همشهری آنلاین-ثریا روزبهانی:در صورت خشک شدن حلقه‌های چاه، آب شرب منطقه ۲۲ چگونه تأمین می‌شود و آیا خشک شدن چاه‌ها، فرسایش خاک و فرونشست زمین در منطقه را به دنبال خواهد داشت؟ برای بررسی این مشکللات با «محمدرضا کرمی‌نژاد» معاون نظارت و بهره‌برداری آبفای استان تهران و «حمید عظیمی» مدیر آبفای ناحیه ۳ منطقه در این‌باره گفت وگو کردیم.
یک پنجم ساخت‌وسازهای شهر تهران در منطقه ۲۲ انجام می‌شود. این در صورتی است که تا قبل از رونق انبوه‌سازی در این منطقه، شهروندان هر روز با افت ناگهانی فشار و تأمین آب شرب مواجه بودند و اگر راهکار اصولی و اساسی برای این موضوع اندیشیده نشود، با چند برابر شدن جمعیت و اسکان شهروندان در سازه‌های مسکونی جدید، این مشکل به بحران تبدیل خواهد شد. اکنون اغلب خانه‌ها و آپارتمان‌های این منطقه به دلیل کم فشار بودن آب، برای رساندن آب شرب به طبقات بالاتر از پمپ استفاده می‌کنند. «حمید عظیمی» مدیریت آب و فاضلاب ناحیه ۴ منطقه ۳ درباره این مشکل می‌گوید: «برای تأمین آب شرب اهالی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستیم که این مشکلات حداقل تا آماده شدن تصفیه‌خانه ششم ادامه دارد. به همین دلیل تلاش می‌کنیم با اجرای طرح‌های شبکه‌ای از وضعیت بحرانی کمبود آب خارج شویم. در این طرح‌ها به نوعی آب را از جایی به جای دیگر منتقل می‌کنیم، ولی تا زمانی که وضعیت شبکه، توزیع و تأمین آب استاندارد نباشد این مشکلات را خواهیم داشت. تا زمانی که آب این منطقه از چاه تأمین می‌شود، ممکن است با خرابی موتور یا قطعی برق، آب قطع شود و تا وصل شدن برق اضطراری، اهالی آب شرب نداشته باشند. به همین دلیل یکی از دغدغه‌های مهم مدیرعامل و مسئولان تأمین و تصفیه آب منطقه و همچنین استان تهران تأمین آب شرب اهالی منطقه۲۲ و بهره‌برداری از تصفیه‌خانه ششم است. متأسفانه در منطقه ۲۲، قبل از اینکه شبکه آبرسانی و تصفیه‌خانه ششم به بهره‌برداری برسد، حجم زیادی تراکم فروخته شده و مالکان منتظر فعال شدن انشعاب‌هایشان هستند. اکنون آب شرب اهالی این منطقه از طریق چاه تأمین می‌شود و منتظریم با راه‌اندازی و بهره‌برداری از تصفیه‌خانه ششم بتوانیم آب کل منطقه را به‌صورت تصفیه‌شده و از طریق آب غیرچاه تأمین کنیم.»
خدمات‌رسانی به خانه‌های نیمه‌ساز، ممنوع
منطقه ۲۲ هنوز به شبکه آبرسانی شهری متصل نشده و آب شرب اهالی از طریق چاه تأمین می‌شود. عظیمی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «در این منطقه ۳۷ حلقه چاه وجود دارد که هریک از آنها حدود ۹۰۰ لیتر بر ثانیه دِبی آب دارند. همچنین بخش دیگری از آب شرب این منطقه هم از طریق طرح سلامت که در واقع آب غیرچاه است، تأمین می‌شود. میزان خروجی این آب هم به ۳۰۰ تا ۳۵۰ لیتر بر ثانیه می‌رسد و معمولاً از سد امیرکبیر و تصفیه‌خانه کن وارد چرخه آبرسانی منطقه ۲۲ می‌شود. اکنون برای ۱۶ هزار و ۷۰۰ اشتراک، آب شرب مهیا می‌کنیم، ولی زندگی در خانه‌های نیمه‌کاره و نیمه‌ساز باعث شده تا مشکلات جدیدی به وجود آمده و حتی مشکلات قبلی را هم تشدید کند. گران‌شدن هزینه‌های ساختمان و همچنین اجاره‌بها باعث شده تا شهروندان مجبور شوند در خانه‌های نیمه‌کاره این بخش که از قبل خریداری کرده و منتظر آماده شدنش بودند، ساکن شوند و انتظار خدمت‌رسانی دارند. اکنون تراکم بیشتر از پیش‌بینی‌های این منطقه است. تا زمانی که این خانه‌ها ساخته نشود ما نمی‌توانیم خدماتی ارائه دهیم، ولی اگر مسائل مربوط به پایان کارشان حل شود و جواز دریافت کنند، متقاضی آب خواهند بود و ما باید آب شرب آنها را تأمین کنیم. در تابستان گذشته به‌رغم اینکه مشکل تأمین و توزیع آب داشتیم، ولی با حداقل کم‌فشاری، تنش آبی و همچنین قطع آب توانستیم این مشکل را پشت سر بگذاریم. امسال همه مسئولان مربوطه تلاش می‌کنند تا زمان راه‌اندازی تصفیه‌خانه ششم، تابستان آینده را هم با حداقل تنش آبی سپری کنیم.»
