به گزارش وزارت بهداشت، مهدی شادنوش در سیزدهمین کنگره بین المللی دانش اعتیاد افزود: امروز نگرانی اصلی ما شیوع بیماری هپاتیت است. در خصوص گسترش بیماری‌هایی همچون هپاتیت و HIV، تمرکز بخش‌های مختلف وزارت بهداشت همچنان بر HIV و نهادینه کردن تست آن در مراکز اقامتی و سرپایی است. در حالی که معضل جدیدتر ما مسئله هپاتیت است.
وی ادامه داد: در خصوص بیماران مبتلا به HIV و هپاتیت به صورت رسمی بارها اعلام شده که کمپ‌ها اجازه جداسازی این دسته از بیماران را از سایر درمان پذیران ندارند. این افراد باید شناسایی و معرفی شوند و درمان خود را در کنار سایر افراد درمان پذیر ادامه دهند. این پروتکل درمانی است که با مرجعیت وزارت بهداشت و طی صورتجلسات مختلف به ذینفعان از جمله قوه قضاییه، نیروی انتظامی و سازمان بهزیستی اعلام شده است. بنابراین نباید به دلیل نوع بیماری این افراد جداسازی یا رهاسازی شوند و باید درمان خود را که البته رایگان و بر عهده مراکز بهداشتی و درمانی است به صورت کامل دریافت کنند.
شادنوش ادامه داد: مطالعه‌ای که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ در خصوص بار بیماری بر اساس استاندارد و بر حسب سن صورت گرفته نشان می‌دهد سلامت روان و سوء مصرف در مردان از رتبه نهم به رتبه سوم در کل جهان جهش داشته و در میان زنان از رتبه هشتم به رتبه پنجم رسیده است. این آمار تاکید بر نیاز به تمرکز بیش از پیش براین حوزه، پیش بینی برنامه و اختصاص هزینه‌های کافی به آن را دارد.
- شیوع مصرف سیگار و قلیان در طول عمر
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت با اشاره به چند مطالعه اپیدمیولوژی گسترده در کشور که در سال‌های ۹۰، ۹۴ و ۹۷ توسط سازمان‌های مختلفی در زمینه اعتیاد انجام شد، گفت: در این مطالعات به بررسی آمار انواع مواد مصرفی، نحوه مصرف و مسائل مختلف پرداخته شد. به عنوان مثال بنا بر پژوهش سال ۹۴ بررسی شیوع مصرف سیگار در طول عمر حدود ۲۰ درصد و میزان شیوع مصرف در افرادی که طی هفته گذشته مصرف سیگار داشته‌اند حدود ۱۳ درصد بوده است.
وی ادامه داد: همچنین در خصوص مصرف قلیان، حدود ۲۳ درصد افراد در طول عمر خود مصرف قلیان داشتند و ۹ درصد افراد طی هفته گذشته قلیان استفاده کرده‌اند.
- شیوع مصرف مواد مخدر
شادنوش گفت: شیوع مصرف مواد مخدر در افراد ۱۵ تا ۲۹ سال حدود ۳.۷ درصد بوده و نوع ماده مصرفی نیز در طول زمان دچار تغییراتی شده است. در سال ۹۴ بیشترین میزان مصرف مربوط به ماده تریاک و مشتقات آن بوده، نوع مصرف ۱۹ درصد خوراکی و ۳.۴ درصد تزریقی و ۱.۳ درصد به صورت استنشاقی بوده است.
- کاهش مصرف تریاک و افزایش هروئین و شیشه
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت اظهار داشت: پژوهش ملی که در سال ۹۷ صورت گرفت کاهش مصرف تریاک نسبت به قبل را نشان می‌دهد، در حالی که میزان مصرف بعضی از مواد همچون هروئین و شیشه افزایش یافته است. همچنین ۳۷ درصد از افراد تجربه درمان در یک سال اخیر را داشته و دو سوم درمان اعتیاد کشور بر عهده مراکز سرپایی و مراکز اقامتی ترک اعتیاد بوده است.
- فعالیت ۱۰۷ مرکز درمان ترک اعتیاد الکل در کشور
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت گفت: با پدیده جدیدی در جامعه و در حوزه اعتیاد به نام الکل مواجه هستیم. این پدیده مشکلات مختلفی را به وجود می‌آورد و باید آمادگی کافی و لازم برای پاسخگویی را داشت. ما نیز باید بتوانیم معضلات مربوط به مسائل درمانی این پدیده را به درستی تدبیر کنیم. تاکنون حدود ۱۰۷ مرکز درمان ترک اعتیاد الکل در سراسر کشور فعال شده است. همچنین آموزش‌های لازم برای کارکنان اورژانس‌های کشور و مراکزی که این امر را مدیریت می‌کنند در نظر گرفته شده و دوره‌های مختلفی برای مسئولان فنی و افراد دست اندرکار در این حوزه مطرح شده و امیدواریم که این مراکز توسعه یابند و معضل و مشکل جامعه مدیریت و درمان شود.
