تاریخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۸۶ - ۱۳:۵۳

صدف کوه کن : چهاردهمین کنگره سراسری باروری و ناباوری به همت انجمن باروری و ناباروری ایران در دانشگاه علوم پزشکی یزد در حالی برگزار شد که پزشکان و متخصصان ایرانی توانسته‌اند حدود 90 درصد از مشکلات ناباروری را با موفقیت تحت پوشش قرار دهند

و برای 10 درصد باقیمانده نیز تحقیقاتی را در زمینه استفاده از سلول‌های بنیادی آغاز کنند تا در سال‌های آتی، مشکلی به نام ناباروری، 100 درصد درمان پذیر باشد.

دکتر محمدرضا نوروزی، متخصص اورولوژی ورئیس انجمن باروری و ناباروری،  با اشاره به میلیون‌ها نفری که هر ساله به جمع زوج‌های نابارور اضافه می‌شوند، می گوید: یکی از مواردی که معمولا به آن کم توجهیم، عوامل روحی است که به‌صورت غیرمستقیم در درمان ناباروری دخیل هستند، چرا که سبب می‌شوند شرط لازم برای باردار شدن یعنی توانایی جنسی افراد دچار اختلال شده و روابط جنسی کمرنگ شود. بالا رفتن سن ازدواج هم یکی دیگر از مواردی است که شانس باروری را کم می‌کند.

دکتر نوروزی معتقد است که افزایش این زوج‌های نابارور، خواه ناخواه جوامع پزشکی را برآن می‌دارد که درمان‌های جدید را به کمک بگیرند. از آنجایی هم که تقریبا تمام زوج‌های نابارور برای داشتن یک بچه و آن هم سالم تلاش می‌کنند، اولویت برنامه‌های ما هم بالا بردن کیفیت درمان برای پیشگیری از چند قلو زایی و تلاش برای تولد کودکان سالم است.

بیشتر تلاش‌های جدید هم برای بچه دار شدن افرادی صورت می‌گیرد که اصلا شانس باروری ندارند، به این معنا که درمان ناباروری به سمتی پیش می‌رود که شانس درمان 100درصد باشد و اساسا ناباروری مفهومی نداشته باشد.

درمان‌های جدید

دکتر منصوره موحدین، متخصص جنین شناسی و دبیر علمی کنگره، جدیدترین مبحثی را که در کنگره به آن پرداخته شد و مراحل تحقیقاتی و حتی بالینی را هم پشت سر گذاشته بود، چنین معرفی می‌کند: ما در چهاردهمین کنگره ناباروری، مباحث جدید متعددی داشتیم که برخی از آنهاحقیقتا موضوع روز دنیا هم بوده است، مثلا کار روی بیمارانی که به داروهای روتین جواب نمی‌دهند و درمان‌های معمول نمی‌تواند برای آنها مفید باشد، قسمتی از این مباحث است و ما در حال حاضر، بررسی می‌کنیم چه داروها و چه پروتکل‌های درمانی باید برایشان در نظر گرفته شود. وی دستیابی به هدف بالا را کاری فردی و منحصر به یک تخصص نمی‌داند و می‌گوید: البته دستیابی به درمان بیماران سخت یا بیمارانی که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند، کاری گروهی است که هم جنین شناسان، هم متخصصان زنان و زایمان و هم اورولوژها و هم متخصصان ژنتیک باید در آن همکاری کنند.

دکتر موحدین در ادامه و در پاسخ به این سؤال که آیا این موضوع شامل افرادی که آی‌وی‌اف کرده‌اند و جواب نگرفته‌اند هم می‌شود، به همشهری می‌گوید: بله، اساسا این راهکار‌ها برای کسانی است که از روش‌های موجود و معمول جواب نگرفته‌اند و یا چندین سیکل درمانی بی‌نتیجه را در کارنامه درمانی خودشان داشته‌اند.

وی در ادامه به لزوم استفاده از روش‌ها و داروهای جدید برای این افراد اشاره کرده و می‌گوید: ما دنبال استفاده از داروها و درمان‌های جدید برای این افراد هستیم که خوشبختانه این داروها در ایران هم وجود دارد اما نکته‌ای که هست تفاوت در پاسخ دهی افراد به این داروهاست که براساس تفاوت‌های فردی و جثه افراد و آناتومی آنها میزان جواب دهی متغیر است. در این میان، پزشک معالج، رکن اصلی را دارد که باید تصمیم بگیرد و راه حل مناسب را پیدا کند چرا که این داروها عوارض مختلفی دارند و اگر درست مصرف نشوند، سودمند نخواهند بود.