آب صددرصد سالم است
عظیمی کیفیت و سالم بودن آب شرب این منطقه را تضمین می‌کند و می‌گوید: «برای اطمینان از سلامت و بهداشت آب، آب چاه‌ها در آزمایشگاه بررسی و پایش می‌شود و طبیعتاً آب ناسالم وارد چرخه توزیع و مصرف نمی‌شود. حتی اگر آب چاهی سالم نباشد بهره‌برداری و عملیات حفاری از آن انجام نخواهد شد. از این‌رو آب چاه‌ها به‌صورت ۲۴ ساعته پایش می‌شود. به همین دلیل از نظر کیفیت و سلامت مشکلی ندارد و موارد بهداشتی که خط قرمز تلقی می‌شود، در این پایش در نظر گرفته و رعایت می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که آب شرب این منطقه سالم و براساس استانداردهای شرکت آب شهر تهران است.»
- در این منطقه ۳۷ حلقه چاه وجود دارد که هریک از آنها حدود ۹۰۰ لیتر بر ثانیه دِبی آب دارند. همچنین بخش دیگری از آب شرب این منطقه هم از طریق طرح سلامت که در واقع آب غیرچاه است، تأمین می‌شود
حفاری چاه‌های جدید
سال گذشته ۳۴ و امسال ۳۶ حلقه چاه، آب شرب مصرفی ساکنان این منطقه را تأمین می‌کرد، که به دلیل بهره‌برداری بیش از حد از آنها و همچنین کاهش حجم آب سفره‌های زیرزمینی، تعداد آنها رو به کاهش بوده و برخی از آنها هم به احیا و بازسازی نیاز دارد. همچنین مصرف بی‌رویه باعث شده تا تعدادی از این چاه‌ها در خطر خشک شدن قرار بگیرند و مسئولان آبفا برای برداشت از آنها با محدودیت روبه‌رو شوند. اگر این چاه‌ها و شبکه آبرسانی بازسازی شود می‌توان به‌طور مستقیم از چاه‌ها به شبکه آبرسانی آب تزریق کرد. به همین دلیل باید به فکر احداث چاه‌های جدید بود، اما اجرای این راهکار و پیشنهاد هم به دلیل وضعیت نامطلوب و محدود سفره‌های زیرزمینی ممکن نیست. «محمدرضا کرمی‌نژاد» معاون نظارت و بهره‌برداری آبفای استان تهران می‌گوید: «از تابستان امسال، حجم بیشتر آب شرب مصرفی ساکنان منطقه۲۲ از طریق تصفیه‌خانه کن یا شماره ۲ تأمین می‌شود. به همین دلیل امسال در مقایسه با سال گذشته مشکلات کمتری در این زمینه داشتیم. آبرسانی در منطقه ۲۲ به روش معکوس انجام می‌شود. آب شرب از طریق الکترو پمپ‌ها از جایگاه میدان المپیک با کمک پمپاژ به مخازن یک و ۲ شهرک شهید باقری انتقال می‌یابد. حجم مورد استفاده از آب تصفیه‌خانه کن در فصل تابستان ۲۸ هزار و ۵۰۰مترمکعب در شبانه‌روز بوده و اکنون هم حدود ۱۵ هزارمترمکعب است. اما در تابستان ۶۲ هزارمترمربع و در این فصل هم ۵۵ هزارمترمکعب در شبانه‌روز آب از چاه‌ها وارد شبکه آب شرب اهالی شده است. همچنین علاوه بر این اقدام، ۶ حلقه چاه آب هم در محدوده ورزشگاه آزادی حفاری و آماده انتقال به خط لوله و شبکه است.» او اعتقاد دارد کاهش حجم بستر آب چاه‌ها در شهر باعث فرونشست محدوده‌های مختلفی از پایتخت شده، اما تاکنون براثر خشک یا کاهش بستر آب چاه‌ها در منطقه ۲۲ فرونشستی گزارش نشده و در بخش جنوب غربی منطقه هم که تعدادی از چاه‌ها خشک شده بود، چاه‌های جدید حفاری و جایگزین آنها شده است.» او در ادامه به زمان افتتاح و بهره‌برداری از تصفیه‌خانه ششم هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «با بهره‌برداری از تصفیه‌خانه ششم مشکلات و دغدغه‌های آبی این منطقه برطرف خواهد شد. کارفرمای تصفیه‌خانه ششم، سازمان آب منطقه‌ای به شدت فعال است. به همین دلیل براساس توافقات انجام گرفته و آخرین اخبار تا عید امسال این تصفیه‌خانه آماده تحویل خواهد بود. حتی اگر با ۲ ماه تأخیر هم این اتفاق محقق شود، باز اتفاق مهم و قابل قبولی است و می‌تواند به سرعت جایگزین شبکه آبرسانی فعلی شود.»