در فعالیت‌های جهادی مختلف؛ از توزیع ارزاق و بسته‌های حمایتی بین اهالی کم برخوردار گرفته تا کمک‌رسانی به نواحی محروم کشور مشارکت می‌کنند. اعضای گروه جهادی شهید چمران با اعتقاد به اینکه «یاد دادن ماهیگیری بهتر از ماهی دادن است» از یک سال پیش روش جهادی جدیدی را پیش گرفته‌اند. آنها با حمایت از تولید ملی و اقتصاد مقاومتی، یک کارگاه کارآفرینی در حسینیه شهدای محله خانی‌آبادنو راه‌اندازی کرده‌اند تا بانوان محله بعد از مهارت‌آموزی صاحب شغل و درآمد شوند. کارگاه تولیدی پوشاک، کالای خواب و عروسک که یک سال پیش تنها با ۲ نیروی کار فعالیتش آغاز شد، اکنون برای ۱۶ نفر اشتغالزایی کرده است. این گروه نمونه‌ای از کسب و کارهای خرد در منطقه ۱۹ به شمار می‌رود که طی سالهای اخیر رونق زیادی پیدا کرده است. مشاغلی که با مشارکت مردم به‌صورت گروهی، خانوادگی یا حتی فردی برای تولید محصولات مختلفی در حوزه‌های متعدد مثل تولید صنایع‌دستی، سبزی‌های خشک، اغذیه و... و. شکل گرفته‌اند و روز به روز به تعداد آنها اضافه می‌شود.
حسینیه شهدا در انتهای ساختمانی یک طبقه قرار گرفته است. مرز میان کارگاه تولیدی و محل برگزاری مراسم مذهبی با چادرهای برزنتی جدا شده. پرده ظریفی از داربست آویزان است که نقش ورودی کارگاه را دارد. یکی از اعضای گروه در حال اتو زدن لباس‌ها از درز در پیداست. با همراهی «محمدرضا فاطمی» کارآفرین اصلی این گروه به داخل کارگاه می‌رویم. بانویی وسط ملحفه‌ای را با انگشتانش باز کرده و با دقت خاصی آن را از زیر چرخ سُر می‌دهد. ۲ ردیف دیگر از چرخکارها پشت او نشسته‌اند. مسئول گروه در حال کشیدن الگو است و مابقی وظیفه برش زدن و اتو کردن پارچه‌ها را برعهده دارند. فاطمی می‌گوید: «۱۶ نفر در اینجا مشغول کار هستند، اما براساس نوع‌کاری که انجام می‌دهند، تعدادشان در روزها و ساعات هفته متغیر است.» ساعت ۴ بعدازظهر است و تنها ۳۰ دقیقه تا اتمام روزکاری بانوان باقیمانده. اعضای گروه ترجیح می‌دهند «مژگان قربانیان» به‌عنوان نماینده از طرف بقیه صحبت کند؛ بانوی ۳۵ سالهای که سرپرست گروه محسوب می‌شود. می‌گوید: «همه ما با علاقه‌ای درونی برای کمک به اقتصاد خانواده و رونق تولید ملی در اینجا مشغول کار شده‌ایم. فعالیت در محیطی امن که تا محل سکونت‌مان فاصله چندانی ندارد، مهم‌ترین وی‌ژگی این کارگاه است. اگر قرار بود هریک از ما به تنهایی کار کنیم، حصول چنین نتیجه رضایت‌بخشی در این بازه زمانی امکان‌پذیر نبود. به کمک گروه جهادی شهید چمران، ما هر روز از یکدیگر یاد می‌گیریم و برای بهتر شدن شرایط، دوش به دوش هم تلاش می‌کنیم.» او با اشاره به اینکه با دنبال کردن تصاویر گروه‌های هنری در فضای مجازی، حدود ۲ سال پیش به خیاطی علاقه‌مند شده، می‌گوید: «بعد از تماشای کلیپ‌های آموزشی، نحوه دوخت سرویس پارچه‌های آشپزخانه را یاد گرفتم و با استفاده از چرخ خیاطی قدیمی‌ام یک نمونه برای جهیزیه یکی از بستگان آماده کردم. با استقبال چشمگیر دوستان و آشنایان به مراتب کارم به دوخت کوسن و سرویس‌های خــواب کـودک گسترش پیـدا کرد.» قربانیان درباره نحوه آغاز فعالیتش در این گروه جهادی می‌گوید: «برای شادی روح پدر و مادر مرحومم، تابستان سال گذشته در پایگاه بسیج کلاس‌های رایگان آموزش دوخت سرویس آشپزخانه برگزار کردم. در این دوره‌ها با گروه جهادی شهید چمران آشنا شدم و برای کمک به اقتصاد خانواده به پیشنهاد آقای فاطمی به این گروه پیوستم.» وقتی از قربانیان درباره دغدغه‌های مهم خانم‌ها در این کارگاه سؤال می‌کنیم، می‌گوید: «از بانوان سرپرست خانوار، بدسرپرست و حتی دارای سرپرست که نیازمند شغل بودند، در اینجا مشغول به کار هستند و درخواست همه ما بیمه شدن، گسترش فضای کار و سر و سامان دادن به محیط داخلی کارگاه است.» او با اشاره به اینکه محصولات آنها به بنکدارها فروخته می‌شود یا در نمایشگاه‌های اقتصاد مقاومتی، بازارهای روز و... عرضه می‌شود، می‌گوید: «کاش در محله یک فضای مناسب برای فروش محصولات مراکز کارآفرینی بانوان ایجاد شود تا کالاها بدون واسطه و مستقیم توسط خود تولیدکنندگان به فروش برسد.»
بچه‌های خیرخواه شهرک بستان
لیست وسایل موردنیاز کارگاه را در دست گرفته است. کالاهای خواب آماده شده برای رسیدن به دست بنکدار را روی هم جمع کرده و نزد دیگر دوستانش به بیرون از کارگاه می‌برد. محمدرضا فاطمی، مسئول گروه جهادی شهید چمران است که زحمات زیادی برای شکل‌گیری این کارگاه کشیده. او دانشجوی دکترای رشته ژنتیک و اصلاح ژن دام است، می‌گوید: «سال ۱۳۸۴ بعد از ورود به دانشگاه امام خمینی(ره) کرج به دلیل علاقه‌ای که به راه‌اندازی کارگاه تولیدی داشتم، با همراهی تعدادی از دوستان هم‌محلی‌ام وارد این حوزه‌کاری شدیم. ابتدا یک کارگاه کوچک پرورش بلدرچین و سال ۱۳۸۶ کارگاه دیگری در حوزه دامپروری راه‌اندازی کردیم. تأسیس یک آموزشگاه فنی و حرفه‌ای برای ایجاد شغل در حوزه‌های کشاورزی و دامپروری از دیگر اقدامات گروه جهادی شهید چمران بود. در این مؤسسه افراد با راه‌های ایجاد شغل در رشته‌هایی همچون مرغداری، دامداری، پرورش گیاهان آپارتمانی، گلخانه، کشت هیدروپونیک (نحوه کاشت گیاه بدون استفاده از خاک) و... آشنا می‌شوند. تاکنون ۵۰ واحد تولیدی دامپروری در ورامین و اطراف آن شکل گرفته است.» در ادامه صحبت‌های او «احمدنوروزی» یکی از اعضای قدیمی گروه به راه‌اندازی چند مرغداری برای اشتغالزایی مردم مناطق محروم جنوب کشور و اختراع یک دستگاه پرورش طیور اشاره کرده و می‌گوید: «ما یکی از گروه‌های جهادی پایگاه بسیج عمار و وابسته به سپاه هستیم. با توجه به اینکه همه اعضای گروه جهادی ساکن همین منطقه بودند، تصمیم گرفتیـــم در همین محله به دلیل مسافت نزدیــکی که تا اینجا داشیم، این بار کمی متفاوت‌تر در بحث اشتغال بانوان قدمی برداریم.» وی ادامه می‌دهد: «با مشارکت اعضای ثابت گروه که حدود ۱۲ نفر هستند، سرمایه ۱۰ میلیون تومانی جمع کردیم تا برای بانوان محله خودمان اشتغالزایی کنیم. با توجه به اینکه واردات پوشاک ممنوع شده، تصمیم گرفتیم کار را با تولید پوشاک شروع کنیم. ابتدای کار ماهانه ۵۰۰ دست پوشاک تولید می‌کردیم، اما در حال حاضر در طول یک ماه به تولید ۵ هزار دست پوشاک، ۲۴۰ دست کالای خواب و ۵ هزار عروسک رسیده‌ایم.» وقتی به شکل و شمایل کارگاه نگاه می‌کنیم و از دلیل حضورشان در این حسینیه سؤال می‌کنیم، فاطمی و نوروزی به «امیدعلی کرمی» از اعضای پیشکسوت گروه و فرمانده پایگاه بسیج عمار نگاه می‌کنند. خداکرمی می‌گوید: «چون حسینیه متعلق به پایگاه بسیج عمار بود، تصمیم داشتیم آن را به یک مجتمع فرهنگی، مذهبی و ورزشی برای اهالی تبدیل کنیم. ابتدا کارمان در بخش کوچکی از این حسینیه شروع شد و وقتی موفقیت این طرح به اثبات رسید، فضای کارمان را تا یک هزارمتر گسترش دادیم و بالطبع تعداد اعضای شاغل هم بیشتر شد.» او ادامه می‌دهد: «تعداد حسینیه‌های مناطق جنوبی معمولاً زیاد است و اگر بانیان آن به این نتیجه برسند که علاوه بر برگزاری مراسم مذهبی، فعالیت‌های فرهنگی اینچنینی هم در این اماکن انجام شود، بخشی از مشــــکلات معیشتی اهالی محل رفع خواهد شد.»
نیازمند حمایت خیّران
همه اعضای گروه شهید چمران با نیت خیر و بدون دریافت هیچ سودی پا در این عرصه گذاشته‌اند. اعضای فعال هر روز به اینجا سر می‌زنند و کالاهای تولید شده را به دست بنکدار می‌رسانند. فاطمی که بیشتر کارهای اجرایی کارگاه را به عهده دارد در این‌باره می‌گوید: «همه درآمد اینجا برای رونق کارگاه و پرداخت حقوق شاغلان هزینه می‌شود. دستمزد ما شیرینی‌ای است که از رضایت اهالی محل حاصل می‌شود. تأثیرهای مثبت این کارگاه نه تنها بر یک خانواده، بلکه در بلندمدت با توانمندسازی بانوان، برای اشتغالزایی چندین خانواده می‌تواند مؤثر باشد. هریک از این بانوان کار را یاد گرفته‌اند و می‌توانند مربیان افراد دیگری باشند.» نوروزی نیز می‌گوید: «قبلاً از یک بسته حمایتی فقط یک خانواده بهره‌مند می‌شد، اما الان فردی که تولیدکننده است، می‌تواند برای خانواده‌های دیگر هم اشتغال ایجاد کند.» وقتی از تقاضای بانوان برای ارتقای کار می‌گوییم، فاطمی پاسخ می‌دهد: «خدا را شکر الان بازار کار ما خیلی خوب شده، اما به هر حال محدودیت‌هایی داریم. بزرگ‌ترین دغدغه ما یافتن خیّرانی است که با حمایت آنها بتوانیم فضای کار را گسترش دهیم و برای افراد بیشتری شرایط اشتغال ایجاد کنیم.» او با اشاره به اینکه فراخوان جذب نیرو، اوایل کار برای همه بانوان بود، می‌گوید: «اکنون اولویت جذب نیرو با بانوان سرپرست خانوار و بدسرپرست است که در صورت گسترش کار برای جذب آنها فراخوان داده می‌شود.» خیّران برای حمایت از این گروه می‌توانند هنگام نماز مغرب و عشا به پایگاه عمار در خیابان شهید لطیفی، خیابان شهید محرمی، مسجد فاطمیه مراجعه کنند.»
آشنایی با تولیدکننده‌ای متفاوت
خالق عروسک‌های نمدی
مدتی است بازار تولید عروسک‌های دست‌ساز ایرانی داغ شده. تولیدکنندگان در رقابت با کالاهای خارجی به فروش انواع و اقسام این محصولات در فروشگاه‌ها، شبکه‌های مجازی و نمایشگاه‌ها می‌پردازند و مشتری‌های متعددی را جذب کرده‌اند. «مریم سعیدنیا» بانوی ۳۵ ساله ساکن منطقه ۱۹ یکی از همین افراد است که از ۳ سال پیش با هنر دست خود به پارچه‌های نمدی رنگی، قالب عروسکی می‌دهد.