به اعتقاد  دبیرکنگره ناباروری، نوزادانی که با استفاده از روش های درمانی متولد می شوند  نیاز به ثبت اطلاعات دارند؛ به‌خصوص در مواردی که اهدای جنین صورت می‌گیرد و خود این موضوع نیز همکاری تشکل متمرکز و غیردولتی را می‌طلبد که انجمن ناباروری ایران می‌کوشد تا آن را ساماندهی کند.مسئله مهم تری که انجمن درصدد ارتقای آن است و دکتر موحدین آن را مطرح می‌کند، بالا بردن کیفیت مراکز ناباروری است چرا که ما از نظر کمیت و تعداد به میزان قابل‌قبولی دست یافته‌ایم اما لازم است این مراکز را از نظر تجهیزات و کارآمدی، ارتقا دهیم.

درد هزینه‌ها

پروفسورعباس افلاطونیان، متخصص زنان  و زایمان، فوق تخصص نازایی و رئیس مرکزدرمانی-تحقیقاتی ناباروری یزد که با توجه به تلاش ارزنده‌ای که در زمینه ناباروری داشته، توسط مقام معظم رهبری مورد تقدیر قرار گرفته است، مهم‌ترین چالش‌های پیش روی درمان ناباروری را از 2منظر اقتصادی و اجتماعی بررسی کرده و به همشهری می‌گوید: یکی از دردهای افراد نابارور، هزینه‌های درمان است که بسیاری از افراد به‌دلیل بالا بودن این هزینه‌ها اصلا سراغ درمان نمی‌روند و این مشکلی است که باید در تعامل با بیمه‌ها حل شود چرا که شانس هر بار درمان برای زوج‌های نابارور، 25 درصد است و اگر یک بار شکست بخورد، علاوه بر تاثیرات سوء روانی و اجتماعی، آنها را از نظر اقتصادی هم تحت فشار قرار می‌دهد.

مسئله بعدی که دکتر افلاطونیان به آن می‌پردازد، لزوم کم عارضه کردن درمان هاست. او با اشاره به این مطلب که درمان‌های ناباروری باید به سمت کم عارضه‌ترین‌ها پیش رود، ادامه می‌دهد: 2 عارضه جدی که در حال حاضر و در تمام دنیا مطرح است، یکی چند قلو زایی و دیگری عارضه‌ای به نام تحریک اضافه تخمدان است که حتی ممکن است مرگ را به‌دنبال داشته باشد. بنابراین لازم است تا با استفاده از روش‌ها و داروهای مناسب، این عوارض به صفر برسد.

او نقص‌های قانونی موجود را هم یکی دیگراز چالش‌های موجود برشمرده و می‌گوید: در خیلی از کشورهای پیشرفته دنیا مثل بلژیک، قانون جدیدی مثل انتقال تنها یک جنین در هر بار آی‌وی‌اف یا درمان‌های جنبی، وضع شده است که این به نفع بیمار است، اما در ایران هنوز چنین قانونی نداریم و اکثر اطبا سلیقه‌ای عمل می‌کنند که البته باز هم در هر سیکل درمان نهایتا 3جنین می‌تواند منتقل شود.

دکتر افلاطونیان، پذیرفته شده‌ترین روش‌های ناباروری در ایران را جدیدترین درمان‌ها می‌داند اما معتقد است که باید به بیماران این آگاهی داده شود که گاهی نیاز به هیچ کاری به جز مشاوره درست و علمی نیست چرا که در بسیاری از موارد، با مشاوره‌ای ساده و یا استفاده از درمان‌های ساده طبی، مشکل روانی برطرف می‌شود وزوج‌ها می‌توانند، بچه دار شوند. به این معنا که گاهی، استفاده از داروهای محرک تخمک گذاری یا استفاده از آنتی بیوتیک‌ها مشکل را حل کرده و نیازی به درمان‌هایی نظر آی‌وی‌اف نیست.