- معتادان متجاهر
وی درباره معتادان متجاهر که دارای زخم باز هستند نیز اظهار داشت: برای این دسته از بیماران در تهران و در شهرستان‌ها بیمارستان‌های معینی تعیین شده که باید افراد به آنجا منتقل شوند و درمان خود را کامل کنند.
شادنوش ادامه داد: پدیده اعتیاد، یک پدیده چند وجهی است و مسائل مختلفی در آن دخیل است و اگر فقط به فکر درمان باشیم و از ریشه‌ها غافل شویم مسلماً کار پر هزینه‌ای خواهد بود. برای کاهش آن، باید شادابی اجتماعی و مسائل مختلفی همچون مسئله اشتغال، مسائل اقتصادی و فرهنگی توسط ارگان‌های مختلف در نظر گرفته شوند. امیدواریم بتوانیم وظیفه خود را به صورت سنجیده و کامل انجام دهیم. تاکنون نیز کارنامه وزارت بهداشت در این زمینه کارنامه قابل دفاعی است.
- پوشش بیمه‌ای در حوزه اعتیاد
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت گفت: پس از سال‌های متمادی اتفاق بسیار خوبی در چند سال اخیر صورت گرفته بود و آن تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات اعتیاد بود. متاسفانه در سال گذشته این موضوع حذف شد، اما در آخرین جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر مقرر شده این پوشش برای سال ۹۹ باز گردد. این اتفاق یقینا مورد نیاز و مبارک است و تدابیر مختلفی برای پوشش بیمه باید اندیشیده شود.
وی افزود: همچنین در خصوص مراکز سرپایی نیز به دلیل مصوبات جدیدی که در جلسه ۱۳۶ ستاد مبارزه با مواد مخدر صورت گرفته و ابلاغیه‌های جدیدی که ارسال شده آیین‌نامه‌ها باید مورد بازنگری قرار گیرند.
- تعرفه‌های حوزه درمان اعتیاد
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت درباره تعرفه‌های خدماتی حوزه درمان اعتیاد نیز اظهار داشت: تعرفه‌ها نیز با پیگیری وزارت بهداشت و مصوبه شورای عالی بیمه در مراحل نهایی قرار دارد و به هیات دولت ارسال شده است. امیدواریم با پیگیری‌هایی که صورت گرفته امکان ادامه فعالیت و اثرگذاری این مراکز در بخش خصوصی که بار اعظم درمان سرپایی کشور در حوزه ترک اعتیاد بر عهده آنها است بیشتر و زمینه گسترش فعالیت‌ها فراهم شود.
شادنوش بیان کرد: انتظار و امیدواری ما این است که انجمن‌ها و صنف‌هایی که در استان‌های مختلف در این زمینه شکل گرفته‌اند خود نظارت را بیشتر کنند تا کمتر شاهد اشتباهاتی که توسط تعداد کمی از افراد صورت می‌گیرد و کل دستاوردها را زیر سوال می‌برند، باشیم.
- مسائل مختلف بر بار بیماری‌ها تاثیرگذار است
شادنوش بیان کرد: مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر بار بیماری‌ها تاثیرگذار است و وزارت بهداشت باید در جهت کاهش آسیب‌ها تمهیدات مختلفی را پیش بینی کند. در صورتی که سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف کشور نیز پاسخ به نیازها و مشکلات را از وزارت بهداشت مطالبه می‌کنند و از این دست می‌توان به حوزه سنگین و پیچیده اعتیاد اشاره کرد.
- صنعت نظارت کافی بر تولید مواد خوراکی پرنمک و پرشکر ندارد
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت گفت: صنعت وظیفه خود را به صورت کامل و دقیق انجام نمی‌دهد و نظارت کافی بر تولید مواد خوراکی پرنمک و پرشکر وجود ندارد و بیماری‌هایی چون پرفشاری خون، از دست رفتن کلیه و ایجاد نیاز به دیالیز در افراد ایجاد می‌شود و در نهایت وزارت بهداشت باید پاسخگو باشد.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت سازمان مظلومی است و در این سازمان معاونت درمان شاید مظلوم‌ترین بخش آن باشد. مظلوم از این بابت که ما همواره در انتهای زنجیره‌ای هستیم که به دلیل نقص فعالیت‌های حوزه‌های مختلف ممکن است شاهد اتفاقاتی باشیم که باید نتیجه آن در وزارت بهداشت مدیریت شود. جاده‌ها مهندسی صحیح نداشته و خودروها استاندارد لازم را ندارند اما توقع بر این است که وزارت بهداشت برای طولانی مدت، پاسخگوی بار تصادفات جاده‌ای باشد.