وقتی کاکتوس خودتان را کاشتید، مطمئن شوید نور، آب و کود کافی بسته به نوع آن، برایش فراهم کردهاید. سپس در صورتی که آفتها و بیماریهای گیاهی به مسئله تبدیل شدند، بیدرنگ آنها را برطرف کنید.
- محیط مناسب
۱- اندازه گلدان را بر اساس نوع ریشههای کاکتوس انتخاب کنید
اگر کاکتوستان سیستم ریشهای کم عمق دارد که نزدیک به سطح خاک باقی میماند، مانند گیاه کلا یا گلابی تیغدار، گلدانی را انتخاب کنید که کمعمق باشد و قطر زیادی داشته باشد. اگر کاکتوستان سیستم ریشهای عمیق دارد، مانند ساگوارو یا کاردون، گلدانی را انتخاب کنید که باریک و عمیق باشد.
اکثر کاکتوسها سیستم ریشهای کمعمق دارند. اگر مطمئن نیستید که گیاه شما کدام نوع ریشه را دارد، گلدانی را انتخاب کنید که حد وسط این دو گزینه باشد؛ مانند گلدان بونسای.
۲- مطمئن شوید که گلدانتان سوراخهای زهکشی دارد
چه بخواهید گلدانهای سفالی سنگین و بادوام را انتخاب کنید یا گلدانهای پلاستیکی که تمیز کردنش آسان است، فرقی نمیکند، فقط مطمئن شوید که آب اضافه میتواند از محفظه خارج شود. بدون وجود سوراخهای زهکشی خاک بیش از حد مرطوب میماند و موجب فاسد شدن ریشه و در نهایت مرگ گیاه منجر میشود.
اگر گلدانی را انتخاب کردهاید که زهکشی کافی ندارد، میتوانید بهراحتی با دریل آن را سوراخ کنید.
۳- خاک مخصوص کاکتوسها
ممکن است بتوانید ترکیبات تجاری را پیدا کنید که کار کاشت کاکتوس را برایتان آسان میکند. ترکیب گلدانی ساخته شدۀ مخصوص کاکتوسها امکان زهکشی مناسب را برای گیاهتان فراهم میکند. میتوانید در گلفروشیها، گلخانهها یا به صورت آنلاین به دنبال آنها باشید.
میتوانید خاک خودتان را درست کنید. در بیشتر متون، ترکیب اصلی خاک کاکتوسها در اندازههای زیر سفارش شده است:
- یک قسمت خاک باغچه + یک قسمت شن و ماسه (به نسبت مساوی) + یک قسمت کمپوست (مواد پوسیده گیاهی و خاک برگ)؛
- یکدوم قسمت خاک رسی + یک قسمت ماسه + یک قسمت خاک باغچه؛
- یک قسمت کمپوست + یک قسمت خاک پیت + یک قسمت ماسه.
اگر به ترکیبهای مذکور ۵ درصد خاک زغال اضافه شود، اثر ویژهای در جلوگیری از پوسیدگی و دیگر بیماریهای قارچی خواهد داشت (وجود پتاس در خاک زغال باعث این امر میشود).
در متون مختلف و در گفتههای افراد با تجربه در زمینه تولید و پرورش کاکتوس به فرمولهای مختلف دیگری نیز اشاره شده است. برخی از افراد در ترکیب خاک خود از کود حیوانی و برخی دیگر از ورمی کمپوست استفاده میکنند. به عنوان مثال میتوان به این ترکیب اشاره کرد:
- ۲ قسمت شن ریز شسته شده و شیرین (فاقد املاح) + کمتر از یک قسمت کود گاوی پوسیده + یک قسمت خاک برگ پوسیده با اندازه متوسط ذرات + مقدار بسیار کمی از قطعات خرد شده زغال چوب.
۴- کاکتوس را از محفظۀ اولیهاش خارج کنید
احتمالا کاکتوس در یک محفظۀ پلاستیکی کوچک به دست شما رسیده است. خارج کردن آن از این محفظه کار آسانی است، پس میتوانید گلدانش را عوض کنید. دستکشهای باغبانیتان را دست کنید تا از دستهایتان در برابر تیغهای کاکتوس محافظت شود. کاکتوس را سر و ته نگه دارید و محفظه را بهآرامی فشار دهید. کاکتوس را کمی بکشید تا بتوانید آن را از ظرفش خارج کنید.
