متن این نامه به شرح زیر است:
جناب آقای کوئیچیرو ماتسورا
مدیر کل محترم یونسکو
با سلام؛
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد(یونسکو) 62 سال پیش با این آرمان تأسیس شد تا از طریق ترویج گفتگوی فرهنگی و گسترش همکاریهای آموزشی، علمی و فرهنگی و با رعایت حقوق و آزادیهای اساسی انسان و کرامت و شأن مساوی و برابر همه فرهنگها، ارزشها و باورها در استقرار صلح و امنیت و تفاهم بینالمللی مشارکت کند. این رسالت عمده در قرن بیستویکم و با توجه به چالشهای فزاینده ناشی از اثرات منفی روند جهانی شدن بیش از پیش حیاتی به نظر میرسد.
آزادیهای اساسی انسان از جمله آزادی بیان و احترام به فرهنگها از جمله باورهای دینی به عنوان دو اصل مکمل در مبارزه با جهل و سوء تفاهم نقش اساسی دارند. آزادی بیان، بیحد و حصر نیست بلکه همراه با احساس مسئولیت است. در غیر اینصورت نه تنها عامل وفاق نخواهد بود، بلکه میتواند ضد ارزش شود و در مقابل احترام به شأن و کرامت برابر همه نظامهای فرهنگی، ارزشی و مذهبی، حد و حصری ندارد زیرا در نهایت عامل تعمیق بیشتر روابط دوستی و همزیستی میان فرهنگها و ملتها خواهد شد.
اقدام تحریکآمیز انتشار مجدد کاریکاتورهای موهن پیامبر گرامی اسلام(ص) در مطبوعات برخی کشورهای اروپایی و برخی اظهار نظرها توسط مقامات این کشورها مایه نگرانی است.
تردیدی نیست که رسانهها به عنوان یکی از ابزارهای اعمال اصل آزادی بیان می توانند عروج مدارا، صلح و عدالت، تفاهم بین مذهبی و بین فرهنگی، انسجام اجتماعی و مسئولیتپذیری باشند و یا برعکس نفاق و تبعیض را دامن زده و بحرانزا باشند.
در طول تاریخ هنرمندان و نویسندگان همواره نبوغ ادبی و خلاقیت هنری خود را در جهت تقویت و گسترش دوستی میان ملتها ترویج اصول حقوق انسانی، صلح و مدارا بکار گرفتهاند. متأسفانه در حال حاضر، جامعه جهانی با جریانی روبرو است که در آن هنر و ادبیات در برخی موارد با فاصله گرفتن از اصول و ارزشهای پذیرفته شده جهانی، بی احترامی و تفرقه و بحران را ترویج میدهند امری که با جوهره و فطرت هنر و ادبیات مغایرت دارد.
ضمن تقدیر از اقدام شایسته و بهنگام یونسکو و مصوبه شماره 46 یکصدو هفتاد و چهارمین نشست شورای اجرایی سازمان درخصوص: اقدام به آزادی بیان و در عین حال احترام به ارزشها و عقاید مقدس و مذهبی، نمادهای دینی و فرهنگی، و با ابراز نگرانی از رویدادهای اخیر از سازمان انتظار دارد تا با توجه به هدف دهم برنامه استراتژیک یونسکو درباره «اهتمام به ضرورت و اهمیت تبادل و گفتگوی میان فرهنگی برای دستیابی به انسجام اجتماعی، همزیستی و صلح» که در آن بر اتخاذ اقدامات مشخص و عملی برای ترویج تقویت و گفتگوی بین فرهنگی و بین مذاهب همراه با رعایت آزادی بیان تأکید شده است و همچنین در چارچوب منشور، رسالت و نقش خود ـ به عنوان نهادی برای گفتگو، مدارا و صعه صدر برای ممانعت از هر نوع سوءتفاهم به شیوه شفاف و سازنده، سازوکارهای لازم را برای تعمیق مناسب میان فرهنگها و ادیان متنوع پیشبینی کند.
اذعان دارد که عامل اصلی بروز رویدادهایی از این قبیل جهل و عدم شناخت صحیح ارزشهای مذهبی و فرهنگی متنوع جهان است. شناخت حقیقی نیز تنها در پرتو برقراری گفتگوی مبتنی بر احترام و درک متقابل تحقق مییابد که در دنیای جهانی شده کنونی بیش از هر زمان دیگر ضروری بنظر میرسد.
امیدوار است یونسکو نیز با ابراز نگرانی از این وقایع و اظهارات نسنجیده، نقش یگانه و فعال خود را در استقرار صلح، امنیت و تفاهم بینالمللی همچنان ایفا کند، جمهوری اسلامی ایران نیز آمادگی خود را برای همکاری در این مورد با سازمان اعلام میدارد.
با آرزوی توفیق الهی
دکتر محمد مهدی زاهدی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
و رئیس کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران