به این‌ترتیب، در حالی‌که وزیر بهداشت و درمان کشور روز گذشته از پیشنهاد وزارت بهداشت مبنی بر پوشش بیمهای یک سیکل درمانی ناباروری خبر داد ولی هنوز ردیف اعتباری برای محقق شدن این امر در نظر گرفته نشده و این پیشنهاد نیز در شورای‌عالی بیمه منتظر تصویب است.
دکتر حمیدرضا سفاری، سرپرست دفتر برنامه‌ریزی بیمه‌های درمانی وزارت رفاه در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: حدود 2 ماه است که بررسی جزئیات مربوط به تعهد بیمه پایه همگانی درمان ناباروری در وزارت رفاه کلید خورده است و ما هم در وزارت رفاه بر این باور هستیم که ناباروری تبعات ناگواری برای سرمایه‌های انسانی دارد و تعادل اجتماعی جامعه را بر هم می‌زند، لذا مجدانه پیگیر این امر هستیم.
او اضافه می‌کند: در گذشته که شورای‌عالی بیمه در وزارت بهداشت مستقر بود، بحثی درباره بیمه ناباروری مطرح نشده‌بود و درمان ناباروری جزو تعهدات بیمهای قرار نداشت، ولی از زمانی که به وزارت رفاه موکول شد بررسی بیمه درمان ناباروری نیز به صورت یک اقدام جدی در دستور کار این وزا رتخانه قرار گرفته است.
سرپرست دفتر برنامه‌ریزی بیمه‌های درمانی وزارت رفاه، روند کار را این‌گونه توضیح می‌دهد: ابتدا مراحل گوناگون درمان ناباروری طبقه بندی می‌شود که شامل مشاوره و ویزیت، آزمایش‌های پارا کلینیکی، تصویر برداری، سونوگرافی و... است و بعد طرح درمان و اینکه در این طرح از چه شیوه‌ای برای درمان استفاده کنیم مطرح می‌شود.
به گفته سفاری در حال حاضر این قسمت مربوط به مراحل پاراکلینیکی، ویزیت و انجام امور آزمایشگاهی مشمول بیمه بوده و در برخی موارد نیز برخی تومورها یا ناهنجاری‌های رحمی که موجب ناباروری در زنان می‌شود و همچنین مشکلاتی نظیر عروق خونی و... درمردان تحت اعمال جراحی قرار می‌گیرند که همه آنها تحت پوشش بیمهای قرار دارند، اما درخصوص درمان‌های دارویی و سایر فرایندهای لقاح داخل آزمایشگاه و... هم طی 2 ماه گذشته جلساتی با مراکز تخصصی و فوق تخصصی درمان ناباروری برگزار شده‌است تا نظام پروتکل‌های درمان ناباروری تدوین شود.
سفاری می‌گوید: برخی از مراکز به‌رغم حمایت‌های دولتی باز هم میزان توفیق بسیار پایینی در درمان ناباروری دارند در حالی‌که مراکز دیگری از این حمایت‌ها هم بهره مند نیستند، ولی اثربخشی بهتری دارند، لذا برای نظام‌های بیمهای مهم است که بیمه شده‌ها به مراکزی مراجعه کنند که از اثربخشی مراحل درمانی اطمینان داشته باشند، همچنین باید به یکسری پروتکل‌های منطقی برسیم و متخصصان فعال در درمان ناباروری به ما اعلام کنند که چه تخصص‌ها و چه تکنیسین‌هایی در ساختار مناسب برای اداره یک مرکز درمان ناباروری مورد نیاز است.
به گفته وی، نکته بعدی، تعرفه گذاری خدمات است چراکه در حال حاضر مراکز درمان ناباروری تعرفه مشخص و معینی برای ارائه خدمات خود ندارند و بین آنها تفاوت فاحشی وجود دارد.
او در پاسخ به این سؤال همشهری که برای قرار دادن بیمه درمان ناباروری جزو تعهدات بیمهای آیا ردیف اعتباری مشخصی تعریف شده است یا خیر؟ می‌گوید: باید تعرفه این خدمات در مراکز درمانی محاسبه شود و بر اساس بر آورد میزان کار برد پروتکل‌هایی که تعریف شده بتوانیم برای آنها اعتباری را درنظر بگیریم.
سفاری ابراز امیدواری می‌کند که اگر مراکز همکاری کنند این امر تا آخر امسال محقق شود.
سقوط 3 میلیون زوج نابارور به زیر خط فقر
با این اوصاف، دکتر محمدرضا نوروزی، رئیس انجمن علمی تخصصی باروری و ناباروری ایران، درگفت‌وگو با همشهری معتقد است: طرح بیمه زوجهای نابارور در هیأت دولت به معنی عدم پیگیری جدی موضوع است و با توجه به روندی که پیش آمده است، تنها می‌توان 30 تا 40 درصد به تصویب چنین طرحی امیدوار بود.
