلاج برای تولیدکنندگان، توجیه اقتصادی ندارد و حتما نیاز به واردات و ساز و کارهای مالی برای نقل و انتقال پول است.
عامل دیگری که باید در تولید دارو به آن توجه داشت، این است که مواد اولیه دارو متاثر از سوبسید است اما مواد جانبی دارو مانند کاغذ بسته بندی مشمول سوبسید نمی‌شود و وقتی شرایط تحریم روی کاغذ و مقوا تاثیر می‌گذارد بدیهی است که حتی بسته بندی دارو نیز دچار مشکل شده و با گران تر شدن قیمت دارو، عملا دسترسی به آن برای برخی افراد سخت می‌شود.
تحریم دارو از سوی غرب چنان عیان است که حتی دادِ صنعتگران حوزه دارو را هم درآورده است؛ از آن جمله که عباس کبریایی زاده نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی می‌گوید: این سندیکا آمادگی دارد کانون حقوقی شکل بگیرد و آسیبی که ناشی از تحریم های ارزی و بانکی دارد به سلامت جامعه می‌زند و کمبودهای مقطعی دارو ناشی از آن در این کانون مطرح شود و به صورت بین المللی در این زمینه از آمریکا شکایت شود.
جالب است که حتی کانال‌های مالی که عنوان شده برای دریافت دارو ایجاد شده است تاکنون هیچ کارآیی نداشته است و به گفته کبریایی زاده، چیزی هم که به عنوان اینستکس مطرح شده، تا امروز اثری بر دارو در آن ندیدیم و آنچه که تا الان مشکلات دارو را برطرف کرده در واقع به نوعی سیاست‌هایی بوده که داخل کشور انجام شده است.
- بیمارانِ بی دارو، شاهدی برای تحریم دارویی غرب علیه ایران
اگر جامعه غرب پافشاری ایران و مسئولان و صنعتگران آن بر تحریم بودن دارو را نمی‌پذیرد، نمی‌تواند منکر زبان گویای بیمارانی شود که از تحریم‌های آمریکا علیه دارو، جانشان به لب رسیده است.
آذین صحابی یکی از صدها بیمارانی است که تحریم دارو، سلامت او را نشانه گرفته است. وی که مبتلا به نوعی بیماری خود ایمن موسوم به میاستنی گراویس(Myasthenia gravis) یا MG است می‌گوید: یکی از داروهایی که ما بیماران میاستنی گراویس همیشه باید استفاده کنیم «مستینون» (MESTINON) است این روزها به دلیل تحریم های ضد ایرانی غرب علیه کشورمان نوع خارجی آن به شدت کمیاب شده است.
وی می افزاید: این دارو داخل کشور تولید می‌شود و بسیاری از بیماران آن را مصرف می‌کنند و به خوبی هم پاسخگو است اما متاسفانه بیماران مقاوم به درمان، ناچارند فقط نوع خارجی آن را مصرف کنند.
به گفته صحابی، داروی حیاتی دیگر برای بیمارانی که به نوع مادرزادی این بیماری دچارند، «افدرین» (Ephedrine)، است که این روزها اصلا وارد نمی‌شود و در واقع، زندگی مبتلایان به نوع ژنتیکی این بیماری در معرض خطر قرار گرفته است و اکنون معضلی بسیار فوری و جدی است.
یکی دیگر از شهروندان که مبتلا به روماتیسم مفصلی است، نیز می‌گوید: داروی متوتروکسات (Methotrexate) را ناگزیرم هفته ای پنج عدد مصرف کنم اما از زمان تشدید تحریم‌ها این دارو به سختی گیر می‌آید. یعنی پنج عدد از این قرص را باید همزمان مصرف کنم.
وی می افزاید: این دارو به طور گسترده برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، پسوریازیس و کرون به کار می‌رود.
یکی دیگر از شهروندان نیز از کمبود ریتالین گلایه می کند و می گوید: این قرص خارجی را سوئیس تولید می‌کند و برای کودکان دارای بیش فعال است اما سخت گیر می آید و فقط داروخانه‌های منتخب با نسخه پزشک آن را در اختیار می‌دهند.
یکی از فعالان در حوزه دارو نیز می افزاید: تامین داروی سوئیسی ریتالین از اوایل سال ۹۷ دچار معضل جدی شد و کمتر وارد می شود بنابراین سهمیه داروخانه ها نیز کاهش یافته است و هر روز تلفن‌های زیادی از داروخانه ها داریم که می‌خواهند بدانند سهمیه دارو چه زمانی به آنان اختصاص می‌یابد اما حجم دارو به خاطر شرایط تحریم ناچیز است.
تامین داروی سوئیسی ریتالین از اوایل سال ۹۷ دچار معضل جدی شد و کمتر وارد می‌شود بنابراین سهمیه داروخانه‌ها نیز کاهش یافته است و هر روز تلفن‌های زیادی از داروخانه‌ها داریم که می‌خواهند بدانند سهمیه دارو چه زمانی به آنان اختصاص می‌یابد اما حجم دارو به خاطر شرایط تحریم ناچیز است.
وی می افزاید: به علت حجم کم دارو، این دارو فقط در داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شود و داروخانه‌ها ناگزیرند به طورمثال به بیماری که ۱۰۰ عدد قرص می‌خواهد، فقط ۳۰ عدد اختصاص دهند.
مریم شهروند دیگر اما از کمبود پنتاسا (Pentasa)برای درمان زخم روده بزرگ، گلایه می‌کند و می گوید: به خاطر شرایط تحریم و مشکلات ارزی این دارو نه نوع قرص و نه نوع شیاف آن پیدا نمی‌شود و اگر هم پیدا شود به خاطر مشکلات ارزی، قیمت آن خیلی گران است.
وی می افزاید: داروی آساکل Asacol نیز که قرص ضد التهاب موضعی روده است، پیدا نمی شود؛ البته نوع ایرانی آن هم موجود است که با بیمار ما سازگار نیست.
بیمار دیگری از نبود قرص خارجی کنکور (کُنکُر concor) شاکی است و می‌گوید: تحریم موجب شده تا دیگر نوع خارجی قرص کنکور پیدا نشود.
وی تاکید می کند: قرص کنکور داروی حیاتی برای بیمار جراحی قلب باز به شمار می‌رود و برای زندگی او کاملا حیاتی است درحالیکه تحریم‌ها باعث شده تا این قرص دیگر موجود نباشد.
- تحریم دارو و حقوق بشر
بند دوم ماده اول منشور ملل متحد و مقررات سازمان بهداشت جهانی نیز اصل تحریم به‌ویژه تحریم دارو را در تضاد با اصل انصاف و مقررات حقوق بشر قلمداد می‌کند بنابراین اعمال تحریم‌هایی از این دست نمونه‌ای آشکار از نقض حقوق بشر و اعلامیه جهانی حقوق بشر است.
از همین رو کمپین حقوق بشر در ایران از جامعه بین‌المللی خواسته است در شرایط تحریم، ادامه خرید دارو و مایحتاج اولیه را برای ایران فراهم کند؛ از جامعه جهانی خواسته شده است مکانیسم‌های مالی شفافی ایجاد کند که بتواند ادامه مبادله و داد و ستد در زمینه دارو و دیگر مایحتاج اولیه زندگی را بدون اختلال برای ایرانیان تضمین کند. این امر تاکنون محقق نشده و دارو برای مردم ایران تحریم است.
- منبع: ایرنا