۵- کاکتوس را در یک گلدان بکارید، کمی به آن آب بدهید
گلدانتان را با خاک آمادهشده پر کنید و حفرهای کمی بزرگتر از اندازۀ توپ ریشه ایجاد کنید. کاکتوس را داخل سوراخ قرار دهید. وقتی کارتان تمام شد خاک اطراف کاکتوس را بهآرامی پهن کنید. سپس کمی آب به آن بدهید تا خاک گلدان فشرده شود. هدف خیس کردن خاک است. اما آن را به گونهای از آب اشباع نکنید که آب از سوراخهای زهکشی ته گلدان راه بیفتد.
- تقویت و رشد سالم
۶- کاکتوس را در طول فصل رشد حدود یکبار در هفته آب بدهید
فقط زمانی خاک را آب بدهید که کاملا خشک شده باشد. انگشتتان را به خاک بچسبانید تا بتوانید خشکی آن را بررسی کنید. اگر احساس میکنید خاک خیلی ترد و خشک است، وقت آب دادن آن است.
روش دیگر استفاده از یک خلال دندان است. بهراحتی میتوانید آن را در خاک گلدان بزنید و اگر آثار مرطوب بودن یا رنگ گرفتن روی آن مشاهده کردید یعنی خاک مرطوب است، در غیر این صورت گیاه به آب نیاز دارد.
در طول این زمان که موقع رشد فعال گیاه است، مقدار آب کافی برای اشباع کردن خاک اضافه کنید. آب باید از سوراخهای زهکشی ته گلدان نشت کند.
فصل رشد کاکتوسها در طول بهار و تابستان است که دمای هوا گرمتر و دورۀ روشنایی روز طولانیتر است.
بر اساس نوع کاکتوس و خاک و همچنین مقدار نور خورشید و گرمایی که کاکتوس دریافت میکند، ممکن است لازم باشد کمتر یا بیشتر از یکبار در هفته به آن آب بدهید.
اگر احساس میکنید کاکتوس حالت خمیری دارد و دیگر شاداب نیست به خاطر این است که خیلی به آن آب میدهید. دیگر علائم آب دادن بیش از حد عبارت است از فاسد شدن و قهوهای یا سیاه شدن برگها.
۷- در طول فصلهای سرد آب کمتری به کاکتوس بدهید
بیشتر کاکتوسها در طول فصلهای پاییز و زمستان و یا هرگاه که روزها سردتر و کوتاهتر هستند، استراحت میکنند. در طول این زمان باز هم باید زمانی به کاکتوس آب بدهید که خاک خشک است. به خاطر تفاوت در آب و هوا لازم نیست این کار را زیاد انجام دهید. فقط به اندازهای به کاکتوس آب بدهید که شروع به پلاسیده شدن نکند.
محل قرار گرفتن کاکتوس ارتباط قوی با میزان آب مورد نیازش دارد. اگر آن را پشت پنجره گذاشتهاید و نور زیادی دریافت میکند یا نزدیک به دریچۀ گرمکنندهای قرار دارد، ممکن است لازم باشد آب بیشتری به آن بدهید.
۸- در طول فصل رشد با هر بار آب دادن به گیاه کمی کود به آن اضافه کنید
کودی را انتخاب کنید که به اندازۀ مساوی از نیتروژن، فسفر و پتاسیوم (به نسبت ۱۰-۱۰-۱۰) برخوردار باشد، یا مقدار فسفرش بیشتر از نیتروژن و پتاسیوم باشد (نسبت ۵-۱۰-۵). قبل از اضافه کردن کود به گلدانتان، با مخلوط کردن آن با آب، قدرتش را به نصف یا یکچهارم کاهش دهید.
دستورالعمل روی برچسب بستهبندی را دنبال کنید تا مشخص شود چه مقدار کود باید استفاده کنید. در پاییز و زمستان به کاکتوسها کود ندهید.
۹- اگر کاکتوستان بیرنگ، پژمرده یا سوخته به نظر میرسد، آن را به ناحیهای با نور کمتر منتقل کنید
اگر کاکتوستان زرد یا نارنجی یا سفید شده به نظر میرسد یا خاکش خشک شده، نشانۀ این است که نور بیش از حدی دریافت میکند. کاکتوستان را از نور دور کنید و به محلی ببرید که نور و گرمای کمتری دریافت کند. اگر کاکتوستان را به محل جدید و آفتابیتر منتقل کردید، مراقب این علائم باشید.
