همشهری آنلاین: بنیاد بوکر برای نخستین‌بار در ۳۰ سال اخیر جایزه ۲۰۱۹ خود را مشترک به مارگارت آتوود برای «وصیت‌نامه‌ها» و برناردین اواریستو برای «دختر، زن و دیگران» اهدا کرد.

به گزارش همشهری آنلاین، داوران این جایزه به سرپرستی پیتر فلورنس با زیرپا گذاشتن قانون جایزه بوکر آن را به دو نفر اعطا کردند و فلورنس در مراسم اعطای آن شامگاه دوشنبه در سالن گیلدهال لندن دو اثر را دو رمانی توصیف کرد که داوران نتوانستند هیچ کدام را بر دیگری برتری دهند.

اواریستو نخستین زن سیاهپوست که از ۱۹۶۹ تا امروز برنده جایزه بوکر می‌شود و البته نخستین نویسنده سیاهپوست بریتانیایی برنده این جایزه ادبی معتبر. اتوود هم در ۷۹ سالگی سالخورده‌ترین زن برنده بوکر لقب گرفت تا بوکر ۲۰۱۹ از چند نظر یک دوره ویژه باشد.

بوکر پیش‌تر در دو نوبت جایزه خود را به دو نفر اهدا کرده بود: در ۱۹۷۴ به نادین گوردیمر و استنلی میدلتن و در ۱۹۹۲ به مایکل اونداتیه و بری آنزورث. پس از آن، این بنیاد تصمیم گرفت بوکر باید به گونه‌ای باشد که نه بتوان آن را اهدا نکرد نه بتوان بین دو نفر تقسیم کرد.

رمارگارت آتوود (Mrgarett Atwood) نویسنده هشتادساله کانادایی با رمان وصیت نامه‌ها که ادامه اثر دیگر وی به نام ندیمه است، برنادین اواریستو (Bernadine Evaristo) نویسنده شصت‌ساله انگلیسی برای داستان دختر، زن و دیگران، الیف شافاک (Elif Shafak) نویسنده چهل و هفت ساله ترکیه ای اهل فرانسه (صاحب اثر چهل قانون عشق که در ایران به نام ملت عشق می شناسیم) با داستان ۱۰ دقیقه ۳۸ ثانیه در این دنیای عجیب، چیگوزی اوبیوما (Chigozie Obioma) رمان نویس سی‌و سه ساله نیجریه ای ساکن آمریکا و استاد دانشگاه نبراسکا لینکلن با اثری به نام ارکستر اقلیت، لوسی المان (Lucy Ellmann) نویسنده شصت و دوساله ساله آمریکایی ساکن انگلیس با کتاب اردک‌ها، نیوبری پورت، و سلمان رشدی (Salman Rushdie) با رمان کیشوت، در فهرست کوتاه نامزدهای این جایزه در سال جاری قرار داشتند که سوم سپتامبر (۱۲ شهریور) اعلام شده بود. برندگان این جایزه، مبلغ ۵۰ هزار پوند جایزه نقدی را به طور مشترک به خانه می برند و افراد حاضر در فهرست کوتاه نیز هر کدام دو هزار و ۵۰۰ پوند.

آتوود که پیش از این برای رمان ترور کور در سال ۲۰۰۰ برنده جایزه بوکر شده بود در مصاحبه ای گفته است این رمان را در پاسخ به سوال خواننده‌ها در مورد سرنوشت شخصیت‌های رمان ندیمه نگاشته است. وی چهارمین نویسنده‌ای است که جایزه بوکر را برای دومین بار در زندگی خود دریافت می‌کند.

رمان برناردین اواریستو به نام زن، دختر و دیگران داستان ۱۲ زن را در انگلیس روایت می کند که بیشتر آنها رنگین پوست هستند. داوران این داستان را که ماجراهای آن طی یک قرن گذشته روی داده، اثری در مورد انگلیس مدرن و زنانگی که باید خوانده شود و حتی یک صحنه بی‌هدف و کسل کننده در آن نیست، توصیف کرده‌اند. داستانی که در ماه مه (اردیبهشت/ خرداد) در انگلیس منتشر شد و از آن زمان توجه منتقدان را برانگیخته است، خواننده را به خواندن آثار پیشین اواریستو برمی‌انگیزد.

جایزه ادبی بوکر پیش از این به نام بوکر مک کانل طی سال های ۱۹۶۹ تا ۲۰۰۱ و طی سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۹ به نام جایزه من بوکر شناخته می‌شد. این جایزه هر سال به بهترین رمان اصلی نوشته شده به زبان انگلیسی و چاپ شده در انگلیس اهدا می‌شود. نویسندگان شهروند کشورهای همسود (اتحادیه ای متشکل از ۵۳ کشور) به علاوه ایرلند، آفریقای جنوبی و بعدها زیمبابوه در سال های اول تا سال ۲۰۱۴ واجد شرایط دریافت این جایزه بودند، در ادامه به هر رمانی که به زبان انگلیسی نوشته شده باشد گسترش یافت.

جایزه بوکر که طی سال ها با تغییرات عمده ای روبرو بوده است، از سال ۲۰۱۶ به بعد به جایزه ای به یک کتاب ترجمه شده به انگلیسی به ارزش ۵۰ هزار پوند را نیز افزود که مساوی بین نویسنده و مترجم تقسیم می شود. این جایزه که به من‌بوکر بین المللی (Man Booker International Prize) مشهور است سال گذشته به کتاب اجرام آسمانی (Celestial Bodies) نوشته یوخا الهارثی (Jokha Alharthi) از عمان و مریلین بوث (Marilyn Booth) مترجم این اثر رسید.

روند انتخاب برنده جایزه با تشکیل یک کمیته مشورتی شامل یک نویسنده، دو ناشر، یک نماینده ادبی، یک کتابفروش، یک کتابدار و یک رئیس منتصب بنیاد جایزه بوکر آغاز می شود. سپس کمیته مشورتی، هیات داوران را که عضویت آن هر ساله تغییر می کند، برمی گزیند. داوران از میان منتقدان برجسته ادبی، نویسندگان، دانشگاهیان و شخصیت های برجسته عمومی انتخاب می شوند.