سازمان فرهنگی، اجتماعی و آموزشی ملل متحد یا همان یونسکو، از 9 سال پیش یعنی 1999، 21 مارس یا همان اول فروردین خودمان را رسما روز جهانی شعر نامید تا از این طریق، از ناشران کوچک برای انتشار مجموعه‌شعرهای کوچک حمایت کند و در برابر گسترش سرسام‌آور تصویر در دنیای مدرن سینما و تلویزیون، کلمه را قدر بداند.
البته قطعا شعرخوانی و اجرای شب‌های شعر، یکی دیگر از برنامه‌های جذاب این روز در تمام دنیاست، اما یونسکو نمی‌دانست که اول فروردین، چه روز بزرگی برای ماست و تقارن میمون این روز با آغاز سال نو خورشیدی، چه قدر می‌تواند شیرین باشد.
دست کم برای شیرازی‌ها که با وصف بی‌مثالش در روزهای پایان سال و فروردین‌ماه، به تنهایی، میراث‌دار دو ستون از ستون‌های پنجگانه ادبیات استوار پارسی‌اند.
سعدی و حافظ شیرازی که برخلاف بسیاری از بزرگان ما، هم در شیراز زیسته‌اند و هم در دل خاکش خفته‌اند، شیراز را به پایتخت شعر ایران بدل کرده است و البته این تنها همین شهر است که حالا در فاصله 2 روز مانده به روز جهانی شعر، در تب و تاب برگزاری مراسم لایق نام این دو شاعر بزرگ ایرانی است.
باقی کشور، یا دست کم مسئولان فرهنگی، نه تنها به این تقارن توجهی ندارند، بلکه حتی از 21 مارس برای معرفی چهره‌های شعر بلند ایران به جهان، طرفی نمی‌بندند.
به هر حال، حال و هوای عید و تعطیلات و مسافرت و بی‌حالی همه‌گیر روزهای بهاری کجا و فعالیت‌‌های این طوری کجا. انصافا مناسبتی ندارد اما چه خوب بود که مسئولان، جشن سال نو را با شعر می‌آمیختند، کنگره برگزار می‌کردند، سفری به ترکیه می‌رفتند و خلاصه، شاید می‌توانستند به ینگه دنیا حالی کنند که ما غیر از خیام، شاعران دیگری هم داریم که گوته باید جلویشان لنگ بیندازد...
خوشا شیراز و وصف بی‌مثالش
با این حال شیراز چهار روز زودتر، ماجرا را شروع کرده و به هر حال کار خودش را می‌کند. ظاهرا شیرازی‌ها حسابی درتلاشند تا عنوان پایتخت ادبی جهان را از ادینبورگ اسکاتلند بگیرند و برای این کار، البته تعداد و تنوع برنامه‌های ادبی‌شان، بسیار موثر خواهد بود. شاید برای همین است که 26 اسفند «جیووانی ام درمه»، مترجم ایتالیایی دیوان حافظ را به شیراز آوردند و از او به خاطر این کار خطیر تقدیر کردند. درواقع برنامه‌های امسال، با اهدای نشان درجه یک حافظ به او آغاز شد. این نشان را کاووس حسن‌لی، دبیر علمی همایش امسال به پروفسور جیووانی ام درمه به پاسداشت 5 دهه فعالیت پژوهشی در قلمرو ادبیات فارسی به ویژه ترجمه غزلیات حافظ به زبان ایتالیایی به او اهدا کرد. درمه ترجمه کامل غزلیات حافظ به زبان ایتالیایی را برای نخستین بار در 3 مجلد به چاپ رسانده است. این همان اتفاقی است که سال گذشته نیز در همین روزها برای پروفسور «شارل هانری دوفوشه‌کور» افتاد.دوفوشه‌کور مترجم فرانسوی دیوان حافظ است و نخستین چهره جهانی تقدیرشده در شیراز بود. با این وصف، ظاهرا باید منتظر باشیم تا سالی یک نفر به ایران بیاید؛ چرا؟ خدا می‌داند.
البته این تنها شروع کار آن‌هاست و قرار است تا روز اول فروردین، ماجرا ادامه یابد.سخنرانی، انتشار مقاله و کتاب، کنسرت موسیقی، شعرخوانی و... از جمله موارد این ماجراست.
کاووس حسن‌لی، رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و دبیر علمی جشنواره روز جهانی شعر است اما جز او از شهرهای مختلف کشور، مقالات مختلفی به جشنواره رسیده است که بیشتر به سعدی پرداخته‌اند.
جالب این‌که قرار است در مراسم امسال، مقالات سال گذشته در قالب کتابی با نام «غبار‌زدایی از مسیر تماشا» منتشر شود. با این وصف می‌توان امیدوار بود که مقالات امسال هم سال بعد منتشر شوند.
به جز این، کتاب‌های دیگری نیز منتشر می‌شوند. اما قسمت جالب‌تر جشنواره روز جهانی شعر در شیراز، احتمالا «شب شعر پیشکسوتان»، «کنسرت موسیقی»، «شب شعر جوان»،«شب شعر بومی‌سرایان» و برنامه‌هایی از این دست خواهد بود.