۱ - سبزه
سبز، ساده، سریع! سبزه هفت سین هم ساده است هم زیبا. درست کردنش در خانه به اندازه خریدنش ساده است. اگر براى سال تحویل سبزه خوب مى خواهید، ده تا پانزده روز قبل از عید باید دست بکار شوید. اگر هم می‌خواهید روز سیزده بدر، سبزه تازه اى را گره بزنید، الان که این مطلب را مى خوانید، می توانید دست به کار شوید، هنور دیر نشده است.
گندم، عدس ، ماش! همه اینها می‌توانند سبزه هفت سین تان باشند.البته بین خانواده ها گندم بیشتر طرفدار دارد، اما می‌توانید هر کدام را که خواستید انتخاب کنید. کافیست مقدارى از آن را خیس کنید و لاى پارچه مرطوب چند روزى بگذارید. بعد از جوانه زدن ، داخل ظرفى که مى خواهید بریزید و هر روز مرطوبش کنید تا سبز شود. درهرحال دقت کنید که سبزه ای که شما سبز می کنید نشان دهنده سلیقه شماست؛ پس بهتر است که از همان ابتدا ظرف مناسبی را برای آن در نظر بگیرید.
عروسکهاى مختلف با سر سبزه اى از ابتکارات این چند سال است که معمولاً بچه ها طرفدارش هستند، اگر دوست داشتید می توانید با این کار دل بچه هایتان را هم شاد کنید.
جالب اینکه هفت سین معمولاً با دعا و آرزو شکل مى گیرد. اینکه مادربزرگ ها معمولاً خودشان سبز مى‌گذارند یا تخم مرغ ها را رنگ مى کنند براى طلب همین آرزوهاست. پس شما هم فرصت را از دست ندهید و اگر براى سال جدید خیلى آرزو دارید همین حالا دست به کار شوید.
۲ - سمنو
سخت ترین عضوی که برای سفره هفت سین باید تهیه کنید. سمنو براى بعضى ها فقط سالى یک بار مطرح می‌شود و براى آنهایی که عشق سمنو هستند دوازده ماه سال. درهرصورت از نظر خیلی ها سمنو «مقدس ترین سین هفت سین» است ؛ شاید به همین دلیل است که خیلى ها در طول سال هم براى نذرهای شان سمنو مى پزند که البته کار سخت و طولانى است.
سمنو تنها «سینی» است که از ترکیب چند ماده درست مى شود یعنى با همکارى جوانه گندم ،آرد و آب. خیس کردن گندم براى سبز درست کردن که یادتان هست؟ همان کار را انجام دهید. وقتى گندم جوانه زد ،آن را چرخ مى کنید و شیره اش را مى‌کشید و صاف مى کنید. یک و نیم یا دو برابر گندم اولیه، آرد و مقدارى آب اضافه مى کنید(دو پارچ آب براى یک کیلو گندم) ماده ای را که به دست می آورید، بیست و چهار ساعت یا کمى بیشتر باید بپزد تا بشود سمنو! با حساب این همه زحمت «طلاى قهوه اى» لقب مناسبى برای سمنو است.شما این طور فکر نمی کنید؟!
بین خانواده هفت سین، تنها عضوى که مارک ها و اسم هاى مختلفی دارد، سمنوست.«عمه لیلا» ، «خاله کوکب»، « عمو سلیمان» و کلى دایى و پسرخاله و مادر بزرگ ، اسمهایى است که فروشندگان با آنها سمنو را غذاى آشنا و فامیلى معرفى مى کنند. اینکه عمه تان را بیشتر دوست دارید یا خاله جانتان را،شاید در انتخاب سمنو کمکتان کند! اگر هم به هیچ کدام از این مارکها علاقه ندارید باید سختی درست کردن سمنو را به جان بخرید! اما نکته جالب اینک حتى مى توانید سمنوی امسالتان را در فریزر بگذارید تا سال بعد!
