توصیه طبیب سنتی بر بالین هاشمی شاهرودی چه بود؟ | ۱۵ هزار روحانی کشور به طب اسلامی مشغولند

به گزارش همشهری آنلاین در چند سال اخیر بسیاری از علما و مراجع تقلید از جمله آیت‌الله جوادی‌آملی به مخالفت صریح با طب اسلامی پرداخته‌اند و آن را رد کرده‌اند. اخیرا ویدئوی کمتر دیده شده‌ای از آیت‌الله جوادی آملی منتشر شده است که  ایشان در انتقاد از طب اسلامی، می‌گوید: «کدام طب نبوی؟ با چند تا روایت که ۹۵ درصد آن تأیید نشده است؟»  بازنشر این ویدئو و نیز انتشار سخنان فرزند مرحوم هاشمی شاهرودی، موجب تشدید انتقادها به طب سنتی و اسلامی شد.

در روزهای اخیر، تقابل بین آنچه طب اسلامی خوانده می‌شود و پزشکی مدرن، با صحبت‌های فرزند مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی بر سر زبان‌ها افتاده است. سید علاء هاشمی شاهرودی در سخنانش گفته است که پدرش به حرف کارشناسان طب اسلامی گوش داد و بیماری‌اش از کنترل خارج شد. همین سخنان، بار دیگر دیدگاه‌های برخی مراجع درباره طب اسلامی را دست به دست کرد.

فیلم | ناگفته‌های پسر هاشمی شاهرودی از دلیل فوت پدر | پدر به توصیه رهبری گوش نکرد

• یک متخصص طب سنتی: آیت‌الله شاهرودی را به پزشکی مدرن ترغیب کردم

پیرو سخنان فرزند مرحوم هاشمی شاهرودی، یکی از متخصصان طب سنتی که خواست نامش منتشر نشود در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: من بر بالین آیت‌الله شاهرودی حاضر شدم و از جمله افرادی بودم که ایشان را ترغیب کردم که برای معالجه از پزشکی مدرن استفاده کنند.

وی از افرادی که این روزها نامشان به‌عنوان طبیب اسلامی بر زبان است، به‌عنوان آفت‌هایی نام برد که به اسم طب اسلامی و سنتی برای خود دکانی ایجاد کرده‌اند و هیچ علمی در این حوزه ندارند و هر بار با اظهارنظرهای خود جنجالی به پا می‌کنند.

وی ادامه داد: من پیش از اینکه طبیب سنتی باشم، پزشک عمومی هستم. من به همه بیماران سرطانی که به من مراجعه می‌کنند، اعلام می‌کنم که در کنار دستورات من باید مداوای پزشکی خود را نیز ادامه دهند.

• انگیزه‌های افراد برای استفاده از طب اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه عده‌ای علاقه‌مند هستند که بر اساس منابع دینی، خدمت اجتماعی را برای جامعه ترسیم کنند در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گویند: شاید برای عده‌ای انگیزه اولیه این باشد که آقا رسول‌الله(ص) یا امام صادق(ع) یا امام رضا(ع) فرمودند این احادیث مثل سایر احادیثی که مثلاً در باب نماز و روزه فرمودند حجت است و باید از آن تبعیت کرد. انگیزه دوم این است که ممکن است شواهدی وجود داشته باشد که افراد از این توصیه‌ها، درمان یا سلامتی را کسب کرده باشند.

با این حال به اعتقاد این استاد حوزه، هیچ‌کدام از این انگیزه‌ها نمی‌تواند به‌ عنوان جریان علمی کفایت کند که کسی بخواهد طب اسلامی را شکل دهد و بر اساس همین موارد محدود، این طب مورد استفاده قرار گیرد.

وی ادامه می‌دهد: دانش اسلامی مثل سایر دانش‌ها نیازمند اجتهاد است. نیازمند این است که تمام مراحل اجتهاد طی شود. اگر علمی نیاز به عقل تجریدی و فلسفی داشت، باید مطابق با او زمینه‌ها فراهم شود و اجتهادی که شایسته آن علم است فراهم شود. در این میان، دانش طب یک دانش تجربی و حسی است و باید کاملاً هر آنچه به‌عنوان منبع درمان بخواهد محسوب شود از گذرگاه عقل تجربی بگذرد.

• طبابت به‌واسطه استناد به چند روایت قابل قبول نیست

حجت‌الاسلام والمسلمین جوادی آملی با اشاره به مخالفت مراجع تقلید با طب اسلامی می‌گوید: آقایانی که احیاناً اظهار مخالفت می‌کنند، به این معنی نیست که به‌هیچ‌وجه نمی‌توان به این منابع  توجه کرد. آیت‌الله جوادی آملی هم در یک پیامی فرمودند که مثلاً ۶ هزار روایت در این زمینه وجود دارد که عمده آنها سند ندارد و روایت‌های بسیار محدودی است که سند دارد. ما در مباحث نماز، روزه و حج هم به روایاتی مراجعه می‌کنیم که هم دلالتش تام، هم سند و جهت صدور آن کامل باشد. بنابراین بدون اجتهاد  هم‌سنخ که این بحث تجربی و علمی است، بدون داشتن اجتهاد مناسب صرفاً مراجعه کردن به روایات قابل قبول نیست.

وی ادامه می‌دهد: مضاف بر این که امروز تنوع بیماری بسیار فراوان است و ممکن است مثلاً علائم بیماری در افراد مختلف سردرد باشد، اما دلیل و درمان آن متفاوت باشد. تشخیص و درمان آنها نیاز به این دارد که تجارب، آزمایش‌ها و عکس‌های فراوانی در این رابطه به کار گرفته شود و با توجه به پیشرفتی که دانش علم طب داشته است، قطعاً باید از این فرآیند استفاده شود. بنابراین مخالفت علما و بزرگان از جمله آیت‌الله جوادی آملی با این موضوع و حتی اتفاقی که برای آیت‌الله شاهرودی افتاده این است که کسانی با توجه به منابع دینی می‌خواهند به‌اصطلاح طب اسلامی را رواج دهند. اما فرآیند این طب اسلامی به معنای این که فرآیند بلوغ علمی آن طی شده باشد، امروز تأمین نشده و از این جهت قابل قبول و قابل اعتماد هم نیست و جامعه ما نباید به آن توجه کند.

• متولیان سلامت کشور دست به کار شوند

به گفته یک متخصص طب سنتی ایرانی، حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار روحانی به‌ عنوان طبیب طب اسلامی مشغول به کار هستند. برخی معتقدند این روحانیون در حوزه‌های علمیه برای اهداف دیگری آموزش می‌بینند و با ورودشان به حوزه طب از مأموریت اصلی خودشان جدا می‌شوند و از طرفی عدم تسلط آنها به علم پزشکی باعث ایجاد مشکلات عدیده می‌شود و این به اعتبار روحانیت و حوزه آسیب می‌زند.

جوادی‌آملی در این باره هم می گوید: از طرف طب اسلامی هم واقعاً آسیب‌هایی به جامعه وارد شده است. به نظر من شایسته این است که مراکز درمانی رسمی کشور مطالب منسوب به طب اسلامی را با علم پزشکی واقعی و مدرن انطباق دهند و با هر آنچه در مقایسه با علم مدرن ناصواب است یا ناصواب اتفاق می‌افتد و می‌تواند به جامعه آسیب بزند، واقعاً برخورد کنند.