میدانی که تا دو دهه پیش تنها به دلیل وجود درمانگاه خیریه «الغدیر» مراجعانی داشت. آن درمانگاه دیروز تبدیل به بیمارستان امروز شده و یک داروخانه بزرگ هم کنار آن تأسیس شده است. از سوی دیگر وجود یک کیوسک مطبوعات و گلفروشی میدان الغدیر به ترافیک این میدان اندکی افزوده است. همچنین به تازگی یک ساختمان چند طبقه نیز کنار داروخانه ساخته شده که پیمانکار بخش خصوصی آن را به‌زودی تقسیم خواهد کرد. علاوه‌بر اینها وجود فست‌فودی‌ها و بریانی‌ها و بانک در دور میدان کوچک الغدیر هم به ترافیک آن افزوده است. تکمیل و ساخته شدن پروژه «یاس هنگام» هم بی‌تردید ترافیک این میدان را افزایش خواهد داد و بی‌تردید میدان الغدیر گنجایش این حجم از خودرو را نخواهد داشت. گزارش ما را درباره میدان الغدیر بخوانید.
میدان الغدیر تا دو دهه پیش یکی از بهترین تفرجگاه‌ها برای کارگران ساختمانی و طبقه پایین جامعه به حساب می‌آمد که در جگرکی‌های این میدان همراه خانواده لحظات خوشی را سپری می‌کردند. میدانی که روزگاری حتی یک بانک کوچک کنار داروخانه را به خود نمی‌دید چه رسد به یک بانک دو دهانه بزرگ که خود ایجاد ترافیک می‌کند. آن دوره خبری از داروخانه الغدیر نبود و صرفاً با یک باب درمانگاه خیریه الغدیر سر و کار داشتیم که مراجعان اندکش در پیاده‌رو حاشیه میدان، خودرو خود را پارک می‌کردند و عجبا که جای پارک هم پیدا می‌شد. آن دوره به جز چند مغازه بلبرینگ و تسمه‌فروشی، اغذیه‌ها و فست‌فودی‌های متعدد مثل قارچ در اطراف میدان رشد نکرده بود. خبری هم از بریانی‌فروش‌ها هم نبود. مغازه‌هایی نیز به‌عنوان فروش لوازم و وسایل بهداشتی ساختمانی دیده نمی‌شد.
بوستان غدیر
پیش از اینکه در غرب میدان الغدیر خبری از بوستان عریض و طویل غدیر باشد که در آن اتباع خارجی امروز بیش از همشهریان ما دیده می‌شوند، شرکت واحد اتوبوسرانی هوای این منطقه را آلوده می‌کرد اما با تمام اینها ساکنان به خلوتی خیابان‌های ۴۲ و ۴۱(شهید ایرج آبگون) خو گرفته بودند و خیابان ۴۲ نیز هنوز بن‌بست نبود. شاید دیروز یکی از آرزوهای ساکنان خیابان ۴۲ این بود که شرکت واحد اتوبوسرانی از آنجا رخت بربندد اما قدر مسلم خلوتی آن سال‌ها نیز از دست رفت.
ورودی‌ها و خروجی‌های میدان الغدیر
میدان الغدیر از سمت شمال یک ورودی و یک خروجی دارد. از این مسیر همه به چهارراه استقلال، بزرگراه همت، شهرک امید، شمیران‌نو و سی‌متری اول و دوم می‌روند و برمی‌گردند. در سمت شرق ۲ ورودی و خروجی بزرگ دیگر شما را به بلوار دلاوران و بزرگراه شهید باقری هدایت می‌کند. در سمت غرب نیز کمی پایین‌تر از میدان، خودروها به انتهای شمیران‌نو راه دارند.
در سمت جنوب میدان هم مردم به سادگی می‌توانند با خودروهای خود در مسیر رفت‌وآمد به میدان رسالت و جنوب خیابان هنگام تردد کنند. اینها همگی ۸ خروجی را شامل می‌شود که مضاف بر یک خروجی دیگر به خیابان حیدرخانی که البته خروجی آن به بلوار دلاوران می‌ریزد، می‌شود ۹ خروجی و ورودی اصلی میدان. حالا پرسش اینجاست که اگر در اطراف این میدان کوچک اتفاقی یا آتش‌سوزی رخ دهد آیا در ترافیک عصرگاهی الغدیر خودرو اطفای حریق آتش‌نشانی پایین‌تر از میدان می‌تواند خود را به موقع به محل حادثه برساند؟ آیا ورودی‌ها و خروجی‌های این میدان بیش از ظرفیتش نیست؟
جای میدان مناسب است
با «مهدی اناری» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۴ در دفتر کارش در فلکه چهارم تهرانپارس و میدان قرآن ملاقات می‌کنیم. از او می‌پرسیم که آیا میدان الغدیر پیش از آنکه میدان باشد به معنای واقعی کلمه یک «فلکه» بیش نیست؟ اناری می‌گوید: «جای میدان الغدیر جای مناسبی است. یعنی به اندازه همان خودروهایی که تردد می‌کنند، فضا وجود دارد. دور تا دور میدان هم انواع و اقسام علائم راهنمایی و رانندگی اعم از تابلو توقف ممنوع، توقف مطلقاً ممنوع و حمل با جرثقیل نصب شده است. ولی مجری قانون ما نیستیم. مجری قانون، پلیس راهور است و اگر کوتاهی دیده می‌شود از سوی اوست. اما از هفته گذشته پلیس راهور از شهرداری کمک گرفته تا کل محدوده میدان رسالت، خیابان هنگام، میدان هروی، خیابان گلستان پنجم، همچنین میدان الغدیر و شاخه‌های منشعب از آن را به بنرهایی مزین کند. بنرهایی که شهرداری تهیه کرده و رویشان نوشته شده که «راننده گرامی، تخلف ساکن هم ثبت، اعمال قانون و نهایتاً جریمه در پی خواهد داشت.» همه این موارد نیز توسط دوربین‌های ترافیکی که در آن ناحیه نصب شده، ثبت خواهد شد و پلیس هم همه را جریمه می‌کند. قرار است که این طرح تا دو هفته ادامه داشته باشد و پاکسازی کامل در میدان الغدیر انجام شود.»
کوچک شدن فلکه و ترافیک بیشتر
اناری در پاسخ به این پرسش که آیا به نظر نمی‌رسد فلکه میدان الغدیر نسبت به خود میدان بزرگ است، می‌گوید: «نزدیک ۵ هزار و ۸۰۰ خودرو در ساعت اوج وارد میدان می‌شود. اگر میدان را بزرگ یا کوچک کنیم از نظام خود خارج می‌شود و به هم می‌ریزد. اگر کوچک کنیم تعداد خودروهایی که از هر طرف وارد می‌شوند با تعداد خودروهای که از میدان خارج می‌شوند متناسب نیست و به همین دلیل این نظام به هم می‌ریزد. اگر ما نمی‌توانیم ترافیک میدان الغدیر را در ساعات اوجش کنترل کنیم دلیل بر بزرگی یا کوچکی میدان نیست بلکه دلیل بر ضعف اعمال قانون است که باید از طریق پلیس راهور تقویت شود.» از میدان الغدیر فاصله می‌گیریم. اما همچنان می‌بینیم که ترافیک این میدان تا خیابان دانشگاه علم و صنعت و شیرینی‌فروشی زیتون ادامه دارد. باید فکری به حال ترافیک این میدان کرد. چراغ ترمز خودروها روشن است و مردم در گرمای تابستان عرق می‌ریزند.