فیلم های چون «زندگی به رنگ صورتی»، «دور از او»، «زنگ شیرجه و پروانه» و «درون طبیعت وحشی» برخلاف جریان حاکم امسال در سینمای جهان حرکت کردند و روایت گر داستان هایی از زندگی و ماجراهای آن بودند.
فیلم «جونو» شاخص ترین فیلم این گروه بود. فیلمی که با وجود موضوع تقریبا کلیشه ای، با پرداخت و فیلمنامه خوب توانست هم نظر مردم را به خود جلب کند و هم منتقدان. نگاه های مثبتی که بالاخره اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی را برای این فیلم به ارمغان آورد.
موضوع تکراری، پرداخت متفاوت
«جونو» Juno، دومین تجربه جدید کارگردانش محسوب می شود. «جیسون ریتمن» کارگردانی است که پس از ساخت کمدی بسیار تحسین شده «از سیگار کشیدن‌تان متشکرم» ،حالا دیگر با فیلم جدیدش حسابی شناخته شده است.
او که فرزند ایوان ریتمن ، کارگردان فیلمهایی چون پلیس مهد کودک و شکارچیان روح است، پیش از این در نقش های کوچک تلویزیونی بازی مر کرد و در کنار دستیاری در فیلم های پدرش، فیلم های کوتاه می ساخت.
تا اینکه «دیابلو کدی» فیلمنامه «جونو» ران وشت و ریتمن تصمیم گرفت که آن را کارگردانی کند. داستان فیلم تکراری به نظر می رسد. جونو دانش آموز دبیرستانی 16 ساله ای است که دچار یک بارداری ناخواسته می شود. جونو پس از مشورت با دوستش لی و مراجعه ناموفق برای سقط فرزند ناخواسته، تصمیم می گیرد تا کودک را به دنیا آورده و سپس آن را در اختیار زوجی قرار دهد که قادر به بچه دار شدن نیستند.
پس از مدتی زوج مارک و ونیسا لورینگ را پیدا می کنند. زوجی مرفه که از بچه دار شدن نا امید شده و به نظر می رسد بهترین گزینه باشند.اما این ظاهر قضیه است و آنها مشکلاتی دارند. ونسا خواستار بزرگ کردن یک بچه است غافل از اینکه مارک هنوز خودش شبیه بچه ها رفتار می کند و انگار نه انگار که مردی متاهل است.
مارک در آستانه چهل سالگی شغل ناچیزی در بخش آگهی های تبلیغاتی دارد اما هنوز در آرزوی تبدیل شدن به یک ستاره راک است و در همان حال و هوا سیر می کند.بعد از ملاقات و امضای ورقه های قانونی پدر جونو و مادرخوانده اش شروع به مراقبت از وی می کنند. اما با نزدیک شدن به زمان به دنیا آمدن کودک همه چیز به هم می ریزد.
داستان، موضوع بسیاری از فیلم های آمریکایی بوده است. فیلم های کمدی و درام که یکی از آن ها با نام Knocked Up، تابستان سال 2007 اکران شد و به عنوان بهترین کمدی فصل معرفی شد.حتی ممکن است این داستان شما را به یاد فیلم «من ترانه 15 سال دارم» بیندازد. فیلمی به کارگردانی رسول صدر عاملی که مشکلات یک دختر نوجون باردار را به تصویر می کشید.
اما جونو سعی دار داین موضوع را با نگاه تازه ای بررسی کند.در واقع «جونو» زندگی و مشکلات نوجوانان جهان غرب را در قالب یک کمدی کمی تلخ نمایش می‌دهد.
به خصوص که موضوع بارداری ناخواسته در میان نوجوان ها و سرنوشت کودکان محصول روابط خارج از قراردادهای مرسوم اجتماعی، چند دهه ای است که ذهن دولتمردان و روانشناسان اجتماعی را به خود مشغول کرده است. جونو این مسئله و مشکلات آن را به تصویر کشیده است. اتفاقی که با فیلمنامه قوی و بازی بازیگران آن محقق شد.
الن پیج که در این فیلم نقش جونو را بازی کرده، به عنوان یکی از عوامل موفقیت این فیلم از او نام برده می شود. بازیگر جوانی که با بازی در این نقش و به تصویر کشیده ماجراهای گاهی تلخ و گاهی کمدی شخصیت جونو، در فهرست کاندیداهای اسکار بهترین بازیگر زن قرار گرفت.
با این وجود بازی مایکل سرا، جنیفر گارنر و جیسون بتمن بازیگران دیگر این فیلم ،هم بسیار مورد توجه قرار گرفته و در سایه بازی پیچ قرار نگرفته است.
هم نوایی مردم و منتقدان
جونو یک فیلم کم خرج بود که در کمپانی فاکس سرچ‌لایت پیکچرز تهیه شد. تنها 5/2 میلیون دلار برای این فیلم بودجه در نظر گرفته شد اما جونو بیش از ۵۰ میلیون دلار در اولین ماه اکران خود در امریکا فروش داشت و به این ترتیب سد سرشاری را به حساب تهیه کنندگانش ریخت.
البته الان فروش فیلم که اکران آن از 5 دسامبر 2007 آغاز شده بود، بسیار بیشتر شده و به 13/135 میلیون دلار رسیده است و با وجود اینکه مدت ها از اکران آن گذته است، هنوز هم در آخر هفته ها فروش قابل ملاحظه ای دارد.