از کودکی به هنر علاقه داشت و فعالیت در این حوزه را با گلسازی و آرایشگری آغاز کرد. «مریم‌سعیدنیا» با اشاره به اینکه از ۳ سال پیش با دیدن عروسک‌های دست‌ساز در فضای مجازی به این هنر روی آورده، می‌گوید: «بدون شرکت در دوره‌ای خاص از طریق کلیپ‌های آموزشی عروسک‌سازی را یاد گرفتم و شخصاً برای رسم الگو و دوخت نخستین عروسک اقدام کردم. همان عروسک اولم مورد توجه بسیاری از بستگان و دوستان قرار گرفت و به من سفارش کار دادند.»
این تولیدکننده عروسک در ادامه با بیان اینکه هر مشتری معرف او به اشخاص دیگر بوده و هر روز به تعداد سفارش‌هایش اضافه می‌شود، می‌گوید: «عروسک‌ها را در خانه تولید می‌کنم و آنها را در فضای مجازی، نمایشگاه‌های سرای محله خانی‌آبادنو جنوبی و جشنواره‌های فرهنگی به فروش می‌رسانم.»
او به تنوع محصولاتش اشاره کرده و می‌گوید: «مدرک کارشناسی مدیریت بازرگانی دارم، اما به دلیل عشقی که به هنر داشتم، در این شغل ماندگار شدم و اکنون با استفاده از پارچه‌های نمدی کالاهای دیگری مثل وسایل تزیینی جهیزیه، حلقه‌های گل و اسم کودک، نشانه‌گر و... هم تولید می‌کنم.»
گفت‌وگو با بانوی کارآفرین
علاقه‌مند به افزایش تولید و ایجاد کارآفرینی هستم
از علاقه و مهارتش در رشته آشپزی، بیشتر بستگان و دوستانش باخبر بودند و همیشه او را آشپز نمونه فامیل خطاب می‌کردند. «فهیمه نصیری» بانوی ۳۶ ساله ساکن منطقه ۱۹ را می‌گوییم که از ۲ سال پیش با اصرار دوستانش به‌صورت جدی فعالیت در این عرصه را آغاز کرده است. کار او با فروش مایه فلافل خانگی آغاز شد، اما اکنون سوسیس، خمیر پیتزا و پیراشکی هم تولید می‌کند.
«بارها دستور تهیه مایه فلافل را به اهل فامیل داده بودم، اما می‌گفتند که با رعایت تمام اصول، باز هم طعم فلافلی که آنها درست کرده‌اند با فلافلی که من درست می‌کردم متفاوت است. با تقاضاهای مکرر آنها تصمیم گرفتم براساس نیاز و مطالبه آنها مایه فلافل درست کنم و به آنها بفروشم تا هم آنها محصول موردنیاز خود را دریافت کنند و هم من در کار مورد علاقه‌ام مشغول شوم.» نصیری با بیان این موضوع می‌گوید: «از طریق بستگان به افراد دیگر معرفی شدم و کم‌کم تعداد مشتری‌هایم بیشتر شد.» او که تاکنون در نمایشگاه‌های بهاره بوستان ولایت و برج میلاد شرکت کرده و از طریق گروهی که در فضای مجازی راه‌اندازی کرده از مشتریانش سفارش می‌گیرد، می‌گوید: «تنها مشکل کار من و تولیدکنندگان خانگی دیگر این است که جای ثابتی برای کار نداریم و امکان دارد مشتری‌هایمان یک روز خیلی زیاد باشند و مدتی بعد افت کنند.» او با بیان پیشنهادش به مسئولان محلی برای ایجاد فضای کار فعالیت بانوان تولیدکننده می‌گوید: «اگر جایی برای کار داشته باشم، قطعاً با افزایش تولید می‌توانم برای بانوان دیگر هم اشتغال ایجاد کنم.»