۳ - ماهى قرمز
عضو بیگانه و نفوذى هفت سین که توى دل هر بچه اى حسابى جا باز مى کند و محبوب ترین خرید شب عید بچه ها بعد از لباس و کفش است . آرزویى که هر سال تکرار مى شود و هر سال برآ ورده شدنش براى بچه ها شیرین است و مهم.( کسى هست که یاد فیلم بادکنک سفید نیفتاده باشد؟)
ماهى قرمز آنقدر توى هفت سین جا باز کرده ، که بعید است کسى بتواند حذفش کند. فهرست بلند زیان ها و بیمارى هاى این کوچو لو هاى قرمز یا تاریخچه هفت سین و عناصر اصلى اش هم نتوانسته این مهمان ناخوانده را بیرون کند.
یک توصیه دیگر اینکه ماهى قرمز را بگذارید جزو آخرین خریدهاى عید. چون این کوچولوها زبان مارا نمى فهمند! براى همین معمولاً کمتر از هفتاد و دو ساعت بعد از خرید مى میرند.
۴ - سیب سرخ
ماهى قرمز بخاطر خالى بودن جا توى هفت سین نیامده است. این عنصر بیگانه که «سین» نبودنش دلیل خوبى است براى اثبات خارجى بودنش! جاى سیب سرخى را گرفته که قبلاً توى ظرف آب مى انداختند و امروز به یمن وجود ماهى قرمز جایش توى بشقاب است و از آب بیرون انداخته شده است. اگر مى خواهید هفت سین تان ایرانى باشد و تن اجداد باستانى تان را در گور نلرزانید که چرا رسم ورسوم را عوض مى کنید، بهتر است همان سیب سرخ غلتان در آب را ، توى سفره بگذارید. اگر بچه ندارید این تغییر راحت تر است.
۵ - تخم مرغ رنگى
هنرى ترین و محبوب ترین عضو هفت سین که «سین» ندارد، اما ایرانى ایرانی است. تخم مرغ رنگى تنها عضوى است که درگذر از زمان قدیم به حال ،دچار دو تغییر مهم شده است؛ اول اینکه رنگ کردن آن هنرى تر و مدرن تر شده و دوم اینکه کارکردش تغییر کرده است و به همین خاطر محبوبیتش براى بچه ها به ماهى قرمز منتقل شده.
محبوبیت تخم مرغ هاى رنگى به زمان کودکى پدرو مادرهایمان برمى گردد.در آن دوران، این عضو بى سین هفت سین مخصوص بچه ها بود. در واقع تخم مرغ رنگى عیدى بچه ها بود که هر جا مى رفتند ، از سر سفره هفت سین توى دست بچه ها جاى مى گرفت.
کارکرد این تخم مرغ ها به همین جا تمام نمى شد.آن زمان که نه اسباب بازی هاى جورواجور بود و نه کانال های مختلف تلویزیون ، بچه ها باید یک جورى خودشان را سر گرم مى کردند و تخم مرغ رنگى پخته شده، قبل از اینکه خورده شود، اسباب بازى بچه ها بود براى «تخم مرغ بازى» : بچه ها دو عدد تخم مرغ را از سر به هم مى زدند. تخم مرغ هر کسى که مى شکست، از بازی کنار می رفت و تخم مرغش به طرف مقابل مى رسید تا بعد از بازى خورده شود.
امروز این تخم مرغ هاى رنگى فقط سیزده روز توى هفت سین هستند. بعضی هایشان تخم مرغ های توخالی اند که فقط برای تزیین به کار می روند؛ بعضی ها هم تخم مرغ های سفالی.
۶ - آجیل
خوشمزه ترین خوراکى عید که ربطى هم به هفت سین ندارد، اما حرف و حدیث چرا! آجیل و تیم فوتبال به هم شبیه اند: در هر دو ترکیب هاى مختلف براى مواقع مختلف وجود دارد و هر ترکیب هم نتیجه خاصى دارد!
هم آجیل شور داریم و هم آجیل شیرین. مهمترین ویژگى آجیل شورکه مى توان سریع شناسایى اش کرد، انواع تخمه بو داده و بو نداده است. آجیل شیرین به جاى تخمه مغزهاى مختلف دارد: بادام هندى ، پسته پاک کرده، گردو ،کشمش، توت خشک، فندق، نخودچى. انواع برگه یا باسلق، هم گاهى به ترکیب اضافه مى شود.
مورد استفاده هرکدام هم متفاوت است: آجیل شور مخصوص عید است که شیرینى دیدن اقوام را خنثى کند و آجیل شیرین هم شب چله و چهارشنبه سورى خورده مى شود.