۱۰- اگر کاکتوستان کج و ضعیف شده است، آن را به محل پرنورتر ببرید
طبیعی است که گیاه کمی به سمت نور متمایل و کج شود، اما کج شدن بیش از حد کاکتوس به شما میگوید که این گیاه نیازمند نور بیشتر است. نگذارید کاکتوستان برای طولانی مدت در این وضعیت بماند. فقدان نور خورشید همچنین میتواند به معنی این باشد که خاک گلدان به مدت طولانی مرطوب بوده است. برای کجی ناچیز گیاه در طول زمان فقط کافی است گلدان را گاهی بچرخانید.
وقتی کاکتوس را به منطقۀ روشنتری تغییر مکان میدهید مراقب باشید. نور شدید ناگهانی میتواند آن را پژمرده کند و باعث آسیب دائمی به آن شود. پس هر بار نور را فقط به مقدار کمی افزایش دهید. به عنوان مثال اگر کاکتوستان ۴ ساعت در روز نور خورشید را دریافت میکند و شاداب به نظر نمیرسد، آن را به محلی منتقل کنید که ۶ ساعت در روز نور خوشید وجود داشته باشد، نه ۸ ساعت در روز.
۱۱- هر سال گلدان کاکتوستان را عوض کنید تا آن را سالم و شاداب نگه دارید
تعویض گلدان کاکتوستان راه خوبی برای بازبینی سیستم ریشۀ گیاه است. یک گلدان جدید و بزرگتر را با خاک گلدان ساخته شده برای کاکتوس پر کنید، سوراخی به اندازۀ توپ ریشه ایجاد کنید، مطمئن شوید که ریشه فضای کافی دارد و با رشد کردن به لبۀ داخلی گلدان خیلی نزدیک نمیشود یا از سوراخهای زهکشی عبور نمیکند.
اگر گلدان فعلیتان برای کاکتوس مناسب است، فقط لازم است خاک گلدان را عوض کنید تا گیاه یک شروع تازه داشته باشد. با این حال اگر کاکتوس به بیرون از گلدان رشد کرده است، وقت آن رسیده که آن را به یک گلدان بزرگتر جابهجا کنید. فقط مطمئن شوید که گلدان جدید زهکشی کافی دارد.
- آفتهای رایج کاکتوس
۱۲- فلس را بردارید سپس کاکتوس را با حشرهکش دفع کنید
فلس از طریق حشرات فلسدار مختلف ایجاد میشود و اغلب به شکل تکههایی با رنگ سفید یا خاکستری روی گیاه ظاهر میشود. همچنین ممکن است به شکل کپک یا کرک ظاهر شود. اگر فلسی را روی کاکتوستان دیدید، با ناخنتان یا جریان شدید آب آن را بخراشید. سپس حشرهکش را روی کاکتوس اسپری کنید تا از بازگشت حشرات جلوگیری کنید.
۱۳- شپشکها را از محل بردارید و حشرهکش را روی گیاه اسپری کنید
شپشکها آفتهایی هستند که معمولا روی کاکتوسها به وجود میآیند. ممکن است روی خود گیاه یا روی خاک زندگی کنند. اگر موجودات کوچک تیرهای را روی کاکتوسهایتان یا خاک آنها دیدید، حشرات را با دست یا از طریق شستوشو با جریان آب پاک کنید. مطمئن شوید که بعد از این کار حشرهکش مخصوص کاکتوس را برای کشتن حشرات باقیمانده استفاده کردهاید.
۱۴- کرمهای عنکبوت قرمزرنگ را با سم آفتکش دفع کنید
مراقب کرمهای قرمزرنگ کوچک باشید، زیرا میتوانند بهسرعت یک کاکتوس را از بین ببرند. علائم دیگر وجود کرمهای عنکبوتی کوچک عبارتند از قسمتهای قهوهایرنگ و خشک تار عنکبوتی روی گیاه (که به خاطر کرمهایی به وجود میآیند که از کاکتوس تغذیه میکنند). به محض اینکه متوجه این علائم شدید گیاه مورد نظر را قرنطینه کنید. سپس سمی را که برای کشتن این کرمهای عنکبوتی ریز طراحی شده است، به گیاه اسپری کنید. به منظور کشتن تخمهای باقیماندۀ این آفت هر هفته از این سم استفاده کنید.
منبع: How can U