برخلاف سایر فیلم های عامه پسند این بار منتقدان با مردم هم عقیده شدند و این فیلم را تحسین کردند.جونو نظر مثبت بیشتر منتقدان را به دنبال داشت. حدود ۹۳ درصد از نقدهای سایت rottentomatoes.com و ۸۱ درصد از نقدهای سایت metacritic.com مثبت بوده و امتیاز نهایی آن از 100 ، 83 شده است. تا جایی که راجر ایبرت منتقد مشهور شیکاگو سان تایمزآن را به عنوان بهترین فیلم امسال معرفی کرده است.
او می نویسد:«فیلمی بی نهایت هوشمندانه، مفرح و تأثیرگذار که داستان خود را در قالب یک کمدی اسکروبال آغاز می کند و در نهایت با شخصیت هایی همراه می شود که چاره ای جز دوست داشتنشان نداریم. البته عجیب است که چطور با وجود دیالوگ های مد روز این فیلم و لحن متظاهر و مغرورانه اش باز هم با تماشای آن می توانیم به درونیات یک زن جوان پی ببریم وبه شدت به او علاقه مند شویم.»
موسیقی فیلم یکی دیگر از نکات مورد توجه فیلم بود. در واقع موسیقی جونو بیشتر انتخاب موسیقی بوده که با توجه به هماهنگی اش با موضوع فیلم، خوب از آب در آمد. موسیقی متن این فیلم در جدول پرفروش ترین آلبوم های آمریکا مقام اول را بدست آورد.
اما باز هم این بازی الن پیچ بازیگر 20 ساله هالیوود بوده که بیشتر از هر چیز برایا ین فلیم نقد های مثبت به همراه داشته است.ایبرت درباره او نوشته است:«آیا واقعاً می توان در میان بازی های امسال بازی بهتری از آنچه الن پیج در این فیلم ارائه داده است پیدا کرد؟ من که اینطور فکر نمی کنم.
ممکن است بیشتر بازیگران قبول داشته باشند که اجرای نقش های کمدی نسبت به نقش های درام با سختی های بیشتری همراه است اما نمی توان از این نکته هم غافل شد که در میان نقش های کمدی آن نقشی که بر حضور ذهن بالا و اعتماد به نفس کامل متکی باشد و بتواند بدون آنکه راه دوری برود با حداقل توانایی ها مخاطب را بخنداند با دشواری های به مراتب بیشتری همراه است که الن پیج هم در این فیلم به طرز شگفت انگیزی از عهده آن برآمده است.
من تنها در دو فیلم بازی پیج را دیده ام و با توجه به اینکه وی هنوز بیست سال دارد فکر می کنم در آینده نزدیک به یکی از بهترین بازیگران زمان خودش تبدیل خواهد شد.»
جونو در هشتادمین دوره اسکار، در 4 بخش نامزد دریافت جایزه شد. بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی و بهترین بازیگر زن که از این میان اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی به «دیابلو کودی» نویسنده فیلمنامه رسید.
«کودی» که این نخستین حضورش در مراسم آکادمی محسوب می شد جایزه اش را به تمامی نویسندگانی تقدیم کرد که زندگیشان را وقف شغلشان کرده اند و گفت:«من واقعاً نمی دانم چه اتفاقی افتاده است. از همه نویسنده ها تشکر می کنم، مخصوصاً از تمام نامزدهای این دوره که همیشه آرزو داشتم به جای آنها بودم و هر روز از آنها نکاتی را آموخته ام .من می خواهم که از «جیسون ریتمن» تشکر کنم، کسی که من احساس می کردم یک نفر از اعضای خانواده ام شده است و واقعاً مقهور هیبت او به عنوان یک فیلمساز شده بودم.»
جونو در نگاه منتقدان
تاد مک کارتی از ورایتی:«امروزه فیلم هایی که درباره بارداری های ناخواسته هستند تقریبا به یک مینی ژانر تبدیل شده اند و تماشاگران هم استقبال خوبی از آن می کنند. جونو هم همین سیر روایی را طی می کند البته با یک کمدی بسیار هوشمندانه تر و تحسین بر انگیز تر.»
کرک هانیکات از هالیوود ریپورتر: «جونو انتظارات هر سلیقه ای را بر آورده می کند و دیالوگ های فیلم به قدری شاد و مفرح هستند که هر بیننده ای را مجذوب خود می کند. مهمتر از همه تبدبل خط روایی داستانی معمولی به یک کمدی شناور و هوشمندانه است که کارگردان به خوبی از عهده ی آن بر آمده است. فیلم پر از صحنه های خنده دار و شاد است که به شیوه ای بسیار هنرمندانه در فیلم گنجانده شده اند و می توان آن را یکی از بهترین فیلم های سال دانست .»
لو لومنیک از نیوزویک:«هر کاری دارید کنار بگذارید و به نزدیکترین سینما برای دیدن جونو بروید و از تماشای فیلم لذت ببرید. اجرای شگفت انگیز و بسیار ماهرانه الن پیج هر بیننده ای را متحیر می کند. فیلم شبیه بسیاری از فیلم های رایج کمدی در این روزها است، ولی فیلم این ژانر را از بسیاری جهات به اوج خود رسانده است .»
همشهری امارات