وی با اشاره به هزینه 5/1 میلیون تومانی برای یک دوره درمان پیشرفته که حدود یک ماه به طول می‌کشد، می‌گوید: به‌طور قطع بسیاری از زوجهای نابارور توانایی پرداخت این هزینه را ندارند.
رئیس انجمن باروری و ناباروری با انتقاد از سر باز زدن سازمان‌های بیمه گر از پوشش بیمهای خدمات ناباروری معتقد است که این امر موجب سقوط حدود 3 میلیون زوج نابارور به زیر خط فقر می‌شود.
دکتر محمدرضا نوروزی افزود: هزینه‌های درمان زوجهای نابارور چنان بالا ست که درصورت نبود پوشش بیمهای برای خدمات درمانی مربوطه، زوج‌هایی که در آستانه خط فقر قرار دارند با مقروض شدن، به زیر خط فقر سقوط می‌کنند.
نوروزی، با اشاره به جلسات مختلفی که ظرف 6 ماه گذشته با مسئولان وزارت رفاه و سازمان تأمین اجتماعی درخصوص تحت پوشش بیمه قرار گرفتن درمان ناباروری برگزار شده، می‌گوید: در این جلسات اهمیت لزوم تحت پوشش قرار گرفتن درمان ناباروری را شرح دادیم و مسئولان هم قول همکاری دادند و به صورت کلی مسئله را پذیرفتند اما عملا اتفاقی نیفتاده است.
او به ماهیت خاص و مزمن بودن این بیماری و تبعات اجتماعی آن اشاره کرده و می‌افزاید: حدود 15 درصد زوج‌ها از 750 هزار ازدواج سالانه نابارور هستند و این بیماری سومین عامل طلاق در کشور است، پس چگونه به آن همچون جراحی زیبایی به‌عنوان درمان لوکس نگاه می‌شود؟
به گفته کارشناسان، در حال حاضردرمان ناباروری در ایران به حدی مطلوب است که اعزام بیماران به خارج از کشور به منظور درمان انگشت شمار است و اگر حمایت کافی از این زوج‌ها صورت گیرد می‌توان درمان بسیاری از موارد نازایی را در کشور شاهد بود.
با توجه به اینکه هزینه درمان نازایی در ایران یک دهم هزینه درمان در کشورهای همسایه است، هزینه درمان ناباروری به‌طور کل ارزان است، اما باید توجه داشت که این هزینه به نسبت درآمد مردم بالاست، به‌طوری‌که به گفته رئیس هیأت‌مدیره انجمن باروری و ناباروری ایران، زوجهای نابارور برای تهیه داروی مورد نیازشان گاهی اوقات هزینه‌ای افزون بر 5 تا 6 میلیون ریال پرداخت می‌کنند.
دکتر نوروزی با بیان اینکه ناباروری می‌تواند مشکلات و آسیب‌های اجتماعی و کاهش بازده کاری را در زوجهای نابارور ایجاد کند، بر حمایت سازمان‌های بیمهای و دولتی در پرداخت هزینه درمانی زوجهای نابارور تأکید می‌کند و می‌گوید: این حقیقت تلخی است که به‌دلیل عدم پوشش بیمهای هزینه‌های درمانی ناباروری در کشور و نبود تعرفه‌ای مشخص بسیاری از زوج‌ها برای درمان یا اصلاً مراجعه نمی‌کنند یا پروسه درمان را نیمه‌کاره رها می‌کنند.
سن باروری 10 سال بالا رفته است
رئیس انجمن باروری و ناباروری با بیان اینکه افزایش سن ازدواج و باروری در کشور 10 سال به تأخیر افتاده است وافزایش سن ازدواج به‌خصوص در سال‌های اخیر یکی از عوامل مهم بروز ناباروری در کشور است، می‌گوید: متوسط سن ازدواج در کشور رفته رفته از 24 سالگی به حدود 28 سالگی تغییر کرده است و با توجه به اینکه تقاضا برای فرزنددار شدن خانواده‌ها نیز معمولا 3 تا 5 سال پس از ازدواج به تأخیر می‌افتد، سن باروری در ایران به حدود 32 سالگی افزایش یافته است که حدود 8 تا 10 سال دیرتر از زمان مناسب است.
وی همچنین بر لزوم سرمایه‌گذاری در بخش سلامت برای درمان ناباروری تأکید کرده و می‌گوید: از آنجا که جمعیت نابارور ایران در معرض خطرات سلامت بسیاری از جمله فرسودگی هستند، تخصیص سرانه مناسب درمان از راه‌های سرمایه‌گذاری دولت در این بخش از سلامت کشور است تا درمان نازایی هرچه سریع‌تر از درمان‌های لوکس خارج شده و به سمت پوشش بیمهای حرکت کند.
