به گزارش همشهری آنلاین، پیشگیری از سکته مغزی بسیار مهم است چرا که سکته مغزی دومین عامل مرگ و میر در ایران است. با دکتر فرزاد اشرافی رئیس بخش مغز و اعصاب بیمارستان شهدای تجریش، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این زمینه گفتگو کرده‌ایم.
دکتر فرزاد اشرافی متخصص مغز و اعصاب در گفتگو با خبرنگار همشهری آنلاین گفت: کم‌تحرکی، کاهش فعالیت بدنی، گرایش مردم به غذاهای فست فودی و آماده، کاهش مصرف غذاهای سنتی ایرانی، گرایش به مواد دخانی و مواد مخدر، همه و همه سبب شده است تا میزان سکته مغزی افزایش یابد.
او افزود: سکته مغزی یک فوریت پزشکی است که اگر تشخیص داده نشود و درمان فوری صورت نگیرد، می‌تواند آسیب دائمی عصبی، ایجاد عوارض و مرگ را به همراه داشته باشد.
دکتر اشرافی خاطرنشان کرد: سکته مغزی (stroke) زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خونی باعث انسداد شریان خون‌رسان به مغز شود که البته به این نوع از سکته مغزی (سکته مغزی ایسکمیک) می‌گویند اما نوع دیگری از سکته مغزی هم وجود دارد و آن هنگامی است که یک رگ‌خونی مغز پاره و خونرسانی به بخشی از مغز متوقف می‌شود که در اصطلاح به این نوع از سکته مغزی (سکته مغزی هموراژیک) گفته می‌شود.
به گفته این متخصص مغز و اعصاب، سکته مغزی بر اساس محل آسیب مغزی، علائم متفاوتی شامل اختلال در حرکت اندام و تعادل، صحبت کردن، خوردن و بلع غذا و اختلال بینایی، اختلال حافظه و تفکر و نداشتن کنترل ادرار را به همراه خواهد داشت.
عوامل خطرساز سکته مغزی، عوامل خطرساز غیرقابل تغییر سکته مغزی نیز بر اساس اظهارات دکتر اشرافی به شرح زیر است:
* عوامل خطرساز سکته مغزی شامل موارد زیر است:
- فشارخون بالا که مهم‌ترین عامل خطر سکته شناخته شده است خطر سکته را دو برابر می‌کند. فشار خون ۱۴۰/۹۰ به بالا خطرناک است
- دیابت و بالا بودن چربی خون از عوامل دیگر خطرساز هستند. بالا بودن چربی خون باعث تسریع آرترواسکلروز شده که به نوبه خود فشار خون را افزایش داده و در ایجاد پلاک‌های آترواسکلروتیک داخل رگ نقش دارد.
- مصرف سیگار و تنباکو خطر سکته را دو برابر برابر می‌کند.
- مصرف الکل و مواد مخدر شبیه کوکایین و متامفامین (شیشه) از علل خط ساز سکته در سنین پایین است.
- مصرف قرص‌های هورمونی مثل داروهای ضد بارداری در ایجاد سکته نقش دارند.
- نداشتن تحرک و چاقی، باعث ایجاد دیابت و فشار خون بالا می‌شود ودر نهایت از عوامل خطرساز سکته مغزی است.
- بیماری‌های قلبی شامل اختلال در ریتم (ضربان) قلب مثل فبیریلاسیون دهلیزی خطر سکته مغزی را پنج برابر می‌کند.
* عوامل خطرساز غیرقابل تغییر نیز به شرح زیر هستند:
- سن: پس از ۵۵ سالگی به ازای هر ۵ سال افزایش سن، خطر سکته دو برابر می‌شود.
- جنس: در آقایان سکته مغزی بیشتر از خانم‌ها رخ می‌دهد.
- نژاد: سکته مغزی در نژاد آفریقایی، آمریکایی با توجه به شیوع بالای فشارخون در این مناطق بیشتر از سایر نژادهاست.
- سابقه بیماری: افرادی که سابقه قبلی سکته مغزی دارند، مستعد سکته دوباره هستند.
دکتر اشرافی در ادامه به روش‌های پیشگیری از سکته مغزی اشاره کرد و گفت: مردم باید روش‌های پیشگیری از سکته مغزی را بشناسند و به این ترتیب با خود مراقبتی به حفظ سلامت خود کمک کنند. توصیه‌های این متخصص مغز و اعصاب در این زمینه به شرح زیر است:
- فشار خون خود را کنترل کنید. فشار خون ۱۴ به روی ۹، احتمال سکته مغزی را افزایش می‌دهد. چرا که این میزان فشار خون احتمال تصلب شرایین و تشکیل پلاک‌های خونی را افزایش می‌دهد و این خود می‌تواند فرد را مستعد بروز سکته مغزی کند.
- از مصرف زیاد نمک خودداری کنید. مصرف نمک زیر ۱۵۰۰ میلی گرم در روز یا نصف قاشق، بیشتر ممنوع.
- غذاهای حاوی کلسترول مصرف نکنید.
- کاهش ۱۰ پوند از وزن در افراد چاق با کاهش ریسک سکته همراه است. مقدار BMI زیر ۲۵ برسد.
- روزانه ۳۰ دقیقه پیاده روی و یا شنا کنید.
- مصرف دخانیات و الکل ممنوع.
- چربی خون خود را با ورزش و کاهش وزن و در صورت نیاز مصرف دارو البته با نظر پزشک کنترل کنید.
- مشکلات قلبی را با مراجعه به پزشک درمان کنید.
- دیابت را با رژیم غذایی و ورزش و در صورت نیاز مصرف دارو البته با نظر پزشک کنترل کنید.
- اگر فرد و یا اطرافیان علائم بارزی همچون کج شدن صورت، اختلال در صحبت کردن، اختلال حرکتی و یا ضعف اندام را مشاهده کردند، باید سریعا به اورژانس ۱۱۵ اطلاع دهند و از خود درمانی خودداری کنند. حتی اگر فشارخون بیمار بالاست نباید برای پایین آوردن فشار خون بیمار اقدام به خوددرمانی کنند.
- پایین آوردن ناگهانی فشارخون به ویژه در افراد مسن، احتمال سکته مغزی را در فردی که فشار خون او بالا رفته است را افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی، فرد باید تحت‌نظر پزشک قرار گیرد و همراهان او به هیچ عنوان در این زمینه خوددرمانی نکنند.