البته آجیل شور یا شیرین هرکدام ترکیبهاى خودشان را دارند. مى شود تعداد خشکبار را کم و زیاد کرد. این افزایش یا کاهش مواد، با افزایش یا کاهش قیمت آجیل ارتباط مستقیم دارد: آجیل شیرین چهار مغز گرانتر از هفت مغزش است. آجیل مشکل گشا از آجیل شور گرانتر است و البته مغازه اى که از آن خرید مى کنید از همه اینها تعیین کننده تر! اسم هاى معروف آجیل را همه مى شناسند.هر چیز خوبى قیمتى دارد.- مثل فوتبالیست خوب - پس براى اینکه اطمینان بالا را داشته باشید باید قیمتش را هم بدهید؛ قیمتى که گاهى تا دو برابر قیمت مغازه هاى عادى مى رسد،گاهى.
اگر دنبال چیز تازه اى هستید و از آجیل سنتى خسته شدید - بخصوص تخمه شکستنش که اعتیاد آور است- آجیل میوه اى مى تواند انتخاب خوبى باشد. این محصول جدید غیر از برگه هاى سنتى مثل سیب ، هلو ،آلو و زردآلو، انواع میوه و سبزى را دارد: پرتقال، آناناس، گوجه فرنگى، توت فرنگى، موز، خربزه، کیوى و هر چیزى که فکرش را بکنید. آجیل میوه زمان مصرف خاصى ندارد.اگر دوست دارید می‌توانید عید امسال امتحانش کنید!
۷- شیرینى
ساده ترین پذیرایى عید بعد از چاى! شیرینى پاى ثابت همه مراسم ها و مهمانى ها و شادى هاست و متنوع ترین خوراکى. تنوع زیاد، مواقعى مثل شب عید امتیاز مهمى است که کار را راحت مى کند. در بعضی شهرها هنوز زنان براى عید شیرینى خانگى مى پزند.شهرهاى شمال و قزوین جزو این گروهند.در تهران قدیم هم شیرینى معمول کلوچه بود که در خانه مى‌پختند. هرچه زمان جلوتر آمد تنوع شیرینى بیشتر شد و شیرینى فروشى زیادتر.
درهرحال شیرینى عید یک ویژگى مهم دارد: باید از نوعى باشد که تا آخر عید بیات نشود.درست به همین دلیل این ویژگى باعث محبوبیت شیرینى خشک در شب عید مى‌شود: هر چه شیرینى خشک تر باشد، دیرتر بیات مى شود. شیرینى خشک انواع مختلف دارد، با قیمت هاى مختلف : از شیرینى آلمانى(مشهدى سابق) تا شیرینى خانگى و نخودچى و کشمشى و باقلوا. این آخرى از بقیه گرانتر است.
البته دقت کنید همانطور که شیرینى آخرین بخش این گزارش است،مى تواند آخرین خرید شما هم باشد. بدون نگرانى از قیمت شیرینى ،صبر کنیدو همه خریدهایتان را انجام دهید.
مهمترین نکته براى آسان ترین خرید شب عید این است که براى صرفه جویى و جلوگیرى از چاقى، شیرینى بخرید که: اول خودتان دوست نداشته باشید! دوم مطمئن باشید مهمانان بیشتر از یکى نمى خورند!
۸ - مخلفات
پذیرایى عید انواع و اقسام داردو معمولاً از یکى دو نوع بیشتر است.گز، شکلات، نقل، ژله ، سوهان، عسلى و... مکمل هاى اصلى شیرینى و آجیل و میوه اند. انتخاب هر کدام و هر تعداد به سلیقه تان، علاقه تان به مهمانان بستگى دارد.
درهرحال اینکه دیدن دوستان و اقوام برایتان مهم تر است یا نوع پذیرایى؟اینکه هفت سین را بیشتر دوست دارید یا آجیل و شیرینى فرقی نمی کند! موقع پذیرایى - چه مهمان باشید و چه میزبان- یادتان باشد آنجا تنها جاى پذیرایى نیست ، به فکر موقعیت هاى بعدى هم باشید و معده خود و مهمانتان که قرار است شما را به عید بعدى هم برساند!