این پزشک متخصص می‌گوید: حمل اجسام سنگین، نشستن و راه رفتن نادرست به ستون فقرات آسیب می‌زند. فشار وارد شده بر ستون فقرات به مرور باعث تخریب ساختمان‌های اطراف مهره‌ها و صدمه به مهره‌ها و دیسک شده و همچنین فرد را دچار درد و بیماری‌های مربوط به ستون فقرات می‌کند.
دکتر اشرافی اضافه می‌کند: برای پیشگیری از این مشکلات بهتر است، دانش آموزان هر ۲۰ دقیقه موقعیت و فرم بدن خود را از حالتی به حالت دیگر تغییر دهند.
او خاطر نشان می‌کند: بیماری‌های‌های مربوط به ستون فقرات یکی از مشکلاتی است که سلامت دانش آموزان را تهدید می‌کند.
- عوامل عمده صدمه به ستون فقرات در کودکان
دکتر اشرافی تاکید می‌کند: در کودکان سنین مدرسه، حمل کوله پشتی که اغلب سنگین‌تر از استاندارد معمول است، باعث ایجاد انقباض و گرفتگی در عضلات اطراف مهره‌ها، فشار و کشش لیگامان‌های حمایت کننده ستون فقرات و انتقال این فشار به دیسک و مهره‌ها می‌شود که این امر می‌تواند به صورت حاد، باعث درد ستون فقرات و به شکل مزمن باعث ایجاد دفرمیتی (دفرمه شدن ستون فقرات) در ستون فقرات و صدمه دائمی شود. همچنین فشار به مهره‌ها می‌تواند باعث کم شدن ارتفاع دیسک و تخریب عناصر تشکیل‌دهنده آن شده و به‌تدریج باعث پاره شدن دیسک و ایجاد دیسکوپاتی شود.
به گفته دکتر اشرافی، خم شدن بیش از حد کودک به جلو یا خم شدن او به سمت عقب، در هر دو صورت نیز می‌تواند ایجاد صدمات دائمی به ستون فقرات و ایجاد دفرمیتی کند.
این متخصص، مناسب نبودن میز و نیمکت‌ها، غیراستاندارد بودن ارتفاع و کف آنها، عدم رعایت نحوه صحیح نشستن و راه رفتن و نداشتن تحرک کافی را از دیگر عوامل ایجاد مشکلات ستون فقرات در دانش آموزان دانست.
- انتخاب کوله پشتی و کیف مناسب
عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: پیامدهای پنهان و آشکار ناشی از استفاده از کوله پشتی غیرارگونومیک شامل: هایپرلوردوزیس، انحراف جانبی ستون مهره‌ها، دردهای اسکلتی- عضلانی به ویژه در نواحی کمر و شانه، تغییرات الگوی راه رفتن و بروز تغییرات قلبی- عروقی (افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش تعداد تنفس در دقیقه) است.
دکتر اشرافی می‌گوید: در صورتی که برای کیف مدرسه از کوله پشتی استفاده می‌شود، به نکات زیر توجه کنید:
- کوله پشتی باید دو بند داشته باشد و نحوه تنظیم آنها طوری باشد که در مهره‌های ناحیه پشت قرار گیرد نه در قسمت پایین روی کمر.
- از کوله پشتی‌ها نباید از یک بند و به صورت یک طرفه استفاده شود چرا که برای حمل آن، فرد ناچار به یک طرف متمایل می‌شود.
- در صورت استفاده از کیف تک بند یا حمل کیف با دست، توصیه می‌شود این گونه کیف‌ها با هر دودست حمل شوند به این ترتیب که حمل کیف، دائم از دست راست به دست چپ و برعکس تغییر کند.
- بهتر است به فرزندان آموزش داد، هنگام استفاده از کوله پشتی دقت کنند بندهای شانه ای متقارن تنظیم شوند یعنی یکی شل و یکی سفت نباشد.
- کیف مدرسه و محتویات آن باید کمترین وزن ممکن را به بدن دانش آموز تحمیل کند.
- جنس کیف مدرسه باید از انواع سبک باشد که در مجموع با محتویات آن وزن زیادی نداشته باشد. (حداکثر وزن مجاز کوله دانش آموزان یک دهم وزن بدن آنها است).
- حداکثر زمان برای حمل کوله پشتی ۳۰ دقیقه است و در صورت حمل آن بیش از ۳۰ دقیقه، باید وزن آن را سبک‌تر کرد.
- والدین باید نظارت داشته باشند که دانش آموزان کتاب‌ها، وسایل و اغذیه غیرضروری با خود به مدرسه حمل نکنند تا کیف آنها سنگین‌تر نشود.
- در صورتی که حمل کیف با یک دست یا یک طرف بدن، عادت شود، می‌تواند زوایای کمی از کج شدن ستون فقرات، افتادگی شانه و عوارضی از این قبیل را به دنبال داشته باشد.
* انتخاب کفش مناسب مدرسه
به گفته دکتر اشرافی کفشی که برای مدارس انتخاب می‌شود:
- باید راحت باشد.
- حداکثر ۲ تا ۳ سانتی متر پاشنه پهن داشته باشد.
- بهتر است جنس پاشنه کفش‌ها از اسفنج فشرده و تا حدی قابل انعطاف باشد.
- بهتر است کفش مدارس از نوع بند دار با پنجه پهن باشد.
- به منظور تحمل فشارهای کف زمین و عدم انتقال آن به پا، جنس کف کفش‌ها نباید بیش از حد نازک و انعطاف پذیر باشد؛ چرا که کفش‌های با کف نازک باعث درد و ناراحتی پا می‌شوند.
این متخصص درباره میز و نیمکت مدارس هم توصیه‌هایی دارد.
- در صورتی که میز و نیمکت‌ها متناسب با جثه دانش آموزان نباشد، حالت‌های نادرست نشستن
- دانش آموزان در درازمدت، مشکلات عضلانی و اسکلتی در ستون فقرات، کمر، پشت و گردن و
- گاها مشکلات جدی تری را به دنبال دارد.
- میز و نیمکت مدارس باید متناسب با جثه دانش آموز باشد.
- میز و نیمکت‌های مورد استفاده در مدارس نباید بیش از حد بزرگ باشد؛ چرا که دانش آموز برای انطباق خود با آن ناچار باید به طرف جلو قوز کند.
- ارتفاع صندلی نیمکت باید به اندازه ای باشد که با چسباندن بازو به کنار تنه و خم کردن نود درجه ای آرنج، دست با سطح نیمکت مماس باشد.
- بهتر است صندلی نیمکت به شکلی باشد که دانش آموز بتواند صندلی را به میز نزدیک کند به نحوی که بتوان دست‌ها را به میز تکیه داده و تنه با لبه میز مماس باشد.